ရန္ကုန္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း ဘယ္သူထူေထာင္မလဲ

နယူးေယာက္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း NYSE တို႔ လန္ဒန္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းတို႔ ပါရီေဘာ့စ္ Paris Bourses တို႔ အမ္စတာဒမ္ေဘာ့စ္ တို႔သည္ ေကာ္ဖီဆိုင္တြင္ ထိုင္ၾကရင္း စုေပါင္းထူေထာင္ခဲ့ေသာ ေငြေၾကး အရင္းအႏွီး ေစ်းကြက္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ေနာက္မွ ဥေရာပလိုက္ၿပီး ျပ႒ာန္းခဲ့ရသည္။ တိုက်ဳိတို႔၊ ရွန္ဟိုင္းတို႔ ေဟာင္ေကာင္တို႔ေခတ္ ေရာက္ေသာ အခါတြင္ကား ဥပေဒ အရင္ျပ႒ာန္းၿပီး ထူေထာင္ ခဲ့ပါသည္။

ျမန္မာစေတာ့ အိပ္ခ်ိန္းဖြင့္လွစ္ရန္ ပဏာမေျခလွမ္းဟု ဆိုရမည့္ ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္မ်ား လဲလွယ္ေရာင္း၀ယ္ေရး ဥပေဒၾကမ္းကို ပထမအႀကိမ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဆ႒မပံုမွန္ အစည္း အေ၀းက ၁၈-၃-၂၀၁၃ ရက္ေန႔တြင္ အတည္ျပဳလိုက္သည္ဟု မွတ္ယူကာ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါသည္။ ယင္းတြင္ "ပုဒ္မ ၆၆ (ခ) ၌ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ေငြေရးေၾကးေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ဥပေဒတြင္ မည္သို႔ပင္ ပါရွိေစကာမူ ၀န္ႀကီးဌာန (ဘ႑ာေရးႏွင့္ အခြန္) သည္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္အား ေငြေရးေၾကးေရး အဖြဲ႕အစည္း မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုခုႏွင့္ ဖက္စပ္ ကုမၸဏီဖြဲ႕စည္းေစၿပီး စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းႏွင့္ ေကာင္တာေစ်းကြက္ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ႏိုင္ရန္ ခြင့္ျပဳသည္" ဟု ပါရွိပါသည္။

ေငြေၾကးကုန္စည္ အေျခခံ

စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းမ်ားကို ႏိုုင္ငံအမ်ားအျပားရွိ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားရွိ ၾကပါသည္။ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းမ်ားသည္ ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္မ်ားကို ေရာင္း၀ယ္ပါသည္။ ဤသို႔ ေရာင္း၀ယ္ရာ၌ ယခုဥပေဒတြင္ ပါရွိသည့္အတိုင္း စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းႏွင့္ ေကာင္တာေစ်းကြက္ဟူ၍ ႏွစ္ဆင့္၊ ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါမည္။ အထက္က ဒုတိယအပိုဒ္ အဆံုးေလာက္တြင္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းႏွင့္ ေကာင္တာေစ်းကြက္ လုပ္ငန္းမ်ားဟု ေတြ႕ရပါမည္။

ေျပာရလွ်င္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း တစ္ခုခု (သို႔မဟုတ္) ေကာင္တာေစ်းကြက္ တစ္ခုခုကို ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္လုပ္ငန္း ႀကီးၾကပ္ေရး ေကာ္မရွင္တြင္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားႏွင့္အညီ တည္ေထာင္ခြင့္ျပဳရန္ ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ပါသည္။ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕တြင္ NYSE ႏွင့္ Amex ဟု စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းႏွစ္ခု ထြက္ေပၚ သလို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ရန္ကုန္စေတာ့ အိပ္ခ်ိန္းႏွင့္ အျခားတစ္ခု၊ ႏွစ္ခု ထြက္ေပၚလာႏိုင္ပါသည္။

ျပည္သူအားလံုး၏ စုေဆာင္းေငြမ်ား အတိုးအပြား စားရရန္၊ တကယ္လုပ္ေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေခ်းေငြ ေပါေပါမ်ားမ်ားရရန္ (ပိုေငြတိုးပြားလိုေငြ မရွားဟု ကြၽန္ေတာ္ သံုးစြဲေလ့ ရွိပါသည္။) စေတာ့ အိပ္ခ်ိန္းေစ်းကြက္ႏွင့္ ေခတ္မီသြက္လက္ေသာ ဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ား လိုသည္ . . . . .

စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းမွာ ျမင့္မားေသာ သတ္မွတ္ခ်က္ မ်ားစြာႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ ေတာင့္တင္းေသာ အမ်ားစုပိုင္ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား၊ အစိုးရ၊ ေဒသအစိုးရ၊ အစိုးရ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ႏိုင္ငံျခား အစိုးရ၊ ယင္းတို႔၏ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးမ်ား၏ ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္မ်ား လဲလွယ္ေရာင္း၀ယ္ရာ ျဖစ္သည္။ ေကာင္တာေစ်းကြက္ Over the counter (OTC) market မွာ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းတြင္ စာရင္းမ၀င္ႏိုင္ေသာ unlisted ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္မ်ား လဲလွယ္ေရာင္း၀ယ္ရာ ျဖစ္သည္။

ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္ဟူ၍ ယခုဥပေဒၾကမ္းတြင္ ေဖာ္ျပသံုးစြဲမႈမွာ အစိုးရေငြတိုက္လက္မွတ္ treasury bill၊ ေငြတိုက္စာခ်ဳပ္ treasury bond၊ အစိုးရ...ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ စီးပြားေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ႏွင့္ ယင္းအမ်ဳိးအစား တစ္ခုျဖစ္သည့္ ဒီဘင္ခ်ာမ်ား၊ bonds and debentures၊ စီးပြားေရး အဖြဲ႕အစည္းတို႔၏ ရွယ္ယာ၊ စေတာ့၊ ယင္းတို႔ကို ႀကိဳတင္၀ယ္ခြင့္ စေတာ့ warrants၊ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ပါစေတာ့ options ႏွင့္ အျခားဘ႑ာေငြေၾကး အခြင့္အေရးစေတာ့ rights စသည္မ်ား ပါ၀င္သည္။ ေကာင္တာေစ်းကြက္၌ ယင္းတို႔အျပင္ မေစ့ေရာက္ေသးေသာ ေျပစာ vouchers၊ ကုန္တင္ပို႔လႊာ bill of laden၊ ကတိလက္မွတ္ promisory note စသျဖင့္ တစ္ခ်ိန္တြင္ ေငြရမည့္ စာရြက္စာတမ္း papers မွန္သမွ် ေလွ်ာ့လဲ ေလွ်ာ့ေရာင္း၀ယ္မႈ discounting မ်ားကို လက္ခံသည္။ ယုတ္စြအဆံုး ကြၽန္ေတာ္ေရးေနက် စကားလံုးႏွင့္ ေျပာရလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရပ္ကြက္ ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္က ဆီစာအုပ္ေပါင္ျခင္း၊ ယေန႔ပင္စင္စာအုပ္ ေပါင္ျခင္း စသည္မ်ားသည္ ေကာင္တာေခၚ ဒုတိယေစ်းကြက္၌ ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္မ်ား (ဘ႑ာေရးကုန္စည္ financial product ဟုလည္း ေခၚသည္) လဲလွယ္ေရာင္း၀ယ္ျခင္းမ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ေရာင္းခ် ထြက္ေျပးျခင္းလား

ယခုေတာ့ မိမိပိုင္ေငြ၊ မိသားစု မ်ဳိး႐ိုးစဥ္ဆက္ပိုင္ေငြ၊ အစိုးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ဘဏ္ေခ်းေငြ စသည္ တို႔ျဖင့္ ေခ်းေငြရယူ ထူေထာင္လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကေသာ ပုဂၢလိကပိုင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းႀကီးမ်ားလည္း ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ၾကာ အစိုးရမ်ား၏ ေက်းဇူးျဖင့္ အလြန္တရာ ႀကီးမားေသာ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား ျဖစ္လာၾကပါၿပီ။ သာမန္ ဆန္စက္၊ ဆီစက္၊ ကြာေစ့ေလွာ္ လုပ္ငန္းေလးမ်ားမွ ေဒၚလာ၀ယ္ကုန္သြင္း၊ ကန္ထ႐ိုက္တိုက္မ်ား အသစ္ ေဆာက္ ေရႊဆိုင္ကေလးေတြ ဖြင့္ႏွင့္ ႐ိုး႐ိုးသားသား တစ္ဆင့္ခ်င္း တက္လာသူမ်ားေရာ ထိုင္းသူေဌးဆီမွ စက္ေလွငါးစင္းေလာက္ႏွင့္ ငါးဖမ္း အေခါက္ေခါက္အခါခါ ျပန္သြားသြင္းရင္း "ဘာလို႔ ႏိုင္ငံျခားသားဆီ သြားလုပ္မလဲ....တို႔ဆီမွာ လာလုပ္" ဆိုသူမ်ားႏွင့္ ရတနာပံု ဆိုက္သြားသူမ်ားေရာ...လူက ခ်ာတိတ္၊ ကိုင္ေတာ့ ေျမႀကီး၊ ပိုင္ေတာ့ က်ယ္လိုက္သည့္သတင္း ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္ လုပ္ငန္း၊ ေျပာမရ ဆိုမရ သည့္ ဇိုးသမားတို႔၏ စားေပါက္ကုန္၊ ဟိုတယ္ႏွင့္ ခရီးသြားက ပါေသးဟု ဆိုရမည့္ ေထာမွေထာ ဆိုသူ မ်ားလည္း (ယခုကဲ့သို႔ ခြဲျခားျပရသည္မွာ အားလံုး ခ႐ိုနီ မဟုတ္ပါဟု ရွင္းျပလိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္-စာေရးသူ) သူတို႔၏ ပုဂၢလိကပိုင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းႀကီးမ်ားကို အမ်ားပိုင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲေရး Going public ျပဳေပးေတာ့မည့္ အသံမ်ား ၾကားရသည္။

ျပည္သူအားလံုး၏ စုေဆာင္းေငြမ်ား အတိုးအပြား စားရရန္၊ တကယ္လုပ္ေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေခ်းေငြ ေပါေပါမ်ားမ်ားရရန္ (ပိုေငြတိုးပြားလိုေငြ မရွားဟု ကြၽန္ေတာ္ သံုးစြဲေလ့ ရွိပါသည္။) စေတာ့ အိပ္ခ်ိန္းေစ်းကြက္ႏွင့္ ေခတ္မီသြက္လက္ေသာ ဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ား လိုသည္။ ထို႔အတူ စေတာ့ေစ်းကြက္ အတြက္ အမ်ားပိုင္ ကုမၸဏီႀကီးမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေပးသြားရန္ ေျခလွမ္းစေနသူ အေျမာက္အျမားကို ေတြ႕ေနရပါၿပီ။

ဒီေတာ့ စေတာ့ေစ်းကြက္တို႔၊ ေကာင္တာေစ်းကြက္တို႔ ဖြင့္လွစ္ လုပ္ကိုင္မည့္ သူမ်ားသာ လိုပါေတာ့သည္။ ျပည္သူႏွင့္ မီဒီယာတို႔ကေတာ့ ေျပာၾကမည္။ ေရနံႏွင့္ ဓာတ္ေငြ႕ဆိုလည္း သူတို႔၊ ေက်ာက္မ်က္ဆိုလည္း သူတို႔၊ ဖုန္းေတြလည္း သူတို႔၊ ဂ်ာနယ္ သတင္းစာတြင္လည္း သူတို႔၊ ကန္ထ႐ိုက္တို႔ တစ္စပ္တည္း လယ္ယာ တို႔ လုပ္ဦးမလား...သူတို႔ပဲဆိုေတာ့ သူတို႔ရွယ္ယာ ထုတ္ေ၀ထုခြဲ ေရာင္းခ်မည့္ ေစ်းကြက္ႀကီးမ်ားလည္း သူတို႔ပဲ လုပ္ၾကလိမ့္မည္ ဟူ၍။

တစ္ခုေတာ့ ရွိသည္။ စေတာ့ေစ်းကြက္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနအထားႏွင့္ တစ္ခုတည္းသာ ဖြင့္ႏိုင္မည္။ ယခု ေငြေခ်းသက္ေသခံ လက္မွတ္မ်ား လဲလွယ္ေရာင္း၀ယ္ေရး ဥပေဒတြင္ စုေဆာင္း၀ယ္ယူမည့္ ျပည္သူ မ်ားကို အကာအကြယ္ေပးေသာ အပိုဒ္မ်ား ပါ၀င္သလို၊ ဖြင့္လွစ္လုပ္ကိုင္...ပါ၀င္ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်ေလွ်ာ့ လဲမည့္ စီးပြားေရးသမားတို႔အတြက္ စည္းမ်ဥ္းမ်ားလည္း ပါ၀င္ပါသည္။ တစ္ဖန္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဘဏ္ႏွင့္ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ရန္ အဖြဲ႕အစည္းသစ္တစ္ရပ္ ၀ိုင္း၀န္းထူေထာင္ လက္ကမ္းလုပ္ကိုင္ရမည့္ သေဘာကို ေတြ႕ရပါသည္။

ဘယ္ေလာက္ အတိုးႏွင့္ ဘယ္ေလာက္ေခ်းၿပီး ဘယ္ေလာက္အေၾကြး က်န္မွန္းမသိရေသာ အစိုးရ (ျမန္မာ့ စီးပြားေရးဘဏ္) ေခ်းေငြျဖင့္ ႀကီးထြားၿပီးၾကေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းႀကီးမ်ား ထုခြဲေရာင္းခ်ျခင္းသည္ ျပည္သူက သူတို႔၏ စုေဆာင္းေငြျဖင့္ ၾကား၀င္ဆပ္ေပးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အမ်ားပိုင္ ကုမၸဏီမ်ားအဖို႔ ႐ံႈးလည္းေပးရမည့္ အတိုးအစား ျမတ္မွခြဲေပးရမည့္ ေခ်းေငြသက္ေသခံ လက္မွတ္မ်ား ထုတ္ေရာင္း၊ ေလွ်ာ့လဲ၊ ၀ယ္ယူႏိုင္သည့္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္းမွာ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပည္သူအတြက္ ျမင္သာပြင့္လင္းၿပီး အက်ဳိးကို ပိုမိုရရွိေစပါမည္။

နယူးေယာက္ စေတာ့အိပ္ခ်ိန္း တစ္ေန႔တာျမင္ကြင္း။ (ဓာတ္ပံု-AFP)

Credit : Here