ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႔နဲ႔ KIO အပစ္ရပ္ ပူးတြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ေဆြးေႏြး

ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႔ KIO နဲ႔ ျမန္မာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ MPC က Technical Advisory Team ေခၚ လုပ္ငန္းညိႇႏိႈင္းေရးအဖဲြ႔ ႏွစ္ဖဲြ႔တို႔ရဲ႕ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပဲြကို ဒီကေန႔ ဆက္လက္က်င္းပ ခဲ့ၿပီး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ေစာင့္ၾကည္ေရး အဖဲြ႔ ပူးေပါင္း ဖြဲ႔စည္းဖို႔နဲ႔ ႏွစ္ဘက္တပ္ေတြ ဆက္ လက္ ေနရာခ်ထားေရး ကိစၥေတြကို လာမယ့္လမွာ က်င္းပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးႏိုင္ဖုိ႔ အတြက္ ညိႇႏိႈင္းခဲ့ၾကပါတယ္။

လုပ္ငန္းညိႇႏိႈင္းေရးအဖဲြ႔ ႏွစ္ဖဲြ႔ရဲ႕ ၂ရက္ၾကာ ေဆြးေႏြးပဲြမွာေတာ့ အခ်က္ ၅ ခ်က္ကို အေလးထား ေဆြးေႏြးခဲ့ တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းအျပည့္အစံုကို ဗီြအုိေအ ျမန္မာပိုင္းရဲ႕ သတင္းေထာက္ ကိုမုိးေဇာ္က တင္ျပထား ပါတယ္။

KIO နဲ႔ MPC ရဲ႕ လုပ္ငန္းညိႇႏိႈင္းေရးအဖဲြ႔ ႏွစ္ဖဲြ႔ရဲ႕ ဒုတိယေန႔ ေဆြးေႏြးပဲြကို ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕က KIO အဖဲြ႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းညိႇႏိႈင္းေရးအဖဲြ႔႐ံုးမွာ မနက္ ၉ နာရီခဲြကေန ၃ နာရီခဲြထိ က်င္းပခဲ့ၿပီး အခ်က္၂ ခ်က္ကို အဓိက ေဆြးေႏြးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ေဆြးေႏြးတဲ့အခ်က္ေတြကို KIO လုပ္ငန္းညိႇႏိႈင္းအဖဲြ႔ရဲ႕ ေျပာေရးဆုိခြင့္ ရိွသူ ဦးေဒါင္ခါးက အခုလုိ ေျပာပါတယ္။

“ဒီကေန႔ အစည္းအေ၀းမွာေတာ့ Joint Monitoring Committee ဖြဲ႔စည္းေရးပဲ က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးတယ္။ ၿပီးရင္ ဒီတပ္ပိုင္း ဆုိင္ရာကို တပ္အေရအတြက္နဲ႔ တပ္ေနရာခ်ထားေရး၊ ႏွစ္ဘက္တပ္မ်ားတည္ရွိမႈ အေန အထားျပေျမပံု ဒီဥစၥာလုပ္ဖို႔အတြက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။”

Joint Monitoring Group ေခၚ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ေစာင့္ၾကည္ေရးအဖဲြ႔ ပူးေပါင္း ဖြဲ႔စည္းဖို႔မွာ ေတာ့ အစိုးရဘက္က တျခား အပစ္အရပ္အဖဲြ႔ ၅ ဖဲြ႔နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီ ျဖစ္တာေၾကာင့္ KIO ဘက္က တင္ျပခ်က္နဲ႔ အမ်ားအားျဖင့္ ကိုက္ညီမႈရိွေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ တပ္ေတြ ေနရာခ်ထားေရး ကိစၥနဲ႔ပတ္ သက္ၿပီး KIO ရဲ႕ တင္ျပခ်က္ကိုေတာ့ ဦးေဒါင္ခါးက အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။

“စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန႔အထိေတာ့ ႏွစ္ဘက္တပ္မ်ား တည္ရွိမႈ အေနအထားျပေျမပံုကို ႏွစ္ဘက္ကိုယ္ စားလွယ္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အစည္းအေ၀းအတြင္းမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ဒါ အတည္ျပဳမႈေပါ့ မွတ္တမ္းတင္မႈကို က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္မယ္။ အဲ့ဒီကေနမွတဆင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ေရွ႕တန္းျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းမယ္။ သေဘာ တရားက နီးကပ္လြန္းတဲ့ စစ္တပ္ေတြကို ဘယ္လိုခြာမလဲ၊ ၿပီးရင္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြကို ဘယ္လိုထားရိွမလဲ၊ အရပ္တပ္ေတြရဲ႕ သြားလာမႈကို ဘယ္လိုသေဘာထားမလဲ စသည္ျဖင့္ေပါ့။ အဲ့ဒီ အေျခခံ ေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ ဒီ Monitoring Program ေတြကို လုပ္သြားမယ္။”

ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ MPC ရဲ႕ လုပ္ငန္းညိႇႏိႈင္းေရး အဖဲြ႔ေခါင္းေဆာင္ ဦးလွေမာင္ေရႊက ၂ ရက္တာ ေဆြးေႏြးမႈမွာ အခ်က္ ၅ ခ်က္ကို ေဆြးေႏြးႏိုင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တုိ႔ Agenda ၅ ခု ေဆြးေႏြးဖို႔ သေဘာတူေတာ့ အဲ့ဒီ ၅ ခုလံုး ဒီကေန႔ ေဆြးေႏြးလို႔ၿပီးတယ္ဗ်။ ေနာက္တႀကိမ္ က်င္းပမယ့္အစည္းအေ၀း ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ေဆြးေႏြးပြဲ၊ ေနာက္ က်ေနာ္တုိ႔ IDP ကိစၥ၊ အပစ္အခတ္ ေစာင့္ၾကည့္တဲ့အဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔စည္းႏုိင္ဖုိ႔ Ceasefire Monitoring ကိစၥ ဆုိၿပီးေတာ့မွ က်ေနာ္တုိ႔ ဘက္က အဆိုျပဳထားတဲ့ Nationwide Ceasefire ေပါ့ေနာ္ ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲႏုိင္မႈနဲ႔ အေထြေထြဆုိၿပီး ၅ ခ်က္ ေဆြးေႏြးတယ္ဗ်။ အဲ့ဒီ ၅ ခ်က္လံုး က်ေနာ္တို႔ ဒီေန႔ေတာ့ ေဆြးေႏြးလို႔ ၿပီးပါ တယ္။”

ေအာက္တုိဘာလ ပထမပတ္မွာ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေဆြးေႏြးေရးကိုေတာ့ ႏွစ္ဘက္ အဖဲြ႔ေတြက သက္ဆုိင္ရာ ဗဟိုကို တင္ျပသြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ အေထြေထြေခါင္းစဥ္ ေအာက္ မွာေတာ့ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ မေဆြးေႏြးမွီ လုပ္ငန္းညိႇႏိႈင္းေရးအဖဲြ႔ ႏွစ္ဖဲြ႔ ထပ္မံ ေတြ႔ဆံုဖုိ႔ကို လည္း သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။ လက္ရိွ ၿပီးဆံုးသြားတဲ့ လုပ္ငန္းညိႇႏိႈင္းေရးအဖဲြ႔ ႏွစ္ဖဲြ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပဲြ အေပၚမွာ ေတာ့ ဦးလွေမာင္ေရႊက အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ဟုတ္တယ္ဗ်။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ၃ လခြဲေလာက္ ေစာင့္လိုက္ရတဲ့ သေဘာေတာ့ ေဆာင္ေပမဲ့ တကယ္ ေဆြးေႏြးၾကည့္တဲ့အခါက်ေတာ့လည္း ေတာ္ေတာ္ေလး က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳတင္ေမွ်ာ္ လင့္ထားတာထက္ကို ေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ ေနာက္ ေက်နပ္အားရမႈကေတာ့ ေခါင္းစဥ္ ၅ ခုလံုးမွာလည္း ရွိသလို၊ က်ေနာ္တို႔ဘက္က တင္ျပလိုတဲ့ Nationwide Ceasefire ေပါ့ေလ ႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈ က်ေနာ္တို႔ဘက္က ေသေသခ်ာခ်ာ တင္ျပႏုိင္ခဲ့တဲ့အတြက္ကို က်ေနာ္ကေတာ့ ပိုအား ရပါတယ္။”

ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ိဳးေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးအင္ရွန္ဆန္ေအာင္ ကေတာ့ တပ္ေနရာခ်ထားေရးနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ေတြ ပူးေပါင္းဖဲြ႔စည္းႏိုင္ရင္ IDP ေခၚ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားဖုိ႔နဲ႔ အျခား ကိစၥေတြ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔အတြက္ အလားအလာ ပိုေကာင္းလာမယ္လုိ႔ သံုးသပ္ပါတယ္။

“အဓိက လက္မွတ္ေရးထုိးရင္လည္း အဲ့ဒါေတြ မလုပ္ထားရင္ေတာ့ တုိက္ပြဲက အခ်ိန္မေရြးပဲ ျပန္ျဖစ္မွာပါ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဒီ တပ္ေနရာခ်ထားေရးနဲ႔ Joint Monitoring ကေတာ့ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြ လုပ္ၿပီးမွပဲ မိုင္းရွင္းလင္းေရးေတြ ဘာေတြကလည္း အဲ့ဒီအခါက်ေတာ့မွပဲ လုပ္ရမွာေပါ့။ ၿပီးေတာ့ IDP ေတြလည္း ျပန္ေနရာခ်ထားလို႔ ရၿပီေပါ့။ အဲ့ဒါေတြလုပ္ႏုိင္မွ ေရွ႕ဆက္ၿပီးမွ က်န္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေအးေအးေဆးေဆး လုပ္လို႔ရမယ့္ အေနအထားမ်ိဳးလို႔ သံုးသပ္လို႔ ရတယ္ေပါ့။”

KIO နဲ႔ အစိုးရတပ္အၾကား၂ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ျပန္္လည္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တုိက္ပဲြကာလအတြင္းမွာေတာ့ ႏွစ္ဘက္ ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ေတြဟာ အနည္းဆံုး ၁၅ ႀကိမ္ေလာက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလကုန္ ပိုင္းက ေဆြးေႏြးပဲြမွာေတာ့ တုိက္ပဲြေတြ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔၊ တိုက္ပဲြမျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ အပါအ၀င္ အခ်က္ ၇ ခ်က္ကို သေဘာတူညီခဲ့ေပမဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြၿပီးေနာက္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းက ေနရာေဒသ ၃ ခုမွာ တုိက္ပဲြေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။

ပူတာအိုခ႐ိုင္ မခ်မ္းေဘာေဒသမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တိုက္ပဲြမွာေတာ့ KIA တပ္ဖဲြ႔က ဖမ္းဆီးရမိတဲ့ တပ္မေတာ္ အရာရိွတဦးကို ေခါင္းျဖတ္သတ္ခဲ့တယ္လို႔ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ ဒုဥကၠဌ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းက KIO အဖဲြ႔ကို စာေရးေမးျမန္းထားၿပီး ဒီရက္ပိုင္းေတြအတြင္းမွာ KIO ဗဟိုက တရား၀င္ အေၾကာင္းျပန္ၾကားဖုိ႔ ရိွေနပါတယ္။

VOA