ျမန္မာ့အေျပာင္းအလဲ VOA သတင္းေထာက္ ဒီလိုျမင္

ဒီတပတ္ ျမန္မာ့မ်က္ေမွာက္ေရးရာ သံုးသပ္ခ်က္အစီအစဥ္မွာ ဗီြအုိေအဝိုင္းေတာ္သား ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ (၃) ႏွစ္ေက်ာ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္ကာလအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ျမင္ကြင္း ေတြအေၾကာင္းကို ဦးေက်ာ္ဇံသာနဲ႔ ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ တင္ျပထားပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ပထမဦးဆံုး က်ေနာ္ေမးခ်င္တာက မ်က္စိအျမင္အားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဘယ္ေလာက္ အထိ တုိးတက္သြားသလဲဆုိတာကို အေပၚယံအျမင္ကို ေျပာပါအံုး။

ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း ။ ။ က်ေနာ္ မႏွစ္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကာျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကာလက (၅) ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲသတင္းယူဖုိ႔ ေရာက္ခဲ့တယ္။ တႏွစ္အၾကာ ၂၀၁၃ မွာ ျပန္ေရာက္ေတာ့ တႏွစ္အတြင္း မ်က္စိအျမင္အရ အေျပာင္းအလဲကို ေျပာရမယ္ဆုိရင္ က်ေနာ့္မ်က္စိထဲမွာ အသိသာဆံုး အေျပာင္းအလဲကေတာ့ လမ္းေပၚက ကားေတြလို႔ ေျပာရမွာပဲ။ လြန္ခဲ့တဲ့ တႏွစ္တုန္းက လမ္းေပၚမွာ ကားအေဟာင္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။ ကားေတြကထြက္တဲ့ မီးခိုးေတြနဲ႔ အနံေတြအေတာ္ရတယ္။ အငွားကား တကၠစီ ငွားစီတယ္ဆိုရင္ တံခါးဆြဲလိုက္လို႔ ျပဳတ္ထြက္သြားမွာကို စိုးရိမ္ေနရတယ္။ ကားတစီးလံုးက လႈပ္ခါေနတယ္။ ဒီႏွစ္ၾကာေတာ့ လမ္းေပၚမွာ အငွားကားေတြကလည္း အသစ္ေပါ့ ျမန္မာျပည္အေနအထားနဲ႔ အသစ္ကားေတြ မ်ားလာတယ္။ တျခား ကုိုယ္ပိုင္ကား အသစ္အသစ္ေတြလည္း မ်ားလာတယ္။ အဲဒါကေတာ့ အဓိက အထင္ရွားဆံုး တႏွစ္အတြင္း အေျပာင္းအလဲလို႔ ေျပာရမွာပဲ။ က်န္တာကေတာ့ လမ္းေတြ ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းလာတာကို ေတြ႔ပါတယ္။ ေနာက္ တံတားအသစ္ေတြ၊ ဂံုးေက်ာ္တံတားအသစ္ေတြ ေဆာက္ေနတာ ေတြ႔တယ္။ အေဆာက္အဦးအသစ္ေတြ အၿပိဳင္အရိုင္း၊ ဟိုတယ္လ္အသစ္ေတြ အၿပိဳင္အရိုင္း ၿပီးသြားတာေတြ၊ ေဆာက္ေနတာေတြကလည္း မႏွစ္ကထက္ ပိုမ်ားလာတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ စည္းကမ္းပိုင္းအေနနဲ႔ ကားေမာင္းတဲ့လူေတြ၊ လမ္းျဖတ္တဲ့လူေတြရဲ ႔ စည္းကမ္းက တုိးတက္လာသလား။

ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း ။ ။ က်ေနာ္ ကင္းကြာခဲ့တဲ့ (၁၁) နွစ္ကာလအတြင္း (၁၁) ႏွစ္ေက်ာ္ရဲ ႔ ဟိုဘက္တုန္းကနဲ႔ ဒီကေန႔နဲ႔ေတာ့ အေတာ္ကြာတယ္ ေျပာရမယ္။ လူေတြကို ျမင္းက်ားကေန ကူးပါဆုိၿပီး ပညာေပးတယ္။ လူေတြကလည္း ျမင္းက်ားကေန ကူးတယ့္လူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေမာ္ေတာ္ကားေတြၾကေတာ့ ျမင္းက်ားက ကူးတယ့္လူေတြကို လူကိုလူလို အသိအမွတ္ျပဳၿပီးေတာ့ ဦးစားေပးရမယ္ဆိုတဲ့ အသိပညာေပးမႈက မရွိေသးဘူးထင္တယ္။ ဆိုေတာ့ ျမင္းက်ားက လူကူးေနတဲ့ ေမာ္ေတာ္ကားက ဟြန္းတီးၿပီးလာတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေရွ ႔မီးႀကီးကို ရဲေနေအာင္ဖြင့္ၿပီးေတာ့ လူကို အတင္းမကူးကူးေအာင္ တြန္းပို႔ၿပီးေတာ့ လူက ကားကိုေရွာင္ၿပီးေတာ့ သြားရတယ္။ က်ေနာ့္ အေတြးထဲမွာေတာ့ တေန႔တေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ ႔မွာ လမ္းေပၚသြားေနရတဲ့ လူေတြက အသက္စြန္႔၊ အသက္လုသြားေနရတယ္လို႔ ခံစားရတယ္။ လမ္းစည္းကမ္းနဲ႔ ေျပာရင္၊ ယာဥ္စည္းကမ္းနဲ႔ေျပာရင္ လက္ရွိအေျခအေနက ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ zero လုိ႔ပဲ ေျပာခ်င္တယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ သတင္းေထာက္တေယာက္အေနနဲ႔ သတင္းယူရတာ၊ ဘယ္ေလာက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရွိၿပီလို႔ ခံစားခဲ့ရပါသလဲ။ လြတ္လပ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုမွာ သတင္းလုိက္ေနရတယ္ဆိုတဲ့ ခံစားမႈမ်ဳိး ရရွိခဲ့ပါသလား။ 

ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း ။ ။ ရပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ေျပာရင္ အဲဒီ ခံစားမႈမ်ဳိး ရပါတယ္။ တခုပဲ အႀကီးမားဆံုးရွိေနတဲ့ စိမ္ေခၚမႈက access of information အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြဆီကေန သတင္းေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အလြယ္တကူ၊ အမ်ားျပည္သူကို တင္ျပႏိုင္ေအာင္ ရယူႏိုင္ခြင့္။ အဲဒီအပိုင္းမွာ အကန္႔အသတ္ အတားအဆီးေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ တခါတရံၾကရင္ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေမးဖုိ႔ျမန္းဖုိ႔ရာမွာ အလြယ္တကူ ဆက္သြယ္လုိ႔မရတာ၊ ေမးလုိ႔မရတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးေတြက ေနရာဌာနေပါင္းစံုမွာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပိုၿပီးေတာ့ မသက္မသာ ျဖစ္စရာေကာင္းတာက ေဆြးေႏြပြဲႀကီးလုပ္တယ္၊ workshop, seminar လုပ္တယ္ စသည္အားျဖင့္ အဲဒီအေပၚမွာ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြက စင္ေပၚတက္ၿပီး တင္ျပေဆြးေႏြးၾကတယ္။ အဲဒီ အစိုးရတာဝန္ရွိသူက တင္ျပေဆြးေႏြးခ်က္ၿပီးတဲ့အခါ က်ေနာ္ခ်ဥ္းကပ္တယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး on camera လုပ္ခ်င္ပါတယ္ဆိုေတာ့ အဲဒီ တာဝန္ရွိသူေတြက က်ေနာ္ (၃) ႀကိမ္ေလာက္ ႀကံဳခဲ့ပါတယ္။ ျငင္းပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ မလုပ္ရပါေစနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြပါ။ ဒီပြဲမွာ ဒီလုိလာေျပာပါဆုိလို႔ က်ေနာ္တုိ႔က လာေျပာတာပါ စသည္ျဖင့္ အဆင့္ျမင့္တဲ့ တာဝန္ရွိသူတေယာက္နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခြင့္ရဖို႔ ခ်ဥ္းကပ္တယ္။ က်ေနာ္ လိုခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြအားလံုးေပးပါမယ္။ on the record - on camera ေတာ့ မလုပ္ရပါေစနဲ႔လို႔ ျငင္းတာရွိတယ္။ ဆုိေတာ့ သတင္းလုိက္ရတဲ့အပိုင္းမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္၊ ဘာအတားအဆီး အေႏွာက္အယွက္မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တာဝန္ရွိသူေတြဆီကေန တရားဝင္ သတင္းရယူႏိုင္ဖို့ ေနရာမွာေတာ့ တကယ္ကို စိမ္ေခၚမႈက ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနတုန္းပါ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးအဖြဲ႔ဆုိတာကလည္း သူတုိ႔ဘက္က ေျပာခ်င္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ဆုိရင္ေတာ့ ခ်က္ခ်င္းထုတ္ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ကို ထဲထဲဝင္ဝင္ သိခ်င္လို႔ ေမးတယ္ဆိုရင္ သူတုိ႔သိပ္ၿပီးေတာ့ ... ႏုိင္ငံေရးနည္းနည္း ၾကည့္ၾကေအာင္ပါ။ ပထမတခုကေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ရမယ္၊ ၂၀၁၅ က်ရင္ စစ္မွန္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ၿပီးေတာ့ အရပ္သားလံုးဝပီျပင္တဲ့ အစိုးရျဖစ္လာမယ္။ ပီျပင္တဲ့ အတိုက္အခံေတြ ရွိလာမယ္ဆိုတာကို ေမွ်ာ္မွန္းေနၾကပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ဦးတည္လႈပ္ရွားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပိုင္းက ဘယ္ေလာက္တက္တက္ႂကြႂကြ လုပ္ေနၾကပါသလဲ။ ဒါေတြကို ေတြ႔ရပါသလား။

ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း ။ ။ လုပ္ေတာ့ လုပ္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ နယ္ပယ္ေပါင္းစံုက လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ေမးျမန္းတဲ့အခါတုိင္းမွာ ဒီလုိမ်ဳိး ဆက္တဲ့ေမးခြန္းကို ထည့္ၿပီးေတာ့ ေမးေလ့ရွိပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒီလူေတြ အမ်ားစုရဲ ႔ အျမင္ကေတာ့ တူၾကတာ ဘာလဲဆုိေတာ့ ေျပာင္းေနတယ္။ အေကာင္းဘက္ကို ေျပာင္းေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ခ်လက္ခ် ေနရေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ျပင္ဆင္မႈမ်ဳိးေတြလုပ္တာ အားနည္းေနေသးတယ္။ ၂၀၁၅ ဆုိုရင္ က်ေနာ္ အခုျပန္လာတဲ့အခ်ိန္အထိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျပင္ဆင္ေနတာမ်ဳိး ေပၚေပၚထင္ထင္ မေတြ႔ရေသးဘူး။ အတြင္းမွာ ႀကိတ္လုပ္ေနရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ မသိႏိုင္ဘူးေပါ့။ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲေတြမွာ သတင္းေထာက္ေတြေမးတာ ႀကံဳခဲ့ရဘူးပါတယ္။ ဘာေတြျပင္ထားၿပီးၿပီလဲလို႔ ေမးတဲ့အခါ ျပင္ဖို႔လုပ္ေနတုန္းဆုိတဲ့ အေျဖမ်ဳိးေတြ ၾကားခဲ့ရတာ ေတြ႔ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ သက္ဆိုင္တဲ့လူေတြအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ နိုင္ငံေရးပါတီေတြအေနနဲ႔ ၂၀၁၅ အတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ ျပင္ဆင္ေနၾကၿပီလဲဆိုတာေတာ့ တိတိက်က် မေတြ႔ရေသးပါဘူး။ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း၊ ထင္ထင္သာသာ ေတြ႔ရတဲ့အေျခအေနမွာ မရွိေသးဘူး။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ စစ္တပ္က ေနာက္ဆုတ္မလား။ သို႔နည္းမဟုတ္ အခုလက္ရွိပံုစံမ်ဳိး စနစ္ေဟာင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ လူေတြပဲ ႀကီးစိုးေနမလားဆိုတာကို ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာႏုိင္တဲ့ အေျခအေန မရွိေသးဘူးေပါ့။

ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း ။ ။ မရွိေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ႏွစ္ဘက္ ျပင္ဆင္တာထက္ ႏွစ္ဘက္က ဒီအေပၚမွာ ခ်ဥ္းကပ္ေနၾကတဲ့ အရိပ္အေရာင္မ်ဳိးေတြေတာ့ ေတြ႔ေနရတယ္။ စနစ္ေဟာင္းက လူေတြပဲ ႀကီးစိုးမလား။ စစ္တပ္က ေနာက္ဆံုးမလား။ ေနာက္ထပ္အင္အားစုေတြကို ဘယ္ေလာက္အထိ ေနရာေပးတဲ့ အခင္းအက်င္းမ်ဳိး ျဖစ္လာမလဲဆုိရာမွာ ႏွစ္ဘက္ေျခလွမ္းေတြေတာ့ ရိုးတိုးရိပ္တိပ္ ေတြ႔ရတာမ်ဳိးေတာ့ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုလက္ရွိ အေျခအေနအထိမွာ စစ္တပ္က သိသိသာသာႀကီး ေနာက္ဆုတ္မယ့္ အေနအထားမ်ဳိး၊ လက္ရွိအာဏာရထားတဲ့ အစုကေနၿပီးေတာ့ သိသိသာသာႀကီး အာဏာကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးလိုက္မယ့္ အေနအထားမ်ုိးေတာ့ က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္ေတာ့ မေတြ႔ရဘူး။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အာဏာပိုင္ေတြၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထု - ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းအတြက္ အဓိက စိမ္ေခၚမႈဆုိၿပီး ဒီကေန႔ ႀကံဳေတြ႔လာရတာကေတာ့ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္တဲ့ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဟာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပထမဦးဆံုး လူေတြရဲ ႔ သေဘာထား။ လူေတြဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ တဖတ္နဲ႔တဖတ္ အျပန္အလွန္ နားလည္းမႈရွိၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔အတူ ဟိုတုန္းကလုိ ေနထိုင္ၾကတဲ့ဆီကို ျပန္သြားႏိုင္မယ့္ အလားအလာကို ေတြ႔ပါသလား။ ဒီအႏၱရာယ္က ဘယ္ေလာက္အထိ ၿခိမ္းေျခာက္ေနသလဲ။

ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း ။ ။ ဒီအႏၱရာယ္က သိပ္ကိုႀကီးမားတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈဆိုတာကို က်ေနာ္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းဖူးသမွ် ေလ့လာသူေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းက ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ ကုလသမဂၢ တာဝန္ရွိသူေတြကိုယ္တုိင္က ဒီအႏၱရာယ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အႀကီးအက်ယ္ သတိေပးေျပာတာကို ေတြ႔ရတယ္။ အခုနတုန္းက လူမႈ႔အဝင္အဝုိင္းေတြၾကားမွာ ျပန္ၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေနႏုိင္ဖို႔ဆိုတဲ့ေနရာမွာ အင္မတန္ စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတာက ဘာလဲဆိုေတာ့ အခုလက္ရွိျဖစ္တဲ့ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္တဲ့ ပဋိပကၡေတြ။ ဒီပဋိပကၡေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အျမင္ေတြ ခ်ဥ္းကပ္ပံုေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ လူေတြနဲ႔ ျမန္မာျပည္ျပင္ပကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းကို ေရာက္သြားတဲ့ တခ်ိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြၾကားမွာ အေတာ္ကို ကြဲတဲ့အျမင္မ်ဳိးရွိတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့လူေတြက လက္ရွိပဋိပကၡေတြမွာ ခ်ဥ္းကပ္တဲ့ဟာက ႏုိင္ငံတကာက ခ်ဥ္းကပ္တာမ်ဳိးနဲ႔ လံုးဝဆန္႔က်င္တယ္။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ အခုဆုိရင္ ျပတ္ျပတ္သားသား တခ်ဳိ ႔ေနရာေတြမွာ ေျပာတာက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေနႏိုင္ဖို႔ အေတာ္ခဲယဥ္းသြားၿပီ။ အတူယွဥ္တြဲ ေနထုိင္ဖို႔ အေတာ္ခဲယဥ္းသြားၿပီ။ ေနဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ အခ်ိန္အမ်ားႀကီး ၾကာလိမ့္မယ္။ သူတုိ႔က ႏိုင္ငံတကာက ေျပာေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပင္ပကေန ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ဝင္သြားတဲ့ လူေတြေျပာေနၾကတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးတုိ႔၊ ႏိုင္ငံတကာအလယ္မွာ လူမ်ဳိးဂုဏ္သိကၡာ၊ တုိင္းျပည္ဂုဏ္သိကၡာ မက်ေစဖုိ႔ ဆုိတာေတြက သူတုိ႔ရဲ ႔ ထိပ္တန္းစဥ္းစားမႈေတြမွာ မပါဘူး။ သူတုိ႔ ဦးစားေပး စဥ္းစားတာက ကိုယ့္ရဲ ႔ လူမ်ဳိးေရး၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံ၊ ကုိယ္ဘာသာ အမ်ဳိးသာသနာ။ အဲဒီလုိဟာမ်ဳိးကုိ အဓိက ဦးစားေပး စဥ္းစားၾကတယ္။ စဥ္းစားေတာ့ အင္မတန္ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေကာင္းေအာင္ ေတြ႔ရတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက အထူးသျဖင့္ တာဝန္ရွိသူေတြ သတိေပးေနသလိုမ်ဳိးပဲ စုိးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ အေျခအေနကို ျပည္တြင္းရဲ ႔ လူေတြရဲ ႔ တံု႔ျပန္ခ်က္မွာ သြားၿပီးေတာ့ ေရာင္ျပန္ဟပ္ေနတယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အစဥ္အလာ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒကို စြဲကိုင္ထားတယ္ဆုိေတာ့ အခု (၂၁) ရာစု ႏုိင္ငံတကာျမင္လာတဲ့ civic nationalism ႏုိင္ငံသားကို အေျခခံတဲ့ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒနဲ႔ ေခတ္မီတုိးတက္ေအာင္ သြားႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတာ့ မေတြ႔ႏိုင္ဘူးဆုိတဲ့ သေဘာေပါ့။ 

ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း ။ ။ အဲဒီလို အေျခအေနမ်ုိး ေရာက္ဖို႔ကို ေတာ္ေတာ္သြားရလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ အခုလက္ရွိ အေျခအေနမွာေတာ့ အဲဒီေလာက္အထိ မရွိဘူး။ က်ေနာ္ကို တခ်ဳိ ႔က ဘယ္ေလာက္အထိ ေျပာသလဲဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ အေျခအေနေတြကို ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းစံထားေတြနဲ႔ ဥပမာ ေနာက္ဆံုး ကုလသမဂၢေၾကညာစာတမ္းလိုမ်ဳိး ႏိုင္ငံတကာ ပဋိညာဥ္စာတမ္းေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာရဲ ႔ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔အညီ အကဲျဖတ္ဖို႔။ အဲဒါေတြ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ လုိက္လုပ္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ မျဖစ္ႏုိင္ေသးဘူး။ သိပ္ေစာေသးတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကိုယ့္စံကိုယ့္အထြာ၊ ကိုယ့္ေပတံနဲ႔ပဲ သြားရအံုးမယ္ အဲဒီေလာက္အထိ ေျပာၾကတယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပိတ္ခံေနခဲ့ရေတာ့လည္း ႏိုင္ငံတကာအျမင္၊ ႏိုင္ငံတကာအယူအဆ၊ ႏိုင္ငံတကာ ပညာေရးေတြ...

ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း ။ ။ အဲဒီလို ေျပာတဲ့အထဲမွာ အခုနလုိ ပညာတတ္ေတြ၊ အေတြးအေခၚရွိသူေတြ၊ စာဖတ္သူေတြပါတယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ ဒါက ေလာေလာဆယ္ေပၚေပါက္လာတဲ့ ျပႆနာစိမ္ေခၚမႈေပါ့။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းအတိုင္း တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ အစဥ္အလာရွိလာတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု ျပႆနာေျပလည္ေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတို႔၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးတုိ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ၾကားေနရတယ္။ လက္ေတြ႔ကေတာ့ ေသနတ္သံေတြလည္း ထြက္ေနတုန္းပဲ။ အဲဒါဟာေကာ ဘယ္လိုျဖစ္ေနသလဲ။ ဘယ္ေတာ့မ်ား ...

ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း ။ ။ က်ေနာ္ ျမစ္ႀကီးနားမွာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး KIA နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ၿငိိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ။ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ဦးေဆာင္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲကို က်ေနာ္ ေတာက္ေလွ်ာက္သတင္းသြားယူခဲ့ရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒီမွာ ျပင္ပမွာ က်ေနာ္ ေမးျမန္းၾကည့္တာေတြ ရွိပါတယ္။ ေယဘုယ် အားလံုးမွာရွိေနတဲ့ ခံစားခ်က္။ အားလံုးမွာရွိေနတဲ့ စိတ္အေတြး ခံစားခ်က္ကေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ျဖစ္မယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အဖုအထစ္ေလးေတြ ရွိေနတယ္။ သံသယေလးေတြ ရွိေနတယ္။ အဲဒါလဲ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျဖစ္လာတဲ့ သမုိင္းေၾကာင္းေတြလည္း ရွိမွာေပါ့။ တဖတ္နဲ႔တဖတ္ ရွိခဲ့တဲ့အေနအထားေတြ။ ျဖစ္တာေတာ့ျဖစ္မယ္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိန္နည္းနည္း ယူရလိမ့္အံုးမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း တဖတ္က အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေျပာတယ္။ သိပ္မၾကာဘူး တဖတ္မွာပစ္တယ္။ ေနာက္တခုကလည္း က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္ျမင္တာက အဆင့္လိုက္ တဖတ္မွာ အဆင့္အဆင့္အလိုက္မွာ သေဘာထားေတြက ထပ္တူမက်ဘူး။ အျမင္ေတြက ထပ္တူမက်ဘူး။ ခ်ဥ္းကပ္ပံု ထပ္တူမက်ဘူး။ အေပၚမွာေတာ့ သေဘာတူတယ္။ ေအာက္ေျခမွာက သေဘာတူညီခ်က္မရဘူး။ အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္က ေအာက္ေျခအထိ မေရာက္ဘူး။ မေရာက္ေတာ့ ေအာက္ေျခမွာ ပစ္တာခတ္တာေတြ ရွိမွာပဲ။ အဲဒါကိုလဲ တခုေကာင္းတာကေတာ့ အေပၚအဆင့္မွာေတာ့ ဒီဟာေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ ရွိေနလိမ့္မယ္ ဒီလုိပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္တာေတြ ရွိေနလိမ့္အုံုးမယ္။ ဒီမွာ သေဘာတူညီခ်က္ရၿပီေသာ္လည္း တေန႔မွာ ႏွစ္ဖက္ နားလည္းမႈလႊဲၿပီးေတာ့ ပစ္တာခိုက္တာတုိက္တာေတြ ရွိေနလိမ့္မယ္။ အဲဒါေတြကို ေလွ်ာ့ခ်မယ္။ အဲဒါေတြကို အတတ္္ႏိုင္ဆံုး ေျပေလ်ာ့ေအာင္လုပ္မယ္။ တခါ ေနာက္တပိုင္းကလဲ အားလံုးမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ သေဘာတူေနတယ္လို႔ ျမင္ႏိုင္တဲ့တခ်က္က ဒီလူမ်ဳိးတိုင္းရင္းသားေတြ ျပႆနာေတြအကုန္လံုးကို ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ေျဖရွင္းမွရမယ္ဆိုတဲ့ဟာကို ဟိုဘက္ကေရာ၊ ဒီဘက္ကေရာ လက္ခံလာတဲ့ပံုမ်ဳိးေတာ့ရွိတယ္။ သို႔ေသာ္ a long way to go အမ်ားႀကီးသြားရလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ကေတာ့ အဲဒီလိုျမင္တယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီကေန႔ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေတြမွာ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ လူမ်ဳိးစုမ်ားစြာ စုစည္းေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြဟာ တခ်ဳိ ႔က ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႔စည္းၿပီးေတာ့ လာၾကတယ္။ လူမ်ဳိးစု အခြင့္အေရးေတြ၊ တန္တူညီတူ ေပးလာၾကတယ္။ ဆုိေတာ့ ဒီလုိေပးသင့္တယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆမ်ဳိး ဗဟိုအာဏာပိုင္ေတြဆီမွာ တကယ္ရွိေနၾကၿပီလား။

ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း ။ ။ ဗဟိုအစိုးရအဆင့္မွာ အဲဒီလုိ ေပးသင့္တယ္ဆုိတာကို လက္ခံလာတဲ့ အဆင့္ျမႇင့္တာဝန္ရွိသူေတြ ရွိလာတယ္။ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္မေျပာတာလည္းရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ မေသခ်ာတာက အဲဒါဟာ အခုနေျပာသလို ဗဟိုအဆင့္တာဝန္ရွိသူေတြ အားလံုးၾကားထဲမွာ တထပ္တည္းက်တဲ့ သေဘာထားလား။ သို႔မဟုတ္ တေယာက္ႏွစ္ေယာက္ရဲ ႔ သေဘာထားလား။ အဲဒါမေသခ်ာဘူး။ ပိုၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးတာက စစ္တပ္က သေဘာတူရမယ္။ အဲဒီလို အေရးႀကီးတဲ့ players ေတြ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑မွာ ရွိေနသူေတြအားလံုး တထပ္တည္းက်တဲ့ကိစၥလားဆိုတာကေတာ့ အခုအခ်ိန္အထိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိေသးဘူး။

Credit : http://burmese.voanews.com/content/news-analysis-voa-reporter-in-burma/1730057.html