ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ လိုအပ္ ခ်က္၊ ျမစ္ဆံုဆည္နဲ႔ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းဆိုင္ရာ သေဘာထားအျမင္ စတာေတြ အျပင္ လက္ရွိ ေက်ာင္းသားတခ်ိဳ႕ဆႏၵျပေနမႈ အေျခ အေနေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးထားတဲ့ အမ်ိဳသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳဳပ္ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပိုင္း) ဌာနရဲ႕ သီးသန္႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းအပိုင္း (၂) ကို တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒါဆို တျခားအေရးႀကီးတဲ့ကိစၥတခုျဖစ္တဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကိစၥေတြ- အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ပါ၀င္မႈနဲ႔အသံ က်ေနာ္တို႔သိပ္မၾကားရဘူး။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကိုပါ၀င္ဖို႔လည္း မဖိတ္ခဲ့ဘူးေလ၊ အဲဒါေၾကာင္႔မို႔လို႔ က်မတို႔က ေလးပြင္႔ဆုိင္မွာဆိုရင္ ဟိုလူထားပစ္ခဲ့တယ္၊ ဒီလူ႔ထားပစ္ခဲ့တယ္လို႔ေျပာေပမယ့္ က်မတို႔က ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်မတို႔ ဘာလို႔မပါရတာလဲလို႔ က်မတို႔ မေျပာပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဓိကက်တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက အဖြ႔ဲအစည္းေတြက အခ်င္းခ်င္းေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ ယူခ်င္တယ္ဆိုၿပီး ႀကိဳးစားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်မတို႔ မပါရေကာင္းလား ဆိုၿပီး က်မတို႔ တခါမွ မေျပာဖူးပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔မပါရတာလဲလို႔ ေမးလို႔ရွိရင္ေတာ့ က်မတို႔ ရွင္းရွင္းပဲေျပာပါတယ္။ ဟိုဘက္ဒီဘက္ ႏွစ္ဘက္စလုံးက မဖိတ္ဘူး။ ဖိတ္ရင္ေတာ့ ပါရမွာေပါ႔၊ က်မတို႔က ဖိတ္ရင္လည္းပါဖို႔ အဆင္သင္႔ပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆုိတာဟာ ေနာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥျဖစ္လို႔။ ဒါေပမယ့္ တဖက္နဲ႔တဖက္ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အေျဖရွာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်မတို႔မပါရေကာင္းလားဆိုတာ က်မတို႔အတြက္ နံပါတ္ (၁) မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေဆြးေႏြးေနတဲ့သူေတြက ျပည္သူအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရႏုိင္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔အေနနဲ႔ အင္မတန္မွပဲ ၀မ္းသာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ေလာေလာဆယ္အားျဖင့္ေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ ဟာ ေရွ႕ မတိုးႏိုင္တဲ့အေျခအေနေရာက္ေနတဲ့ အျပင္ကို ေျပာရရင္ေတာ့ ေနာက္ဆုံးလတ္တေလာျဖစ္ရပ္ကို ၾကည္႔ရ မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ တိုက္ပြဲသံေတြကိုေတာင္ ျပန္ၿပီးဦးတည္ေနတာကို ေတြ႔ရတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ ဒီၿငိမ္း ခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ဘာေတြမ်ားလိုအပ္ခ်က္ရွိေနသလဲလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထင္သလဲ ခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အေျခခံအားျဖင့္ယုံၾကည္မႈေပါ႔ေနာ္၊ ဟိုဘက္ဒီဘက္ အျပန္အလွန္ ယုံၾကည္မႈ ခိုင္ၿမဲသြားၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ သိပ္ပူစရာမရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ယုံၾကည္မႈ မခိုင္ၿမဲသေရြ႕ေတာ့ ဒီလိုပဲ အတက္အက်ေတြကေတာ့ ရွိေနမွာပဲ။ ဒါကေတာ့ ဒီႏိုင္ငံမွာတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ရယူၿပီးလို႔ လက္မွတ္ထိုးၿပီးေတာ့ေတာင္မွ ပ်က္ျပားသြားတာေတြရွိပါတယ္။
… ဥပမာ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဟုတ္လား ေျမာက္အိုင္ယာလန္မွာဆိုရင္လည္း ဒီလိုပဲ ျဖစ္ခဲ့တာပဲ။ အားလုံး အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရးၿပီးပါၿပီဆိုၿပီး လက္မွတ္လည္း ထိုးၿပီးေရာ ေနာက္တေန႔မွာ ေပါက္ကြဲခ်င္ရင္ လည္း ေပါက္ကြဲတာပဲ။ အဲဒါမ်ိဳးေတြေတာ့ ျဖစ္ခဲ့တာေတြရွိပါတယ္။ ဒီလိုဟာမ်ိဳးေတြကလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါ ဘာျဖစ္လို႔လဲ။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အျပန္အလွန္ ယုံၾကည္မႈ မခိုင္မာေသးလို႔ပဲ။ အဲဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ရဲ႕ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ အျပန္အလွန္ယုံၾကည္မႈပါပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကိစၥေပါ႔ေနာ္-အဲဒီမွာ အေစာပိုင္းမွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ပါ လႊတ္ေတာ္ထဲပါ၀င္ၿပီးေတာ့ အကုန္လုံးပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြျမင္လာရတဲ့အခါမွာေတာ့ အေမရိကန္အပါအ၀င္ အေနာက္ အုပ္စုႏုိင္ငံေတြကလည္း ဒါဟာ တိုးတက္မႈတရပ္အေနနဲ႔ ႐ႈျမင္ၿပီးေတာ့ အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳၾကပါတယ္။ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြဆိုရင္လည္း ေတာ္ေတာ္ေျဖေလွ်ာ႔လိုက္တာ ကုန္သေလာက္နီးပါးျဖစ္ေနပါၿပီ။ အဲဒီအေျခ အေနမွာမွ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္းေပါ႔ေနာ္။ သမၼတအိုဘားမားမလာခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးေတြဟာ အဲဒီေလာက္ႀကီးေတာ့ မတိုးတက္ေသးဘူး။ တန္႔ေနတဲ့သေဘာရွိတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ေတာင္ မွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆီက သတိေပးတဲ့သေဘာ ၾကားရပါတယ္။ အလားတူပဲ၊ သမၼတအိုဘား မားေရာက္ၿပီးတဲ့အခါမွာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အိမ္မွာ တစ္နာရီေက်ာ္ ၾကာေအာင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။ ဘယ္လိုအခ်က္အလက္ေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသလဲဆုိတာေလးကိုလည္း နည္းနည္းေလာက္ ေျပာျပလို႔ ရႏုိင္မလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲဒါေတာ့ ေျပာေလ႔ေျပာထမရွိပါဘူး။ က်မတို႔ ဒီလို ဘာေဆြးေႏြးတယ္ ဆိုတာဟာ တရား၀င္သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာျပသေလာက္ပဲ၊ ဒီေလာက္ပဲ က်မတို႔ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ခ်က္ေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ဘာေဆြးေႏြးတယ္။ ဘာ မေဆြးေႏြး ဘူးဆိုတာကို အသိေပးတာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့- ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာတယ္ဆိုတဲ့သေဘာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီေလာက္ မတိုးတက္ေသးဘူး။ ဒီေလာက္ႀကီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ မလုပ္ပါနဲ႔ဦးဆိုၿပီးေတာ့ ဘရိတ္အုပ္တဲ့သေဘာလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဒီကစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ခုနက ေျပာသြားတဲ့စကားထဲမွာေပါ႔ေနာ္၊ က်မက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တိုးတက္မႈရွိတယ္ဆိုတာလည္း ထည့္ေျပာသြားပါတယ္။ ေနာက္တခုက ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တန္႔သြားတယ္ဆိုတာဟာ ဒါ အခုမွ က်မေျပာတဲ့စကားမဟုတ္ပါဘူး။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးကတည္းက- ၿပီးၿပီးေတာ့ ပထမဦးဆုံး က်မ ႏုိင္ငံျခားခရီးသြားတာဟာ ဘန္ေကာက္က WAF အစည္းအေ၀းကို သြားၿပီး တက္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက က်မေျပာပါတယ္။ ဒါ သိပ္ၿပီးေတာ့ အေကာင္းျမင္လြန္းလို႔ မျဖစ္ဘူး။ healthy skepticism ေပါ႔ေနာ္၊ ဒီလိုပုံစံမ်ိဳး လိုအပ္ပါတယ္လို႔ က်မ အဲဒီကတည္းက ေျပာတာေနာ္၊ အခုမွေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါ တစိုက္မတ္မတ္ ေျပာသြားတာ။
…. အဲဒီေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ အဓိက တာ၀န္ရွိတာကေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆုိင္ရာပဲ။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ခုနက ေျပာသြားသလိုေပါ႔၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တိုးတက္မႈေတြရွိတယ္။ က်မ ေက်နပ္ တယ္လို႔ေျပာခဲ့တယ္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ အေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္က ၄၄ ေယာက္ေပါ႔ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ တုိင္းဘက္ကလည္းပါတယ္ဆိုေတာ့ က်မတို႔အားလုံး ဒီ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဆိုရင္ ၃၉ ေယာက္ ေရာက္သြားၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ ၆၀၀ ေက်ာ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၃၉ ေယာက္ထဲနဲ႔ အလုပ္ျဖစ္ဖို႔ဆိုတာဟာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ဟိုဘက္ဒီဘက္ တိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ အေပးအယူလုပ္ၿပီးေတာ့ မလုပ္လို႔ရွိရင္ မရပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ က်မတို႔ေရာက္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ အခု ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကေပါ႔ေနာ္၊ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက လႊတ္ေတာ္နာယက ဦးခင္ေအာင္ျမင္႔ပါ၊ အဲဒီေတာ့ ခပ္တိုတိုေျပာရမယ္ ဆိုရင္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ဘက္ကေရာ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဘက္ကေရာ ဥကၠ႒ႀကီးေတြကလည္း မွ်မွ်တတ ဆက္ဆံ တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဟာအတြက္ေတာ့ က်မက အားရပါတယ္။
… ဟို မၾကာခင္တုန္းကဆိုလို႔ရွိရင္ ႏုိင္ငံျခားအဖြဲ႔တခုကေန လာၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲက တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးေကာ္မတီနဲ႔ လာၿပီးေတြ႔ပါတယ္။ ေတြ႔ၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာ သူတို႔ေတြ႔ခ်င္တယ္ဆိုလို႔ က်မတို႔ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ကို ဖိတ္ထားတယ္။ ဖိတ္ထားေတာ့ အဲဒီအဖြဲ႔က ဘယ္လို ေမးလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာေပါ႔ေနာ္- ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တကယ္ ျဖစ္ေနၿပီလား၊ တိုးတက္မႈေတြဘာေတြ႔ရလဲ၊ Reform ေပါ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ထိေရာက္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဘာရွိခဲ့လဲ-ဆိုေတာ့ အားလုံး က ေခါင္းခါၾကတယ္။ ဘယ္လိုမွ၊ ဘာမွမျဖစ္ဘူးလို႔ ေျပာတဲ့ အေျခအေနျဖစ္သြားတယ္။ က်မပါတီက ခ်ည္းမဟုတ္ဘူးေနာ္၊ က်န္တဲ့ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္းပါတယ္။ ( ဒါေပမယ့္ ဒီပါတီေတြရဲ႕…)
အဲဒီမွာ တခုေျပာသြားတာက တုိင္းရင္းသားပါတီက အမ်ဳိးသမီးကိုယ္စားလွယ္တေယာက္ က ေျပာသြား တာက- ‘တခုေတာ့ ရွိတယ္တဲ့၊ လႊတ္ေတာ္တဲ့၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ က်မတို႔ေျပာခ်င္တာကို လြပ္လြပ္ လပ္လပ္ ေျပာႏိုင္တယ္တဲ့၊ အဲဒါ တိုးတက္မႈပဲတဲ့၊’ ေျပာလို႔ေပါ႔ေနာ္။ ထိေရာက္မႈရွိတာ မရွိတာက သပ္သပ္၊ ေျပာတဲ့အတိုင္း ေတာင္းဆိုတဲ့အတိုင္းျဖစ္တာ မျဖစ္တာက သပ္သပ္၊ ဒီလို လြပ္လြပ္လပ္လပ္ တုိင္းသိျပည္သိ တင္ျပႏိုင္တာကိုက တုိးတက္မႈပဲဆိုတာကိုေတာ့ က်မတို႔အားလုံး သေဘာတူတယ္။ ဟုတ္တယ္။ ဒါ တိုးတက္မႈပဲ၊ ဒါေၾကာင္႔ က်မ ေျပာပါတယ္။ က်မတို႔အျမင္မွာေတာ့ က်မတို႔ကိုယ္ကိုယ္ တုိင္က လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ရွိေနလို႔လည္းျဖစ္ႏုိင္တယ္။ မ႑ိဳင္ႀကီးသုံးခုမွာ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အရ ေရွ႕က ေရာက္ေနတာကေတာ့ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒီ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္မွာ လြပ္လြပ္လပ္လပ္ ေျပာခြင့္ေတြရွိလာေန ၿပီ၊ ေဆြးေႏြးပိုင္ ခြင့္ေတြ ရွိလာေနၿပီဆိုေပမယ့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး အပို္င္းမွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ထင္သေလာက္မျဖစ္ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာကိုေျပာတာေပါ႔။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ထင္သေလာက္မဟုတ္ပါဘူး။ ေမွ်ာ္လင္႔သေလာက္မျဖစ္တာပါ။ အစကတည္းက သိပ္ထင္တယ္လို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္က မလုပ္ဘဲနဲ႔ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြက မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
…. ဥပမာဆိုရင္ေတာ့ ဥပေဒေတြ၊ ဥပေဒၾကမ္းေတြ၊ ဥပေဒၾကမ္းေတြကို လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳေတာ့ ဥပေဒျဖစ္သြားၿပီ၊ ဒါေပမယ့္ နည္းဥပေဒေတြ မထြက္လာမခ်င္း - ဟို ညြန္ၾကားခ်က္အမိန္႔ စဥ္းမ်ဥ္း စဥ္းကမ္းေတြ မထြက္လာမခ်င္း ဒီဥပေဒေတြက အသက္မ၀င္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကေတာ့ ၿပီးသြားၿပီေလ။ လႊတ္ေတာ္အလုပ္။
… ေနာက္တခု ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဥပမာအေနနဲ႔ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ အားလုံးစိတ္၀င္ စားေနတဲ့ လယ္ယာေျမကိစၥေပါ႔ေနာ္၊ က်မတို႔ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီကေန မူလပိုင္ရွင္ေတြကိုျပန္အပ္ ဖို႔အတြက္ အဖြဲ႔ေတြဖြဲ႔ခဲ့တယ္။ ဖြဲ႔စည္းၿပီးေတာ့ အႀကံေတြေပးခဲ့တယ္။ သြားၿပီးေတာ့ ကြင္းဆင္း ၿပီးေတာ့ ေလ့လာတယ္။ အႀကံျပဳတယ္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း ဒီကိစၥကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမွာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆုိင္ရာပဲ။ က်မတို႔ လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ အႀကံေပးႏုိင္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သက္ဆို္င္ရာအစိုးရဌာနေတြကို ေခၚၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာ ေမးခြန္းေမးႏိုင္တယ္။ ဒီ့ထက္ပိုၿပီးေတာ့ လုပ္လို႔မရဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့- ဒီဥပမာကိုပဲ က်ေနာ္က ဆက္ေမးခ်င္တာက ဒါက ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ တာ၀န္နဲ႔တူတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ မဟုတ္ဘူး။ မဟုတ္ဘူး။ ဒီဟာက လယ္ယာ။ လယ္ယာေျမကိစၥေျပာေနတာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ေအာ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲကို ၀င္ၿပီးသိပ္မၾကာခင္မွာပဲ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မရွင္ မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဥကၠ႒အေနနဲ႔ တာ၀န္ယူရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ဆိုတာကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အၿမဲတမ္းေျပာေနတဲ့ကိစၥဆိုေတာ့- တုိင္းျပည္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ မမွ်တမႈေတြ၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရအဆင္မေျပမႈေတြ၊ ဒါေတြကို စုံစမ္းစစ္ေဆးၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ မၾကာေသးခင္ လြန္ခဲ့တဲ့သုံးလေလာက္က အစီရင္ခံစာတင္ခဲ့တယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္္ၾကားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အျပင္မွာေတာ့ သိပ္္မေတြ႔လိုက္ဘူး။ အဲဒီအစီရင္ခံစာကိုေလ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီ အေၾကာင္း နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေမးရရင္ေဒၚေအာင္းဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔က ဒီေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ အျပင္မွာျဖစ္ေနတဲ့ မမွ်တမႈေတြ၊ အေျခအေနေတြကို လႊတ္ေတာ္ထဲ ေခၚယူစစ္ေဆးပိုင္ခြင့္၊ ၾကားနာပိုင္ခြင့္၊ အဲဒါေတြရွိခဲ့မယ္၊ ရွိၿပီးေတာ့ အစီရင္ခံစာတင္ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ မရွိဘူးလား ခင္ဗ်။ အဲဒါေတြက။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြက က်မတို႔ ေမွ်ာ္လင္႔သေလာက္၊ လိုအပ္သေလာက္ မရွိဘူးလို႔ေျပာရမွာပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးအစား၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးလို႔ေျပာခ်င္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဟိုဗမာလိုက်ေတာ့ခြဲျခားၿပီးေျပာလို႔မရတာနဲဲ႔ အဂၤလိပ္လိုဆိုလို႔ရွိရင္ Rules by law and Rules of law ေပါ႔ေနာ္၊ အဲဒီေတာ့ အဲဒါကို ခြဲျခားၿပီးေျပာဖို႔ဆိုရင္ က်မတို႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေပါ႔၊ တရားတဲ့ ဥပေဒေတြျဖစ္ရမယ္။ အမိန္႔အာဏာ စိုးမိုးေရးမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ အာဏာရွိသူမ်ားထုတ္ ထားတဲ့ ဥပေဒတုိင္းစိုးမိုးေရးဆိုတဲ့ သေဘာမဟုတ္ဘူး။ တရားတဲ့ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို က်မတို႔ ဦးတည္ တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခုက်မတို႔ကေနၿပီးေတာ့ ေခၚၿပီးေတာ့ ေမးႏုိင္ျမန္းႏိုင္တာေတြရွိပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ ထိေရာက္မႈရွိလဲ ဆိုတာ ေစာေစာကေျပာတဲ့ အတိုင္းပဲ၊ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပို္င္းဆုိင္ရာကေနၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမယ့္ကိစၥေတြမွာ က်မတို႔အေနနဲ႔ ထိထိ္ေရာက္ေရာက္ မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း တတ္ႏုိင္သေလာက္ က်မတို႔လုပ္ပါတယ္။
… ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ ပညာေပးေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ workshop ေတြေပါ႔ေနာ္၊ ႏွီးေႏွာေဆြးေႏြးဖလွယ္ပြဲေတြ ဘာေတြလုပ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သင္တန္းေတြေပးတယ္။ ဒါေတြက က်မတို႔ တတ္ႏိုင္သမွ် လုပ္တာေပါ႔ေနာ္။ အခုဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔ စၿပီးေတာ့ ဒီ Rules of law centre ေပါ႔ေနာ္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာဆိုၿပီးေတာ့ က်မတို႔ အစမ္းအားျဖင့္ မႏၱေလးနဲ႔လားရႈိးမွာဖြင့္တယ္။ အဲဒီမွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔္ ေမွ်ာ္လင္႔သေလာက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပို္င္းဆုိင္ရာ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း က်မတို႔ကေတာ့ တတ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္သြားမွာပဲ။ ဒီလိုပ၊ဲ တဆင္႔ခ်င္းတဆင္႔ခ်င္း ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ျဖစ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ လုပ္ႏိုင္သမွ်ေတာ့ က်မတို႔က လုပ္သြားမွာပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ ေနာက္အေၾကာင္းအရာေလးတစ္ခုေလာက္ ေမးခ်င္ပါတယ္။ မၾကာခင္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းေတြအတြင္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကိုသြားဖို႔ အစီအစဥ္ေလး ရွိတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ သတင္းထြက္ပါတယ္။ အဲဒီေမးခြန္းကိုလည္း ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ ေျဖေတာ့ေျဖၿပီးပါၿပီ။ အတိအက်မရွိေသးဘူးဆိုတဲ့သေဘာေပါ့ေနာ္၊ ဒီၾကားထဲမွာ တစံုတရာမ်ား ထူးထူးျခားျခား ထပ္ၿပီး တိုးတက္မႈေတြရွိေနသလား၊ အစီအစဥ္လုပ္လာတာေတြ ရွိေနပလား၊ တကယ္လို႔မ်ားသြားျဖစ္တယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဒါ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အင္အားႀကီး အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံႀကီးတစ္ခုကို ပထမဦးဆံုးသြားေရာက္တဲ့ခရီးလည္းျဖစ္တယ္။ အေရးပါတဲ့ခရီးစဥ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ယူဆရပါတယ္။ ဘယ္လို အေၾကာင္းအရာေတြမ်ား စီစဥ္ေနသလဲဆိုတာကို သိခ်င္တယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲဒါေတာ့ တိတိက်က် မစီစဥ္ရေသးပါဘူး။ ကိုယ့္အခ်ိန္၊ သူ႔အခ်ိန္ေပါ့ေနာ္- ဟိုဘက္ဒီဘက္ ညႇိရတာေတြကလည္း တခါတေလ သိပ္ၿပီးေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။ က်မအားတဲ့အခ်ိန္နဲ႔ ဟိုဘက္ကလည္း သူတို႔အတြက္ အဆင္ေျပတဲ့အခ်ိန္ဆိုတာက ခ်က္ျခင္းကိုက္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ ရွိလုိ႔ရွိရင္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံ- အင္အားႀကီးႏုိင္ ငံႀကီးတခုဆိုလို႔ရွိရင္ က်မ အိႏၵိယကို သြားၿပီးပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔က အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံႀကီးေပါ့ေနာ္- အင္အားႀကီးႏိုင္ငံႀကီးက ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ က်မတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အစဥ္အလာေပါ့ေနာ္၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက အစဥ္အလာအရ ကိုယ့္ရဲ႕အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြ အားလံုးနဲ႔ အဆင္ေျပေအာင္ ေနေရးကိုပဲ ဦးတည္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ကိစၥက အထူးတလည္ေပါ့ေနာ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးမွာ အားလံုး စိတ္ဝင္စားတဲ့ကိစၥ ျဖစ္တယ္ေလ။ အထူးသျဖင့္ လူထုၾကားထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးလႈပ္လႈပ္ရွားရွားျဖစ္သြား ခဲ့ရဖူးတဲ့ ျမစ္ဆံုကိစၥ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီ စီမံကိန္းကိစၥ- ဒီကိစၥမ်ဳိးေတြမွာ ဆိုလုိ႔ရွိရင္ လူထုရဲ႕ကန္႔ကြက္မႈေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိခဲ့တယ္။ ရွိခဲ့တဲ့အခါက်ေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္က ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း လူထုရဲ႕ကန္႔ကြက္မႈေတြေၾကာင့္ဆိုၿပီးေတာ့ (အခုထိလည္း သမၼတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္ေလ-) အဲ-ဟုတ္ကဲ့၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ကလည္း သူ႔လက္ထက္မွာ သူက ခဏရပ္ဆိုင္းထားတယ္ဆိုတဲ့ပံုစံကို - ဒီ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို အၿပီးအပိုင္ဖ်က္သိမ္းလိုက္တယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္ကို မေရာက္ေသးဘူး။ ဒါ ႏုိင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္စာတန္းေတြနဲ႔လုပ္ေနတဲ့ကိစၥ၊ ဒီကိစၥမွာ က်ေနာ္သြားၿပီး သတိထားမိတာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တုိင္ ဆိုလုိ႔ရွိရင္လည္း လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းကိစၥမွာ ေဒသခံေတြ ေဒသတြင္းဖံြ႔ၿဖိဳးမႈ၊ လူထုရဲ႕ဆႏၵ၊ ႏိုင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္စာတန္းေတြအေပၚ ေလးစားမႈ - ဒီကိစၥေတြကို အခ်ဳိးညီေစရမယ္၊ ဒါေတြကို အကုန္လံုးႏႈိင္းယွဥ္ ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားရမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာသြားတာမ်ဳိး က်ေနာ္ မွတ္သားဖူး ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ တကယ္လို႔မ်ား သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕အစိုးရသက္တမ္းဟာ ကုန္ခါနီးေနၿပီ။ ဒီကိစၥေတြေပၚလာမယ္ဆိုရင္ NLD နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ သေဘာထားက ဘယ္လိုေျဖရွင္းခ်င္လဲ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကေတာ့ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္သိမႈအေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းသြားမွာပါ။ က်မတို႔အေနနဲ႔ တုိင္းျပည္အတြက္ အေကာင္းဆံုးလို႔ထင္တဲ့အေျဖကို က်မတို႔ရွာသြားမွာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာကို အမ်ားက သေဘာတူညီခ်င္မွလည္း ညီမယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လူတုိင္းက အၿမဲသေဘာတူတာမဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္၊ သို႔ေသာ္ျငားလည္း အဓိက-ကေတာ့ က်မတို႔က ႏုိင္ငံအေပၚမွာ ေစတနာရွိတယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ အမွန္လမ္းကိုပဲ က်မတို႔ေရြးရမွာပါ။ ဒီလိုေရြးလုိ႔ က်မတို႔ အၿမဲမွန္မယ္လို႔လည္း အာမ မခံႏုိင္ဘူးေပါ့ေနာ္-လူဆိုတာ မွားတတ္တာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ၾကည့္သင့္တဲ့အရာေတြအားလံုးကို ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာၿပီးေတာ့ မွန္ကန္တဲ့အေျဖတခုကိုေတာ့ ရွာလုိ႔ရမယ္လို႔ က်မတို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ အခု ခဏခဏေျပာေနတဲ့ ေကာင္းေသာအုပ္ခ်ဳပ္မႈေပါ့- Good Governance - အဲဒီဟာ-ဟာ တာဝန္ယူမႈနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အေပၚမွာ အေျခခံတယ္ဆိုေတာ့ ဒီလိုဟာမ်ဳိးမွာလည္း ဒီလိုပဲသြားရမွာပဲ။
“က်မတို႔ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကြန္ထ႐ိုက္ေတြထဲမွာ ဘာေတြပါခဲ့လဲ။ က်မတို႔က ဘာေတြျပဳျပင္ဖို႔အႀကံျပဳတယ္။ ဘယ္လို…ဘာလိုဆိုတာ အတိအက် အေသးစိတ္ - အစီရင္ခံစာထဲမွာ ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ မဖတ္ပါဘူး။ အစီရင္ခံစာကို မဖတ္ဘဲနဲ႔ တျခားလူေျပာတာတုိ႔၊ ဒါမွမဟုတ္ အက်ဥ္းခ်ဳံးတင္ျပတဲ့အေပၚမွာတို႔-အေျခခံၿပီးေတာ့ ထင္သလိုေပါ့ေနာ္- ထင္သလို ဆဲြၿပီးေတာ့ ယူတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဆိုတာ ဒီ ျမစ္ဆံုကိစၥမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ ျမစ္ဆံု ေရကာတာစီမံကိန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လို သေဘာတူညီခ်က္ေတြရွိသလဲဆိုတာ က်မတို႔မသိဘူး။ က်မ မသိဘူး။ က်မတို႔ျပည္သူျပည္သားေတြမသိဘူး။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း အမွန္ေျပာမယ္ဆိုရင္ အခုထိေတာ့ တာဝန္ယူမႈေတာ့ ျပည့္ျပည့္စံုစံု မရွိေသးဘူးလို႔ပဲ ဒီလုိပဲ က်မတို႔ ေျပာရမွာပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အခု လတ္တေလာျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းကိစၥေလးတခုကို ေမးခ်င္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြကိစၥ၊ အခု ေလာေလာဆယ္မွာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံပညာေရးဥပေဒ၊ အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒကို ကန္႔ကြက္တယ္ဆိုၿပီး ဆႏၵျပပဲြေလးေတြ ေပၚပါတယ္။ ဒီဥပေဒကလည္း ျပန္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ အခု လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ကိုယ္စားလွယ္အပါအဝင္ တင္ျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြန႔ဲ အတည္ျပဳျပဌာန္းေပးထားတဲ့ ဥပေဒျဖစ္ေနတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ဆႏၵျပမႈဟာ အမ်ားစုလား၊ အနည္းစုလားဆိုတာေတာ့ ေရရွည္ ဆိုရင္ေတာ့ သိရမွာေပါ့ေလ၊ ဒါေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္ ဒီဥပေဒကို မေက်မနပ္နဲ႔ဆႏၵျပမႈေတြ ေပၚလာတယ္ဆိုေတာ့ ဒီေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ဆႏၵအေပၚ ေျပာဆိုခ်က္ေတြကိုေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္သလဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အခု ေက်ာင္းသားေတြကေနၿပီး ကန္႔ကြက္တဲ့တခ်ဳိ႕အခ်က္ေတြဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔အဖဲြ႔ခ်ဳပ္က မႀကိဳက္တဲ့ အခ်က္ေတြလည္း ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း က်မတုိ႔က လူနည္းစုပဲ။ က်မတို႔ျပဳျပင္ေပးတဲ့အခ်က္ေတြ၊ ဒီလႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ အားလံုး ညႇိညႇိႏိႈင္းႏႈိင္း တုိင္တုိင္ပင္ပင္လုပ္တယ္ဆိုတာကိုလည္း ဒါကို အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒကိုဆဲြတဲ့ ေကာ္မတီကလည္း ေတာ္ေတာ္ကို မွ်မွ်တတ လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ က်မတို႔ရဲ႕ျပဳျပင္တာေတြ၊ က်မတို႔ရဲ႕အဆိုျပဳခ်က္ေတြလည္း အမ်ားႀကီး ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၀၀ % ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့၊ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ ဒါက လႊတ္ေတာ္ရဲ႕သေဘာထားခ်ည့္ပဲလည္း အားလံုးမဟုတ္ေသးဘူး။ ဟုိဘက္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာက သေဘာထားေတြလည္း ပါပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခု ဒီလို ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေနရတာက ေက်ာင္းသားေတြ မေက်မနပ္ျဖစ္ေနတဲ့အထဲမွာ အဓိက ဒီလို ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းကို က်မ ဘာျမင္လဲဆိုေတာ့ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ကိစၥကို အခ်ိန္မီမလုပ္လို႔ပါပဲ။
… ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ တခ်ဳိ႕ ေက်ာင္းသားေတြ ကန္႔ကြက္ေနတဲ့ကိစၥေတြဟာ နည္းဥပေဒေတြနဲ႔ႏြယ္ေနတာေတြ ရွိတယ္။ နည္းဥပေဒေတြ မထြက္ေသးဘူး။ နည္းဥပေဒေတြထြက္လာလုိ႔ရွိရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြ (ေက်ာင္းသားသမဂၢဖဲြ႔ဖို႔ ေတာင္းတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးေတြလား…) အဲဒါက်ေတာ့ နည္းဥပေဒတင္ မကဘူး။ ေနာက္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒေတြနဲ႔လည္း ဆုိင္ျပန္ေရာ၊ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒဆိုတာလည္း က်မက အဆင့္ျမင့္ပညာေရး ဥပေဒ ေရးဆဲြေရး လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔အေနနဲ႔ ဒီဥပေဒၾကမ္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာဘက္က ေရာက္ဖို႔ ေစာင့္ရတယ္။ က်မတို႔ကေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္းအဆင္သင့္ျဖစ္ထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဟိုဘက္က မေရာက္မခ်င္း က်မတို႔ ဘာမွ လုပ္လို႔မရဘူး။ ဟိုဘက္ကလာတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းေပၚမွာမွ က်မတို႔ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ က်မတို႔ျပင္ခ်င္တာေတြကို အဆိုျပဳၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳခ်က္ယူဖို႔ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အခ်ိန္ကို လုပ္သင့္ လုပ္ထုိက္တဲ့အခါမွာ အခ်ိန္အရ မလုပ္လုိက္တဲ့အခါရယ္၊ မလုိအပ္တဲ့၊ မလိုလားအပ္တဲ့ျပႆနာေတြေပၚလာတယ္။ အခု ဒီ နည္းဥပေဒေတြကလည္း ထြက္ၿပီ။ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒေတြကလည္း ထြက္ၿပီဆိုရင္ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ပိုၿပီးေတာ့ သူတို႔ ရွင္းရွင္းလင္း ဆံုးျဖတ္လို႔ရမယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ဆႏၵေတြနဲ႔ ကိုက္ညီလား၊ မကိုက္ညီဘူးလား။ ဘယ္ဟာေတြကို သူတို႔ တကယ္ကန္႔ကြက္ခ်င္တာလဲ။ ဘယ္ဟာေတြကိုဆိုရင္ သူတို႔လက္ခံႏိုင္သလဲ ဆိုတာကို- ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ပုံတခုလံုးေပၚတာေပါ့။ ပံုတခုလံုး မေပၚေသးတဲ့အခါက်ေတာ့ မေက်နပ္မႈေတြကလည္း ရွိမွာပဲ၊ ေျဖရွင္းရတာလည္း ခက္တာေပါ့။ ပံုတပိုင္းေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ေက်ာင္းသားေတြဆိုတာ လူငယ္ေတြလည္း ျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔နဲ႔မ်ားေတြ႔ဆံုၿပီးေတာ့ ရွင္းလင္းျပဖို႔ ဆႏၵရွိပါသလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ဆႏၵျပတဲ့ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့တာရွိပါတယ္။ က်မတို႔က ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ မေတြ႔ခ်င္တဲ့စိတ္ ဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွမရွိဘူး။ ေတြ႔ခ်င္တယ္ဆိုိရင္ ေတြ႔ခ်င္တဲ့ေက်ာင္းသားေတြဆို အၿမဲပဲေတြ႔တယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ က်မတို႔က အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး အစိုးရနဲ႔ေက်ာင္းသားေတြကို တုိက္ေပးတယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိးလည္း က်မတို႔ မလုပ္ခ်င္ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒါဟာ ေရရွည္မွာ က်မတို႔ႏုိင္ငံအတြက္ အက်ဳိးမရွိလို႔၊
…. အက်ဳိးမရွိလု႔ိ ဆိုတာ - ဒီလုိပါ။ ဘယ္လုိပဲေျပာေျပာ အတိုက္အခံဆိုတာဟာ အစိုးရကိုတိုက္ရင္ ၿပီးေရာဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္နဲ႔လုပ္လို႔ မျဖစ္ဘူး။ အတုိက္အခံပါတီလုပ္ေနေပမယ့္ အတုိက္အခံပါတီရဲ႕ အဓိကတာဝန္ဟာ အစိုးရရဲ႕တာဝန္နဲ႔ ဘာမွ မကြာဘူး။ အဲဒါဘာလဲဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံရဲ႕အက်ဳိးအတြက္ လုပ္ရမယ္၊ ႏိုင္ငံရဲ႕အက်ဳိးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ႀကိဳးစားရမယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕အတိုက္အခံပါတီကို တုိက္ရင္ ၿပီးေရာဆိုတဲ့စိတ္ဓာတ္နဲ႔ဆိုလုိ႔ရွိရင္ က်မတို႔ ႏုိင္ငံကို ဘယ္ေတာ့မွ အက်ဳိးျပဳႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ အခု က်ေနာ့္ရဲ႕ခရီးစဥ္အတိုအတြင္းမွာ သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္နဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ႀကီး သူရ ဦးေရႊမန္းနဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္နဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ က်ေနာ္ ေတြ႔ခြင့္ရပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာေနတဲ့ ေလးပြင့္ဆုိင္ထဲမွာပါေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေလးဦးစလံုးနဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတာပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ အခု ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းေလးကေနတဆင့္ေပါ့ေနာ္။ က်န္တဲ့ေဆြးေႏြးေဖာ္ သံုးဦးကို ဘာမ်ား ပန္ၾကားခ်င္လဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မက ထူးထူးေထြေထြ ထပ္ေျပာစရာမရွိပါဘူး။ က်မ ေျပာၿပီးၿပီပဲ။ တကယ္ေဆြးေႏြးတယ္ဆိုတာဟာ ျပႆနာေတြကို ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ပဲ။ ေျဖရွင္းဖို႔ပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေစာေစာက က်မေျပာသြားသလိုပဲ- အဓိက က်မတို႔ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ရမယ့္ကိစၥက ၂၀၁၅ အလြန္ က်မတို႔ႏိုင္ငံ ဘယ္လိုဆက္ၿပီး သြားမလဲ၊ ဘယ္လို ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ညီညီညြတ္ညြတ္ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ ဆက္ၿပီးသြားႏိုင္မလဲဆိုတာ အဲဒါကိုေရွ႕႐ႈၿပီးေတာ့ က်မတို႔က ဒီလုိ ေဆြးေႏြးပဲြေတြ ေတာင္းဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်။
VOA
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကိုပါ၀င္ဖို႔လည္း မဖိတ္ခဲ့ဘူးေလ၊ အဲဒါေၾကာင္႔မို႔လို႔ က်မတို႔က ေလးပြင္႔ဆုိင္မွာဆိုရင္ ဟိုလူထားပစ္ခဲ့တယ္၊ ဒီလူ႔ထားပစ္ခဲ့တယ္လို႔ေျပာေပမယ့္ က်မတို႔က ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်မတို႔ ဘာလို႔မပါရတာလဲလို႔ က်မတို႔ မေျပာပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဓိကက်တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက အဖြ႔ဲအစည္းေတြက အခ်င္းခ်င္းေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ ယူခ်င္တယ္ဆိုၿပီး ႀကိဳးစားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်မတို႔ မပါရေကာင္းလား ဆိုၿပီး က်မတို႔ တခါမွ မေျပာဖူးပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔မပါရတာလဲလို႔ ေမးလို႔ရွိရင္ေတာ့ က်မတို႔ ရွင္းရွင္းပဲေျပာပါတယ္။ ဟိုဘက္ဒီဘက္ ႏွစ္ဘက္စလုံးက မဖိတ္ဘူး။ ဖိတ္ရင္ေတာ့ ပါရမွာေပါ႔၊ က်မတို႔က ဖိတ္ရင္လည္းပါဖို႔ အဆင္သင္႔ပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆုိတာဟာ ေနာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥျဖစ္လို႔။ ဒါေပမယ့္ တဖက္နဲ႔တဖက္ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အေျဖရွာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်မတို႔မပါရေကာင္းလားဆိုတာ က်မတို႔အတြက္ နံပါတ္ (၁) မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေဆြးေႏြးေနတဲ့သူေတြက ျပည္သူအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရႏုိင္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔အေနနဲ႔ အင္မတန္မွပဲ ၀မ္းသာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ေလာေလာဆယ္အားျဖင့္ေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ ဟာ ေရွ႕ မတိုးႏိုင္တဲ့အေျခအေနေရာက္ေနတဲ့ အျပင္ကို ေျပာရရင္ေတာ့ ေနာက္ဆုံးလတ္တေလာျဖစ္ရပ္ကို ၾကည္႔ရ မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ တိုက္ပြဲသံေတြကိုေတာင္ ျပန္ၿပီးဦးတည္ေနတာကို ေတြ႔ရတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ ဒီၿငိမ္း ခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ဘာေတြမ်ားလိုအပ္ခ်က္ရွိေနသလဲလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထင္သလဲ ခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အေျခခံအားျဖင့္ယုံၾကည္မႈေပါ႔ေနာ္၊ ဟိုဘက္ဒီဘက္ အျပန္အလွန္ ယုံၾကည္မႈ ခိုင္ၿမဲသြားၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ သိပ္ပူစရာမရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ယုံၾကည္မႈ မခိုင္ၿမဲသေရြ႕ေတာ့ ဒီလိုပဲ အတက္အက်ေတြကေတာ့ ရွိေနမွာပဲ။ ဒါကေတာ့ ဒီႏိုင္ငံမွာတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ရယူၿပီးလို႔ လက္မွတ္ထိုးၿပီးေတာ့ေတာင္မွ ပ်က္ျပားသြားတာေတြရွိပါတယ္။
… ဥပမာ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဟုတ္လား ေျမာက္အိုင္ယာလန္မွာဆိုရင္လည္း ဒီလိုပဲ ျဖစ္ခဲ့တာပဲ။ အားလုံး အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရးၿပီးပါၿပီဆိုၿပီး လက္မွတ္လည္း ထိုးၿပီးေရာ ေနာက္တေန႔မွာ ေပါက္ကြဲခ်င္ရင္ လည္း ေပါက္ကြဲတာပဲ။ အဲဒါမ်ိဳးေတြေတာ့ ျဖစ္ခဲ့တာေတြရွိပါတယ္။ ဒီလိုဟာမ်ိဳးေတြကလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါ ဘာျဖစ္လို႔လဲ။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အျပန္အလွန္ ယုံၾကည္မႈ မခိုင္မာေသးလို႔ပဲ။ အဲဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ရဲ႕ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ အျပန္အလွန္ယုံၾကည္မႈပါပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကိစၥေပါ႔ေနာ္-အဲဒီမွာ အေစာပိုင္းမွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ပါ လႊတ္ေတာ္ထဲပါ၀င္ၿပီးေတာ့ အကုန္လုံးပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြျမင္လာရတဲ့အခါမွာေတာ့ အေမရိကန္အပါအ၀င္ အေနာက္ အုပ္စုႏုိင္ငံေတြကလည္း ဒါဟာ တိုးတက္မႈတရပ္အေနနဲ႔ ႐ႈျမင္ၿပီးေတာ့ အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳၾကပါတယ္။ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြဆိုရင္လည္း ေတာ္ေတာ္ေျဖေလွ်ာ႔လိုက္တာ ကုန္သေလာက္နီးပါးျဖစ္ေနပါၿပီ။ အဲဒီအေျခ အေနမွာမွ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္းေပါ႔ေနာ္။ သမၼတအိုဘားမားမလာခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးေတြဟာ အဲဒီေလာက္ႀကီးေတာ့ မတိုးတက္ေသးဘူး။ တန္႔ေနတဲ့သေဘာရွိတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ေတာင္ မွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆီက သတိေပးတဲ့သေဘာ ၾကားရပါတယ္။ အလားတူပဲ၊ သမၼတအိုဘား မားေရာက္ၿပီးတဲ့အခါမွာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အိမ္မွာ တစ္နာရီေက်ာ္ ၾကာေအာင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။ ဘယ္လိုအခ်က္အလက္ေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသလဲဆုိတာေလးကိုလည္း နည္းနည္းေလာက္ ေျပာျပလို႔ ရႏုိင္မလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲဒါေတာ့ ေျပာေလ႔ေျပာထမရွိပါဘူး။ က်မတို႔ ဒီလို ဘာေဆြးေႏြးတယ္ ဆိုတာဟာ တရား၀င္သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာျပသေလာက္ပဲ၊ ဒီေလာက္ပဲ က်မတို႔ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ခ်က္ေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ဘာေဆြးေႏြးတယ္။ ဘာ မေဆြးေႏြး ဘူးဆိုတာကို အသိေပးတာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့- ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာတယ္ဆိုတဲ့သေဘာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီေလာက္ မတိုးတက္ေသးဘူး။ ဒီေလာက္ႀကီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ မလုပ္ပါနဲ႔ဦးဆိုၿပီးေတာ့ ဘရိတ္အုပ္တဲ့သေဘာလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဒီကစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ခုနက ေျပာသြားတဲ့စကားထဲမွာေပါ႔ေနာ္၊ က်မက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တိုးတက္မႈရွိတယ္ဆိုတာလည္း ထည့္ေျပာသြားပါတယ္။ ေနာက္တခုက ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တန္႔သြားတယ္ဆိုတာဟာ ဒါ အခုမွ က်မေျပာတဲ့စကားမဟုတ္ပါဘူး။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးကတည္းက- ၿပီးၿပီးေတာ့ ပထမဦးဆုံး က်မ ႏုိင္ငံျခားခရီးသြားတာဟာ ဘန္ေကာက္က WAF အစည္းအေ၀းကို သြားၿပီး တက္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက က်မေျပာပါတယ္။ ဒါ သိပ္ၿပီးေတာ့ အေကာင္းျမင္လြန္းလို႔ မျဖစ္ဘူး။ healthy skepticism ေပါ႔ေနာ္၊ ဒီလိုပုံစံမ်ိဳး လိုအပ္ပါတယ္လို႔ က်မ အဲဒီကတည္းက ေျပာတာေနာ္၊ အခုမွေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါ တစိုက္မတ္မတ္ ေျပာသြားတာ။
…. အဲဒီေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ အဓိက တာ၀န္ရွိတာကေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆုိင္ရာပဲ။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ခုနက ေျပာသြားသလိုေပါ႔၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တိုးတက္မႈေတြရွိတယ္။ က်မ ေက်နပ္ တယ္လို႔ေျပာခဲ့တယ္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ အေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္က ၄၄ ေယာက္ေပါ႔ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ တုိင္းဘက္ကလည္းပါတယ္ဆိုေတာ့ က်မတို႔အားလုံး ဒီ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဆိုရင္ ၃၉ ေယာက္ ေရာက္သြားၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ ၆၀၀ ေက်ာ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၃၉ ေယာက္ထဲနဲ႔ အလုပ္ျဖစ္ဖို႔ဆိုတာဟာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ဟိုဘက္ဒီဘက္ တိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ အေပးအယူလုပ္ၿပီးေတာ့ မလုပ္လို႔ရွိရင္ မရပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ က်မတို႔ေရာက္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ အခု ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကေပါ႔ေနာ္၊ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက လႊတ္ေတာ္နာယက ဦးခင္ေအာင္ျမင္႔ပါ၊ အဲဒီေတာ့ ခပ္တိုတိုေျပာရမယ္ ဆိုရင္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ဘက္ကေရာ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဘက္ကေရာ ဥကၠ႒ႀကီးေတြကလည္း မွ်မွ်တတ ဆက္ဆံ တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဟာအတြက္ေတာ့ က်မက အားရပါတယ္။
… ဟို မၾကာခင္တုန္းကဆိုလို႔ရွိရင္ ႏုိင္ငံျခားအဖြဲ႔တခုကေန လာၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲက တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးေကာ္မတီနဲ႔ လာၿပီးေတြ႔ပါတယ္။ ေတြ႔ၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာ သူတို႔ေတြ႔ခ်င္တယ္ဆိုလို႔ က်မတို႔ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ကို ဖိတ္ထားတယ္။ ဖိတ္ထားေတာ့ အဲဒီအဖြဲ႔က ဘယ္လို ေမးလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာေပါ႔ေနာ္- ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တကယ္ ျဖစ္ေနၿပီလား၊ တိုးတက္မႈေတြဘာေတြ႔ရလဲ၊ Reform ေပါ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ထိေရာက္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဘာရွိခဲ့လဲ-ဆိုေတာ့ အားလုံး က ေခါင္းခါၾကတယ္။ ဘယ္လိုမွ၊ ဘာမွမျဖစ္ဘူးလို႔ ေျပာတဲ့ အေျခအေနျဖစ္သြားတယ္။ က်မပါတီက ခ်ည္းမဟုတ္ဘူးေနာ္၊ က်န္တဲ့ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္းပါတယ္။ ( ဒါေပမယ့္ ဒီပါတီေတြရဲ႕…)
အဲဒီမွာ တခုေျပာသြားတာက တုိင္းရင္းသားပါတီက အမ်ဳိးသမီးကိုယ္စားလွယ္တေယာက္ က ေျပာသြား တာက- ‘တခုေတာ့ ရွိတယ္တဲ့၊ လႊတ္ေတာ္တဲ့၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ က်မတို႔ေျပာခ်င္တာကို လြပ္လြပ္ လပ္လပ္ ေျပာႏိုင္တယ္တဲ့၊ အဲဒါ တိုးတက္မႈပဲတဲ့၊’ ေျပာလို႔ေပါ႔ေနာ္။ ထိေရာက္မႈရွိတာ မရွိတာက သပ္သပ္၊ ေျပာတဲ့အတိုင္း ေတာင္းဆိုတဲ့အတိုင္းျဖစ္တာ မျဖစ္တာက သပ္သပ္၊ ဒီလို လြပ္လြပ္လပ္လပ္ တုိင္းသိျပည္သိ တင္ျပႏိုင္တာကိုက တုိးတက္မႈပဲဆိုတာကိုေတာ့ က်မတို႔အားလုံး သေဘာတူတယ္။ ဟုတ္တယ္။ ဒါ တိုးတက္မႈပဲ၊ ဒါေၾကာင္႔ က်မ ေျပာပါတယ္။ က်မတို႔အျမင္မွာေတာ့ က်မတို႔ကိုယ္ကိုယ္ တုိင္က လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ရွိေနလို႔လည္းျဖစ္ႏုိင္တယ္။ မ႑ိဳင္ႀကီးသုံးခုမွာ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အရ ေရွ႕က ေရာက္ေနတာကေတာ့ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒီ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္မွာ လြပ္လြပ္လပ္လပ္ ေျပာခြင့္ေတြရွိလာေန ၿပီ၊ ေဆြးေႏြးပိုင္ ခြင့္ေတြ ရွိလာေနၿပီဆိုေပမယ့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး အပို္င္းမွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ထင္သေလာက္မျဖစ္ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာကိုေျပာတာေပါ႔။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ထင္သေလာက္မဟုတ္ပါဘူး။ ေမွ်ာ္လင္႔သေလာက္မျဖစ္တာပါ။ အစကတည္းက သိပ္ထင္တယ္လို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္က မလုပ္ဘဲနဲ႔ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြက မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
…. ဥပမာဆိုရင္ေတာ့ ဥပေဒေတြ၊ ဥပေဒၾကမ္းေတြ၊ ဥပေဒၾကမ္းေတြကို လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳေတာ့ ဥပေဒျဖစ္သြားၿပီ၊ ဒါေပမယ့္ နည္းဥပေဒေတြ မထြက္လာမခ်င္း - ဟို ညြန္ၾကားခ်က္အမိန္႔ စဥ္းမ်ဥ္း စဥ္းကမ္းေတြ မထြက္လာမခ်င္း ဒီဥပေဒေတြက အသက္မ၀င္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကေတာ့ ၿပီးသြားၿပီေလ။ လႊတ္ေတာ္အလုပ္။
… ေနာက္တခု ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဥပမာအေနနဲ႔ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ အားလုံးစိတ္၀င္ စားေနတဲ့ လယ္ယာေျမကိစၥေပါ႔ေနာ္၊ က်မတို႔ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီကေန မူလပိုင္ရွင္ေတြကိုျပန္အပ္ ဖို႔အတြက္ အဖြဲ႔ေတြဖြဲ႔ခဲ့တယ္။ ဖြဲ႔စည္းၿပီးေတာ့ အႀကံေတြေပးခဲ့တယ္။ သြားၿပီးေတာ့ ကြင္းဆင္း ၿပီးေတာ့ ေလ့လာတယ္။ အႀကံျပဳတယ္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း ဒီကိစၥကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမွာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆုိင္ရာပဲ။ က်မတို႔ လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ အႀကံေပးႏုိင္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သက္ဆို္င္ရာအစိုးရဌာနေတြကို ေခၚၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာ ေမးခြန္းေမးႏိုင္တယ္။ ဒီ့ထက္ပိုၿပီးေတာ့ လုပ္လို႔မရဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့- ဒီဥပမာကိုပဲ က်ေနာ္က ဆက္ေမးခ်င္တာက ဒါက ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ တာ၀န္နဲ႔တူတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ မဟုတ္ဘူး။ မဟုတ္ဘူး။ ဒီဟာက လယ္ယာ။ လယ္ယာေျမကိစၥေျပာေနတာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ေအာ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲကို ၀င္ၿပီးသိပ္မၾကာခင္မွာပဲ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မရွင္ မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဥကၠ႒အေနနဲ႔ တာ၀န္ယူရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ဆိုတာကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အၿမဲတမ္းေျပာေနတဲ့ကိစၥဆိုေတာ့- တုိင္းျပည္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ မမွ်တမႈေတြ၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရအဆင္မေျပမႈေတြ၊ ဒါေတြကို စုံစမ္းစစ္ေဆးၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ မၾကာေသးခင္ လြန္ခဲ့တဲ့သုံးလေလာက္က အစီရင္ခံစာတင္ခဲ့တယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္္ၾကားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အျပင္မွာေတာ့ သိပ္္မေတြ႔လိုက္ဘူး။ အဲဒီအစီရင္ခံစာကိုေလ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီ အေၾကာင္း နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေမးရရင္ေဒၚေအာင္းဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔က ဒီေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ အျပင္မွာျဖစ္ေနတဲ့ မမွ်တမႈေတြ၊ အေျခအေနေတြကို လႊတ္ေတာ္ထဲ ေခၚယူစစ္ေဆးပိုင္ခြင့္၊ ၾကားနာပိုင္ခြင့္၊ အဲဒါေတြရွိခဲ့မယ္၊ ရွိၿပီးေတာ့ အစီရင္ခံစာတင္ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ မရွိဘူးလား ခင္ဗ်။ အဲဒါေတြက။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြက က်မတို႔ ေမွ်ာ္လင္႔သေလာက္၊ လိုအပ္သေလာက္ မရွိဘူးလို႔ေျပာရမွာပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးအစား၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးလို႔ေျပာခ်င္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဟိုဗမာလိုက်ေတာ့ခြဲျခားၿပီးေျပာလို႔မရတာနဲဲ႔ အဂၤလိပ္လိုဆိုလို႔ရွိရင္ Rules by law and Rules of law ေပါ႔ေနာ္၊ အဲဒီေတာ့ အဲဒါကို ခြဲျခားၿပီးေျပာဖို႔ဆိုရင္ က်မတို႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေပါ႔၊ တရားတဲ့ ဥပေဒေတြျဖစ္ရမယ္။ အမိန္႔အာဏာ စိုးမိုးေရးမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ အာဏာရွိသူမ်ားထုတ္ ထားတဲ့ ဥပေဒတုိင္းစိုးမိုးေရးဆိုတဲ့ သေဘာမဟုတ္ဘူး။ တရားတဲ့ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို က်မတို႔ ဦးတည္ တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခုက်မတို႔ကေနၿပီးေတာ့ ေခၚၿပီးေတာ့ ေမးႏုိင္ျမန္းႏိုင္တာေတြရွိပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ ထိေရာက္မႈရွိလဲ ဆိုတာ ေစာေစာကေျပာတဲ့ အတိုင္းပဲ၊ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပို္င္းဆုိင္ရာကေနၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမယ့္ကိစၥေတြမွာ က်မတို႔အေနနဲ႔ ထိထိ္ေရာက္ေရာက္ မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း တတ္ႏုိင္သေလာက္ က်မတို႔လုပ္ပါတယ္။
… ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ ပညာေပးေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ workshop ေတြေပါ႔ေနာ္၊ ႏွီးေႏွာေဆြးေႏြးဖလွယ္ပြဲေတြ ဘာေတြလုပ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သင္တန္းေတြေပးတယ္။ ဒါေတြက က်မတို႔ တတ္ႏိုင္သမွ် လုပ္တာေပါ႔ေနာ္။ အခုဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔ စၿပီးေတာ့ ဒီ Rules of law centre ေပါ႔ေနာ္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာဆိုၿပီးေတာ့ က်မတို႔ အစမ္းအားျဖင့္ မႏၱေလးနဲ႔လားရႈိးမွာဖြင့္တယ္။ အဲဒီမွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔္ ေမွ်ာ္လင္႔သေလာက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပို္င္းဆုိင္ရာ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း က်မတို႔ကေတာ့ တတ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္သြားမွာပဲ။ ဒီလိုပ၊ဲ တဆင္႔ခ်င္းတဆင္႔ခ်င္း ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ျဖစ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ လုပ္ႏိုင္သမွ်ေတာ့ က်မတို႔က လုပ္သြားမွာပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ ေနာက္အေၾကာင္းအရာေလးတစ္ခုေလာက္ ေမးခ်င္ပါတယ္။ မၾကာခင္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းေတြအတြင္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကိုသြားဖို႔ အစီအစဥ္ေလး ရွိတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ သတင္းထြက္ပါတယ္။ အဲဒီေမးခြန္းကိုလည္း ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ ေျဖေတာ့ေျဖၿပီးပါၿပီ။ အတိအက်မရွိေသးဘူးဆိုတဲ့သေဘာေပါ့ေနာ္၊ ဒီၾကားထဲမွာ တစံုတရာမ်ား ထူးထူးျခားျခား ထပ္ၿပီး တိုးတက္မႈေတြရွိေနသလား၊ အစီအစဥ္လုပ္လာတာေတြ ရွိေနပလား၊ တကယ္လို႔မ်ားသြားျဖစ္တယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဒါ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အင္အားႀကီး အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံႀကီးတစ္ခုကို ပထမဦးဆံုးသြားေရာက္တဲ့ခရီးလည္းျဖစ္တယ္။ အေရးပါတဲ့ခရီးစဥ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ယူဆရပါတယ္။ ဘယ္လို အေၾကာင္းအရာေတြမ်ား စီစဥ္ေနသလဲဆိုတာကို သိခ်င္တယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲဒါေတာ့ တိတိက်က် မစီစဥ္ရေသးပါဘူး။ ကိုယ့္အခ်ိန္၊ သူ႔အခ်ိန္ေပါ့ေနာ္- ဟိုဘက္ဒီဘက္ ညႇိရတာေတြကလည္း တခါတေလ သိပ္ၿပီးေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။ က်မအားတဲ့အခ်ိန္နဲ႔ ဟိုဘက္ကလည္း သူတို႔အတြက္ အဆင္ေျပတဲ့အခ်ိန္ဆိုတာက ခ်က္ျခင္းကိုက္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ ရွိလုိ႔ရွိရင္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံ- အင္အားႀကီးႏုိင္ ငံႀကီးတခုဆိုလို႔ရွိရင္ က်မ အိႏၵိယကို သြားၿပီးပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔က အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံႀကီးေပါ့ေနာ္- အင္အားႀကီးႏိုင္ငံႀကီးက ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ က်မတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အစဥ္အလာေပါ့ေနာ္၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက အစဥ္အလာအရ ကိုယ့္ရဲ႕အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြ အားလံုးနဲ႔ အဆင္ေျပေအာင္ ေနေရးကိုပဲ ဦးတည္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ကိစၥက အထူးတလည္ေပါ့ေနာ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးမွာ အားလံုး စိတ္ဝင္စားတဲ့ကိစၥ ျဖစ္တယ္ေလ။ အထူးသျဖင့္ လူထုၾကားထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးလႈပ္လႈပ္ရွားရွားျဖစ္သြား ခဲ့ရဖူးတဲ့ ျမစ္ဆံုကိစၥ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီ စီမံကိန္းကိစၥ- ဒီကိစၥမ်ဳိးေတြမွာ ဆိုလုိ႔ရွိရင္ လူထုရဲ႕ကန္႔ကြက္မႈေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိခဲ့တယ္။ ရွိခဲ့တဲ့အခါက်ေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္က ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း လူထုရဲ႕ကန္႔ကြက္မႈေတြေၾကာင့္ဆိုၿပီးေတာ့ (အခုထိလည္း သမၼတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္ေလ-) အဲ-ဟုတ္ကဲ့၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ကလည္း သူ႔လက္ထက္မွာ သူက ခဏရပ္ဆိုင္းထားတယ္ဆိုတဲ့ပံုစံကို - ဒီ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို အၿပီးအပိုင္ဖ်က္သိမ္းလိုက္တယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္ကို မေရာက္ေသးဘူး။ ဒါ ႏုိင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္စာတန္းေတြနဲ႔လုပ္ေနတဲ့ကိစၥ၊ ဒီကိစၥမွာ က်ေနာ္သြားၿပီး သတိထားမိတာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တုိင္ ဆိုလုိ႔ရွိရင္လည္း လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းကိစၥမွာ ေဒသခံေတြ ေဒသတြင္းဖံြ႔ၿဖိဳးမႈ၊ လူထုရဲ႕ဆႏၵ၊ ႏိုင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္စာတန္းေတြအေပၚ ေလးစားမႈ - ဒီကိစၥေတြကို အခ်ဳိးညီေစရမယ္၊ ဒါေတြကို အကုန္လံုးႏႈိင္းယွဥ္ ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားရမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာသြားတာမ်ဳိး က်ေနာ္ မွတ္သားဖူး ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ တကယ္လို႔မ်ား သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕အစိုးရသက္တမ္းဟာ ကုန္ခါနီးေနၿပီ။ ဒီကိစၥေတြေပၚလာမယ္ဆိုရင္ NLD နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ သေဘာထားက ဘယ္လိုေျဖရွင္းခ်င္လဲ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကေတာ့ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္သိမႈအေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းသြားမွာပါ။ က်မတို႔အေနနဲ႔ တုိင္းျပည္အတြက္ အေကာင္းဆံုးလို႔ထင္တဲ့အေျဖကို က်မတို႔ရွာသြားမွာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာကို အမ်ားက သေဘာတူညီခ်င္မွလည္း ညီမယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လူတုိင္းက အၿမဲသေဘာတူတာမဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္၊ သို႔ေသာ္ျငားလည္း အဓိက-ကေတာ့ က်မတို႔က ႏုိင္ငံအေပၚမွာ ေစတနာရွိတယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ အမွန္လမ္းကိုပဲ က်မတို႔ေရြးရမွာပါ။ ဒီလိုေရြးလုိ႔ က်မတို႔ အၿမဲမွန္မယ္လို႔လည္း အာမ မခံႏုိင္ဘူးေပါ့ေနာ္-လူဆိုတာ မွားတတ္တာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ၾကည့္သင့္တဲ့အရာေတြအားလံုးကို ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာၿပီးေတာ့ မွန္ကန္တဲ့အေျဖတခုကိုေတာ့ ရွာလုိ႔ရမယ္လို႔ က်မတို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ အခု ခဏခဏေျပာေနတဲ့ ေကာင္းေသာအုပ္ခ်ဳပ္မႈေပါ့- Good Governance - အဲဒီဟာ-ဟာ တာဝန္ယူမႈနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အေပၚမွာ အေျခခံတယ္ဆိုေတာ့ ဒီလိုဟာမ်ဳိးမွာလည္း ဒီလိုပဲသြားရမွာပဲ။
“က်မတို႔ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကြန္ထ႐ိုက္ေတြထဲမွာ ဘာေတြပါခဲ့လဲ။ က်မတို႔က ဘာေတြျပဳျပင္ဖို႔အႀကံျပဳတယ္။ ဘယ္လို…ဘာလိုဆိုတာ အတိအက် အေသးစိတ္ - အစီရင္ခံစာထဲမွာ ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ မဖတ္ပါဘူး။ အစီရင္ခံစာကို မဖတ္ဘဲနဲ႔ တျခားလူေျပာတာတုိ႔၊ ဒါမွမဟုတ္ အက်ဥ္းခ်ဳံးတင္ျပတဲ့အေပၚမွာတို႔-အေျခခံၿပီးေတာ့ ထင္သလိုေပါ့ေနာ္- ထင္သလို ဆဲြၿပီးေတာ့ ယူတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဆိုတာ ဒီ ျမစ္ဆံုကိစၥမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ ျမစ္ဆံု ေရကာတာစီမံကိန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လို သေဘာတူညီခ်က္ေတြရွိသလဲဆိုတာ က်မတို႔မသိဘူး။ က်မ မသိဘူး။ က်မတို႔ျပည္သူျပည္သားေတြမသိဘူး။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း အမွန္ေျပာမယ္ဆိုရင္ အခုထိေတာ့ တာဝန္ယူမႈေတာ့ ျပည့္ျပည့္စံုစံု မရွိေသးဘူးလို႔ပဲ ဒီလုိပဲ က်မတို႔ ေျပာရမွာပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အခု လတ္တေလာျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းကိစၥေလးတခုကို ေမးခ်င္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြကိစၥ၊ အခု ေလာေလာဆယ္မွာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံပညာေရးဥပေဒ၊ အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒကို ကန္႔ကြက္တယ္ဆိုၿပီး ဆႏၵျပပဲြေလးေတြ ေပၚပါတယ္။ ဒီဥပေဒကလည္း ျပန္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ အခု လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ကိုယ္စားလွယ္အပါအဝင္ တင္ျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြန႔ဲ အတည္ျပဳျပဌာန္းေပးထားတဲ့ ဥပေဒျဖစ္ေနတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ဆႏၵျပမႈဟာ အမ်ားစုလား၊ အနည္းစုလားဆိုတာေတာ့ ေရရွည္ ဆိုရင္ေတာ့ သိရမွာေပါ့ေလ၊ ဒါေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္ ဒီဥပေဒကို မေက်မနပ္နဲ႔ဆႏၵျပမႈေတြ ေပၚလာတယ္ဆိုေတာ့ ဒီေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ဆႏၵအေပၚ ေျပာဆိုခ်က္ေတြကိုေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္သလဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အခု ေက်ာင္းသားေတြကေနၿပီး ကန္႔ကြက္တဲ့တခ်ဳိ႕အခ်က္ေတြဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔အဖဲြ႔ခ်ဳပ္က မႀကိဳက္တဲ့ အခ်က္ေတြလည္း ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း က်မတုိ႔က လူနည္းစုပဲ။ က်မတို႔ျပဳျပင္ေပးတဲ့အခ်က္ေတြ၊ ဒီလႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ အားလံုး ညႇိညႇိႏိႈင္းႏႈိင္း တုိင္တုိင္ပင္ပင္လုပ္တယ္ဆိုတာကိုလည္း ဒါကို အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒကိုဆဲြတဲ့ ေကာ္မတီကလည္း ေတာ္ေတာ္ကို မွ်မွ်တတ လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ က်မတို႔ရဲ႕ျပဳျပင္တာေတြ၊ က်မတို႔ရဲ႕အဆိုျပဳခ်က္ေတြလည္း အမ်ားႀကီး ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၀၀ % ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့၊ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ ဒါက လႊတ္ေတာ္ရဲ႕သေဘာထားခ်ည့္ပဲလည္း အားလံုးမဟုတ္ေသးဘူး။ ဟုိဘက္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာက သေဘာထားေတြလည္း ပါပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခု ဒီလို ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေနရတာက ေက်ာင္းသားေတြ မေက်မနပ္ျဖစ္ေနတဲ့အထဲမွာ အဓိက ဒီလို ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းကို က်မ ဘာျမင္လဲဆိုေတာ့ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ကိစၥကို အခ်ိန္မီမလုပ္လို႔ပါပဲ။
… ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ တခ်ဳိ႕ ေက်ာင္းသားေတြ ကန္႔ကြက္ေနတဲ့ကိစၥေတြဟာ နည္းဥပေဒေတြနဲ႔ႏြယ္ေနတာေတြ ရွိတယ္။ နည္းဥပေဒေတြ မထြက္ေသးဘူး။ နည္းဥပေဒေတြထြက္လာလုိ႔ရွိရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြ (ေက်ာင္းသားသမဂၢဖဲြ႔ဖို႔ ေတာင္းတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးေတြလား…) အဲဒါက်ေတာ့ နည္းဥပေဒတင္ မကဘူး။ ေနာက္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒေတြနဲ႔လည္း ဆုိင္ျပန္ေရာ၊ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒဆိုတာလည္း က်မက အဆင့္ျမင့္ပညာေရး ဥပေဒ ေရးဆဲြေရး လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔အေနနဲ႔ ဒီဥပေဒၾကမ္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာဘက္က ေရာက္ဖို႔ ေစာင့္ရတယ္။ က်မတို႔ကေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္းအဆင္သင့္ျဖစ္ထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဟိုဘက္က မေရာက္မခ်င္း က်မတို႔ ဘာမွ လုပ္လို႔မရဘူး။ ဟိုဘက္ကလာတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းေပၚမွာမွ က်မတို႔ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ က်မတို႔ျပင္ခ်င္တာေတြကို အဆိုျပဳၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳခ်က္ယူဖို႔ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အခ်ိန္ကို လုပ္သင့္ လုပ္ထုိက္တဲ့အခါမွာ အခ်ိန္အရ မလုပ္လုိက္တဲ့အခါရယ္၊ မလုိအပ္တဲ့၊ မလိုလားအပ္တဲ့ျပႆနာေတြေပၚလာတယ္။ အခု ဒီ နည္းဥပေဒေတြကလည္း ထြက္ၿပီ။ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒေတြကလည္း ထြက္ၿပီဆိုရင္ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ပိုၿပီးေတာ့ သူတို႔ ရွင္းရွင္းလင္း ဆံုးျဖတ္လို႔ရမယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ဆႏၵေတြနဲ႔ ကိုက္ညီလား၊ မကိုက္ညီဘူးလား။ ဘယ္ဟာေတြကို သူတို႔ တကယ္ကန္႔ကြက္ခ်င္တာလဲ။ ဘယ္ဟာေတြကိုဆိုရင္ သူတို႔လက္ခံႏိုင္သလဲ ဆိုတာကို- ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ပုံတခုလံုးေပၚတာေပါ့။ ပံုတခုလံုး မေပၚေသးတဲ့အခါက်ေတာ့ မေက်နပ္မႈေတြကလည္း ရွိမွာပဲ၊ ေျဖရွင္းရတာလည္း ခက္တာေပါ့။ ပံုတပိုင္းေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ေက်ာင္းသားေတြဆိုတာ လူငယ္ေတြလည္း ျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔နဲ႔မ်ားေတြ႔ဆံုၿပီးေတာ့ ရွင္းလင္းျပဖို႔ ဆႏၵရွိပါသလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ဆႏၵျပတဲ့ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့တာရွိပါတယ္။ က်မတို႔က ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ မေတြ႔ခ်င္တဲ့စိတ္ ဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွမရွိဘူး။ ေတြ႔ခ်င္တယ္ဆိုိရင္ ေတြ႔ခ်င္တဲ့ေက်ာင္းသားေတြဆို အၿမဲပဲေတြ႔တယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ က်မတို႔က အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး အစိုးရနဲ႔ေက်ာင္းသားေတြကို တုိက္ေပးတယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိးလည္း က်မတို႔ မလုပ္ခ်င္ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒါဟာ ေရရွည္မွာ က်မတို႔ႏုိင္ငံအတြက္ အက်ဳိးမရွိလို႔၊
…. အက်ဳိးမရွိလု႔ိ ဆိုတာ - ဒီလုိပါ။ ဘယ္လုိပဲေျပာေျပာ အတိုက္အခံဆိုတာဟာ အစိုးရကိုတိုက္ရင္ ၿပီးေရာဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္နဲ႔လုပ္လို႔ မျဖစ္ဘူး။ အတုိက္အခံပါတီလုပ္ေနေပမယ့္ အတုိက္အခံပါတီရဲ႕ အဓိကတာဝန္ဟာ အစိုးရရဲ႕တာဝန္နဲ႔ ဘာမွ မကြာဘူး။ အဲဒါဘာလဲဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံရဲ႕အက်ဳိးအတြက္ လုပ္ရမယ္၊ ႏိုင္ငံရဲ႕အက်ဳိးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ႀကိဳးစားရမယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕အတိုက္အခံပါတီကို တုိက္ရင္ ၿပီးေရာဆိုတဲ့စိတ္ဓာတ္နဲ႔ဆိုလုိ႔ရွိရင္ က်မတို႔ ႏုိင္ငံကို ဘယ္ေတာ့မွ အက်ဳိးျပဳႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ အခု က်ေနာ့္ရဲ႕ခရီးစဥ္အတိုအတြင္းမွာ သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္နဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ႀကီး သူရ ဦးေရႊမန္းနဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္နဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ က်ေနာ္ ေတြ႔ခြင့္ရပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာေနတဲ့ ေလးပြင့္ဆုိင္ထဲမွာပါေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေလးဦးစလံုးနဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတာပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ အခု ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းေလးကေနတဆင့္ေပါ့ေနာ္။ က်န္တဲ့ေဆြးေႏြးေဖာ္ သံုးဦးကို ဘာမ်ား ပန္ၾကားခ်င္လဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မက ထူးထူးေထြေထြ ထပ္ေျပာစရာမရွိပါဘူး။ က်မ ေျပာၿပီးၿပီပဲ။ တကယ္ေဆြးေႏြးတယ္ဆိုတာဟာ ျပႆနာေတြကို ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ပဲ။ ေျဖရွင္းဖို႔ပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေစာေစာက က်မေျပာသြားသလိုပဲ- အဓိက က်မတို႔ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ရမယ့္ကိစၥက ၂၀၁၅ အလြန္ က်မတို႔ႏိုင္ငံ ဘယ္လိုဆက္ၿပီး သြားမလဲ၊ ဘယ္လို ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ညီညီညြတ္ညြတ္ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ ဆက္ၿပီးသြားႏိုင္မလဲဆိုတာ အဲဒါကိုေရွ႕႐ႈၿပီးေတာ့ က်မတို႔က ဒီလုိ ေဆြးေႏြးပဲြေတြ ေတာင္းဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်။
VOA
No comments:
Post a Comment
မိမိတို႔၏အျမင္မ်ားကို လြတ္လပ္ပြင့္လင္းစြာေရးသားႏိုင္ပါသည္။
ဘမ္းမည္မဟုတ္ပါ။