ႏိုင္ငံေရး သမား ေရာင္းရန္ရွိသည္ အပိုင္း ၃ (ေငြေၾကး၊ အာဏာနဲ႔ OSI )

လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္တုံးက ျဗိတိသွ်သံရုံး ဧည့္ခန္း မွာ ထားေလ့ရွိတဲ့ စာအုပ္တအုပ္ကို အမွတ္ရမိတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ကေတာ့ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္း /လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔အစည္း လို႔ေခၚတဲ့ Civil Society Organization ေတြကို ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ အမ်ားအျပား ထူေထာင္ျပီး အဲဒီအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ ၾကပ္မတ္ထိိန္းခ်ဳပ္ မႈနဲ႔ အစိုးရကို ျဖဳတ္ခ်ျပီး ဒီမိုကေရစီ အစိုးရထူေထာင္ ေရး ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚကို မေလးရွား စာေရး ဆရာ တေယာက္ေရးထားတဲ့ စာအုပ္ပါ။

ထူးျခားတာ ကေတာ့ မူရင္းက အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ ေရးတဲ့ စာအုပ္ျဖစ္ေပမဲ့ သံရုံးဧည့္ခန္းမွာ ရွိတာက ျမန္မာ ဘာသာျပန္စာအုပ္ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်က္ပါ။ ျမန္မာ ဘာသာျပန္ဆိုေပမဲ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံက စာေရးဆရာ တေယာက္ေယာက္ ဘာသာျပန္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တရားဝင္ ထုတ္ေဝတဲ့ စာအုပ္လည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီစာအုပ္ကို ျဗိတိသွ် သံရုံး ဧည့္ခန္းမွာ အျမဲေတြ႔ရတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ့ အစိုးရကို ျဖဳတ္ခ်ေရး အၾကံဥာဏ္ေပးတဲ့ စာအုပ္တအုပ္ကို ျဗိတိသွ် သံရုံးမွာ ေတြ႔ရေတာ့ စိတ္ထဲမွာ နည္းနည္း ထူးဆန္းမိတယ္။ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းလို႔ ေခၚတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြအသုံးျပဳျပီး ျဖဳတ္ခ်ေရး နည္းလမ္းကို အၾကံေပးထားေတာ့ အေတြးအေခၚ သစ္တရပ္ လို႔လည္း ထင္မွတ္မွားစရာ ျဖစ္တယ္။

ဒါေပမဲ့ ေနာက္ေတာ့ ဒီစာအုပ္ကို ရန္ကုန္က လူငယ္တခ်ဳိ႔ရဲ့ အိမ္ေတြမွာ မိတၱဴစာအုပ္အျဖစ္ ေတြ႔လာရ တယ္။ ဒီေတာ့မွ ဒီစာအုပ္ရဲ့ မူလလမ္းေၾကာင္း ေရေသာက္ျမစ္ကို သိလာရတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီစာ အုပ္ကို ဘာသာျပန္ထုတ္ေဝတာက လူငယ္ေတြၾကားမွာ ေအစီလို႔ ေရပန္းစားေခၚေဝၚၾကတဲ့ အေမရိကန္ သံရုံးရဲ့ ျပန္ၾကားေရးဌာနကပါ။ အဲဒီ အေမရိကန္ စင္တာကေန လူငယ္ေတြကို သင္တန္းေပါင္းမ်ားစြာ တိုးတိုးတိတ္တိတ္ေပးခဲ့တာဟာ မေဝးေသးတဲ့ ကာလတခုမို႔ အားလုံးမွတ္မိၾကမွာပါ။ အဲဒီသင္တန္းေတြထဲ က သင္တန္း တခုကေန ထုတ္ေဝျဖန္႔ခ်ိတဲ့ စာအုပ္ပါ။ စာအုပ္ကို ထုတ္ေဝ ျဖန္႔ခ်ိရုံတြင္ မကဘူး။ အဲဒီစာအုပ္ ေရးတဲ့ စာေရးဆရာပါ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေရာက္လာျပီး အဲဒီ အေမရိကန္ စင္တာမွာပဲ အရပ္ဖက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို အသုံးျပဳျပီး အစိုးရျဖဳတ္ခ်ေရးနည္းလမ္းကို ေဆြးေႏြးပို႔ခ်ခဲ့ဖူးပါတယ္ ။ သင္တန္းတက္ဖူး တဲ့ လူငယ္ေတြ မွတ္မိၾကပါလိမ့္မယ္။

အဲဒီစာအုပ္ရဲ့ အႏွစ္ခ်ဳပ္ကေတာ့ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးကို ဆန္႔က်င္တယ္။ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအစား အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ထူေထာင္ျပီး အစိုးရကို ျဖဳတ္ခ်ေရးဆိုတဲ့ နည္းလမ္း ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာ အေတြ႔အၾကဳံနည္းတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ဗမာလူငယ္ေတြကေတာ့ အေမရိကန္က ဘာလမ္းေၾကာင္း ခ်ေပးတယ္ဆိုတာ မရိပ္မိိခဲ့ၾကဘူး။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ အားလုံး ရုပ္လုံးေပၚလာတယ္။ အေမရိကန္ဟာ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အကြက္အကြင္း၊ အခင္းအက်င္း တရပ္ေပၚလာဖို႔ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ဆယ္၊ အစိတ္ အခ်ိန္ယူပ်ဳိးေထာင္ခဲ့တယ္။ အခုအခါ Myanmar Peace Centerနဲ႔ ဗဟု၊ Egress တို႔ထဲကို ေရာက္လာၾကမယ့္ ျမန္မာတခ်ိဳ႔ကိုလည္း အေမရိကန္ကို ေငြကုန္ေၾကးက်ခံေခၚယူျပီး အေမရိကန္ အေတြးအေခၚသင္ၾကား ပို႔ခ် ေလ့က်င့္ေပးခဲ့တယ္။ အဲဒီလို ပ်ဳိးေထာင္လာတဲ့ အေမရိကန္ေဆာ့ဖ္ပါဝါရဲ့ ဦးတည္ခ်က္ဟာ ဘာလဲ ဆိုတာ ခုေတာ့ အေကာင္အထည္နဲ႔ တကြျမင္သာလာတယ္။ ဒီေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာစားေနတဲ့ NGO အဖြဲ႔အစည္းေတြ အျပိဳင္းအရိုင္း ထြက္ေပၚလာေနျပီ။ လူငယ္ေတြထဲ မွာလည္း NGO ေတြမွာ အလုပ္လိုခ်င္လြန္းလို႔ သူ႔ထက္ငါ အလုအယက္။ ႏိုင္ငံေရးသမားေလာက၊ လူမႈေရး ေလာကမွာလည္း ဒိုနာရွာရတာ အေမာ။ NED က ကိုေအာင္ေမာ္ဇင္တို႔၊ OSI က ေဒၚေမာ္ရင္း ေအာင္သြင္တို႔နဲ႔ မိတ္ဖြဲ႔ခ်င္လို႔ ပြဲစားရွာသူေတြ၊ ပြဲကစားသူေတြလည္း မနည္းမေနာ။

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေမရိကန္စင္တာကေန CSO ေတြ၊ NGO ေတြနဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးေနခ်ိန္မွာ အေရွ႔အလယ္ပိုင္းနဲ႔ အေရွ႔ဥေရာပမွာေတာ့ အေမရိကန္ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ထားတဲ့ NGO ေတြ ေတာ္ေတာ္ အလုပ္လုပ္ျပီးေနၾကပါျပီ။ ေတာ္ေတာ္လည္း အျငင္းပြားေနၾကပါျပီ။ အဲဒီ NGO ေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက စီအိုင္ေအရဲ့ Fifth Column ပဥၥမံတပ္သား လို႔ လက္ညႇိဳးထိုး ျပစ္တင္ ေဝဖန္ေနပါျပီ။ NGO ေတြရဲ့ ႏိုင္ငံျခားအလွဴေငြ ရယူမႈကို စစ္ေဆးတဲ့၊ ကန္႔သတ္တဲ့ ဥပေဒေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႔က ထုတ္ျပန္ေနပါျပီ။ အစၥေရးလို အေမရိကန္ရဲ့ ဝမ္းမနာသား ႏိုင္ငံမ်ဳိးေတာင္ အဲဒီလို ဥပေဒထုတ္တဲ့ ႏိုင္ငံထဲမွာ ပါပါတယ္။ တျခား ထင္ရွားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ ရုရွား၊ အိႏၵိယ၊ ကေမၺာဒီးယား၊ မေလးရွား၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တို႔ပါ။ အေမရိကန္မွာ လည္း ႏိုင္ငံျခားအစိုးရရဲ့ ေထာက္ပံ့ေငြဆိုရင္ မွတ္ပုံတင္ရပါတယ္။ သုံးစြဲပုံ အေသးစိတ္ကို တင္ျပရပါတယ္။

အေမရိကန္ဟာ သူ႔ႏိုင္ငံတြင္းမွာေတာ့ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရရဲ့ေငြဆိုရင္ မွတ္ပုံတင္ စာရင္းစစ္ေပမဲ့ တျခားႏိုင္ငံမွာ ေတာ့ NGO ေတြ ျပန္႔ပြားလာေရးကို သူတို႔က တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေပးသလို NGO ေတြကို ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ျခယ္လွယ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း စီအိုင္ေအအတြက္ လက္ေတြ႔က်က် အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းတာ ကို ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ အေတြ႔အၾကဳံရွိခဲ့ျပီးပါျပီ။ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ျခယ္လွယ္တယ္ ဆိုတာကလည္း တခါ တေလမွာ တိုက္ရိုက္ျခယ္လွယ္တာမ်ိဳးရွိသလို တခါတေလမွာ သြယ္ဝိုက္ျခယ္လွယ္ ပါတယ္။ တိုက္ရိုက္ျခယ္ လွယ္တယ္ဆိုတာက လုပ္ငန္းစဥ္အေသးစိတ္မွာ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္တာမ်ဳိးပါ။ သြယ္ဝိုက္ျခယ္လွယ္တယ္ ဆိုတာကေတာ့ သူတို႔အက်ိဳးစီးပြားနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ေပၚလစီခ်တဲ့ NGO ေတြကို ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ျပီး သူတို႔ အက်ိဳးနဲ႔ မကိုက္တဲ့ NGO ေတြကိုေတာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြက္ ဘယ္ေလာက္ပဲ အက်ဳိးရွိရွိ ပစ္ထားလိုက္ တာမ်ဳိးပါ။ ဒီလိုေဆာင္ရြက္ျခင္းအားျဖင့္ NGO အမ်ားစုဟာ သူတို႔ လုပ္ငန္းစဥ္ ( သူတို႔ Agenda) အတိုင္း ေဆာင္ရြက္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ သတင္းအေမွာင္က်ျပီး ေခတ္လည္း ေနာက္က်၊ ေငြလည္း ရွားပါး ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ဳိးေတြမွာေတာ့ အေမရိကန္ဟာ ေငြကို လမ္းခင္းျပီး လြယ္လြယ္ကူကူ လုပ္ကိုင္သြား ပါတယ္။

ဒီေန႔ေခတ္ျမန္မာႏို္င္ငံကို ျပန္ၾကည့္လိုက္တဲ့ အခါ ျမန္မာဟာ အဲသလို ႏိုင္ငံ အမ်ဳိးအစားစာရင္းမွာ အၾကဳံးဝင္ လာေနတာေတြ႔လာရပါတယ္။ ၈၈ ျငိမ္း၊ပြင့္ အဖြဲ႔အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက NGO အဖြဲ႔အစည္း ေတြရဲ့ ၉၀ ရာႏႈန္းဟာ ႏိုင္ငံျခား ေထာက္ပံ့ေငြနဲ႔ ေမြးဖြားၾကီးျပင္းလာတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔လာရတယ္။

၈၈ မ်ိဳးဆက္အဖြဲ႔ဆိုရင္ သူတို႔ အဖြဲ႔နာမည္ကိုေတာင္ ပြင့္လင္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္းလို႔ နာမည္ေပးလိုက္ပါေသး တယ္။ ဒါဟာ ၈၈ မ်ဳိးဆက္အဖြဲ႔ရဲ့ ႏိုင္ငံေရးဗဟုသုတ ေခါင္းပါးမႈကို ေပၚလြင္ထင္ရွားေစပါတယ္။ တကယ္လို႔သာ ကမၻာ့ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြၾကားမွာ ေဂ်ာ့ခ်္ဆိုးေရာ့စ္ရဲ့ Open Society Institute ဟာ ဘယ္ေလာက္နာမည္ ပ်က္တယ္၊ ဘယ္ေလာက္ျငင္းခုန္မႈေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို သိရင္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္အဖြဲ႔ဟာ ဒီနာမည္ကို ခံယူလိမ့္မယ္ မထင္ဘူး။

တကယ္ေတာ့ CSO လို႔ေခၚၾကတဲ့ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ NGO လို႔ေခၚၾကတဲ့ အစိုးရနဲ႔ မပတ္ သက္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ သူတို႔အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ အျငင္းပြားစရာ ျပႆနာ ေတြ တက္ေနၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္းေတြပဲ။ အဖြဲ႔အစည္း ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ Fifth Column ေခၚ ပဥၥမံ တပ္သား အျဖစ္ ႏိုင္ငံတကာမွာ စြပ္စြဲ ေျပာဆို ခံေနရတာ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ကို ဒီလို စြပ္စြဲေျပာဆိုခံေနရတာဟာ သူတို႔ကို ေငြေပးျပီး ၾကိဳးကိုင္ေနတဲ့ ဒိုနာ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ အရိပ္ထိုး လႊမ္းမိုးမႈေတြေၾကာင့္ပါ။

ေငြယူတာ အျပစ္မဟုတ္ဘူး။ ေငြကို အလြဲသုံးစားလုပ္တာကသာ အျပစ္ျဖစ္တယ္လို႔ တခ်ဳိ႔က ေျပာပါတယ္။ ဒီစကားဟာ မွန္သင့္သေလာက္မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အျပည့္အဝ မမွန္ဘူး။ ေငြကို အလြဲသုံးစား မလုပ္ေပမဲ့ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္ေသးတယ္။ ေငြရဖို႔ အတြက္ ေငြရွင္ အၾကိဳက္မူဝါဒေတြေအာက္ ေရာက္မွန္းမသိ ေရာက္ကုန္ ၾကတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အမ်ားၾကီးပဲ။ အဲသလို အဖြဲ႔ေတြ အမ်ားစုျဖစ္လာတဲ့အခါ ေငြကို အလြဲသုံးစား မလုပ္ သည့္တိုင္ေအာင္ ကိုယ္ဟာ ၾကိဳးကိုင္ခံ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္မွန္း မသိျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ေငြမ်က္ႏွာေၾကာင့္ သူ႔မူဟာ ကိုယ့္မူျဖစ္လာတတ္တယ္။ သူ႔အလုပ္ဟာ ကိုယ့္အလုပ္ျဖစ္လာတတ္တယ္။ ၾကာလာေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဘာမွန္း မသိေတာ့တဲ့ ဘဝအထိ ေရာက္သြားတတ္ပါတယ္။

အဲသလို ေငြေပးၾကိဳးကိုင္ျခယ္လွယ္တတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကေတာ့ Open Society Institute (OSI) ၊ National Endowment for Democracy (NED) နဲ႔ ဥေရာပက အဖြဲ႔အစည္းတခ်ိဳ႔ပါ။

OSI

“NGO အဖြဲ႔အစည္းေတြကို အစိုးရေတြက ပဥၥမံတပ္သားလို႔ ယူဆျပီး ေၾကာက္ရြံ႔လာၾကတယ္။ အဲသလို အစိုးရေတြရဲ့ စြပ္စြဲ ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္းခံရတဲ့ NGO ေတြရဲ့ အမ်ားစုကေတာ့ ေဂ်ာ့ခ်္ ဆိုးေရာ့စ္က ေငြေၾကး ေထာက္ပံ့ေနတဲ့ အဖြဲ႔ေတြျဖစ္ပါတယ္” လို႔ The Christian Science Monitor ရဲ့ ပင္တိုင္ ေဆာင္းပါးရွင္ ဒန္မာဖီက သူ႔ရဲ့ “NGO ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းေငြကို သူတို႔ဘာလို႔ ေၾကာက္ၾကသလဲ” ေဆာင္းပါး မွာ ေရးသားထားပါတယ္။

ဆိုးေရာ့စ္ဟာ သူ႔ကိုယ္သူ ပရဟိတ သမား အလွဴ႔ရွင္ၾကီး အျဖစ္ ရည္ညႊန္း ေျပာဆိုတတ္တယ္။

ဆိုးေရာ့စ္ဟာ The Council of Foreign Relations, The World Economic Forum, နဲ႔ Human Rights Watch (HRW) တို႔မွာ ထိပ္တန္းေနရာေတြကို ယူထားသူျဖစ္သလို ႏိုင္ငံတကာ ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရး အဖြဲ႔ International Crisis Group ကိုထူေထာင္သူလည္း ျဖစ္တယ္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရတို႔ ကို ICG ကေစာေစာစီးစီး ေထာက္ခံခဲ့တာေတြဟာ ဆိုးေရာ့စ္ရဲ့ လက္ရာေတြလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားအျဖစ္ ကမၻာကေျပာလာေအာင္ ဦးဦးဖ်ားဖ်ား အသံထုတ္ ႏွပ္ေၾကာင္းေပးခဲ့တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္အစိုးရလို ႏိုင္ငံၾကီးတခုအေနနဲ႔ ဦးသိန္းစိန္ကို ေထာက္ခံဖို႔ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္း လုပ္ဖို႔ ဆိုတာ အရင္က ေျပာထားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ဒီမိုကေရစီေရး စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြကို ခ်က္ခ်င္းခါခ်ျပီး ငါစိတ္ေျပာင္း သြားျပီ၊ ငါမင္းတို႔ကို ေထာက္ခံလိုက္ေတာ့မယ္၊ အရင္ ဒီမိုကေရစီသမားေတြ ေနရစ္ခဲ့ၾက ေတာ့ လို႔ ပစ္ပစ္ခါခါ ေပၚေပၚထင္ထင္ ေကာက္လုပ္လိုက္လို႔ ရတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ ဦးသိန္းစိန္ကို ေထာက္ခံဖို႔အတြက္ တဘက္မွာ ဦးသန္းေရႊ ၊ ဦးသိန္းစိန္တို႔ကို အေျပာင္းအလဲ ေလသံ ထုတ္ေပးဖို႔ ၊ ဟန္ျပ ျဖစ္ျဖစ္ ေျပာင္းလဲျပဖို႔ နားခ်ရပါတယ္။ ဒါနဲ႔တြင္ မရေသးပါဘူး။ ဦးသိန္းစိန္ေကာင္းေၾကာင္း ဦးသိန္းစိန္ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ေနျပီျဖစ္ ေၾကာင္း ေရွ႔ကေန ႏွပ္ေၾကာင္းေပး လမ္းဖြင့္ေပးမယ့္ လူေတြ အသံထုတ္ေပးမယ့္လူေတြ လိုအပ္တယ္။ အဲဒီလို အလုပ္မ်ဳိးေတြကို ဆိုးေရာ့စ္ရဲ့ ICG လိုအဖြဲ႔မ်ဳိးက အရင္ဆုံး ဦးေဆာင္လုပ္ေပးခဲ့တယ္။ ဆိုးေရာ့စ္ နဲ႔ ထဲထဲဝင္ဝင္ ပတ္သက္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ HRW (Human Right Watch) လိုအဖြဲ႔မ်ိဳးက တျဖည္းျဖည္း ေနာက္ကလိုက္ေပး တယ္။

လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ HRW တို႔ ႏိုင္ငံတကာ ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရး အဖြဲ႔ ICG တို႔ဆိုတာ မီဒီယာကို ေရွ႔က ဦးေဆာင္ႏိုင္သူေတြလည္း ျဖစ္ၾကတယ္။ HRW တို႔ ICG တို႔ ဆိုတာ သူတို႔က ေၾကညာခ်က္ တေစာင္ ထုတ္ျပီး အဲဒီေၾကညာခ်က္မွာ ျမန္မာဆိုတဲ့ စာလုံးတလုံးပါတာနဲ႔ ျပည္ပ အသံလႊင့္ ဌာနေတြက သတင္းခ်က္ခ်င္းေရး အင္တာဗ်ဴးခ်က္ခ်င္းေမးျပီး အသံလႊင့္ၾကတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ HRW တို႔ ICG တို႔ဟာ မီဒီယာကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ သတင္းကို ဖန္တီးေပးႏိုင္တဲ့ ၾသဇာရွိ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ ဒီလိုနည္းမ်ိဳးနဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္ရဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ဦးသိန္းစိန္ကို ျပဳျပင္ေရးသမား နာမည္ထြက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။

ဆိုးေရာ့စ္ဟာ အရင္းအႏွီးရဲ့ မ်က္ႏွာ တခုတည္းပဲ ၾကည့္တတ္သူျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေတြရဲ့ ႏိုင္ငံ ေရးမွာ ပါဝင္စြက္ဖက္သမွ်ဟာလည္း အဲသလို စြက္ဖက္ျပီးရင္ အဲဒီႏိုင္ငံကေန သူလွဴထား၊ ရင္းထားသမွ်ရဲ့ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ျပန္လည္ရေအာင္ ယူခဲ့တာခ်ည္းပဲ ျဖစ္တယ္။ အခုသူဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရေပၚလာမွာကို မေစာင့္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အတိုက္အခံေတြက ဒီမိုကေရစီအစိုးရ ျဖစ္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ အခါ ဆိုးေရာ့စ္ဟာ ဦးသိန္းစိန္ကို ဒီမိုကေရစီနာမည္တပ္ျပီး ျမန္မာျပည္မွာ စီးပြားေရး ဝင္ လုပ္ဖို႔ ေျခလွမ္း လာတာျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ သူဟာ အာရွစီးပြားေရးကို ကေမာက္ကမ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ထိုင္းစီးပြားေရး ျပိဳလဲတဲ့အထိ စေတာ့ရွယ္ယာ ေစ်းကစားခဲ့တယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံေရးသမား တေယာက္က ေဂ်ာ့ခ်္ဆိုးေရာ့စ္ဟာ ဒရက္ကူလာလို႔ေခၚတဲ့ ေသြးစုပ္ဖုတ္ေကာင္ပါပဲ လို႔ဆိုတယ္။ မေလးရွား ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း မဟာသီယာ မိုဟာမက္ကလည္း ၁၉၉၇ အာရွ စီးပြားေရးပ်က္စီးရတာတခုလုံးဟာ ဆိုးေရာ့စ္ရဲ့ Quantum Fund လက္ခ်က္လို႔ ျပစ္တင္ေဝဖန္ခဲ့တယ္။

ယူဂိုစလားဗီးယားႏိုင္ငံမွာ အသက္မ်ားစြာေပးဆပ္ခဲ့ရျပီး ႏိုင္ငံ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ ျပိဳကြဲခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္စဥ္မွာ လည္း ဘ႑ာေရး က႑ကေန အဓိက လႈပ္ရွားခဲ့သူဟာ ေဂ်ာ့ခ်္ဆိုးေရာ့စ္ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၉၂ စက္တင္ဘာမွာေတာ့ ျဗိတိသွ် ေပါင္စတာလင္ေငြကို ဘ႑ာေရး ေစ်းကြက္မွာ သူဝင္ေငြကစားျပီး တေန႔တည္းနဲ႔ ေဒၚလာသန္း တေထာင္ အျမတ္ယူခဲ့ဖူးတယ္။ ေပါင္စတာလင္ေငြေၾကးကေတာ့ ကေမာက္ က မ ျဖစ္ျပီး ေငြတန္ဖိုး ထိုးက်သြားခဲ့တယ္။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးတေယာက္ခ်င္းစီရဲ့ ေငြဟာ အဂၤလိပ္ေတြ မသိလိုက္ရဘဲ ဆိုးေရာ့စ္ အိတ္ထဲေရာက္သြားတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ဆင္းရဲ သားေတြ ဘယ္ေလာက္ ဒုကၡေရာက္သြားမလဲဆိုတာကို ဆိုးေရာ့စ္က မစဥ္းစားပါဘူး။

ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ “ဘ႑ာေရး ေစ်းကြက္မွာ ေငြကစားတဲ့အခါ လုပ္သင့္မလုပ္သင့္ ဆိုတာေတြ ကိုယ္က်င့္ တရား စံႏႈန္းေတြနဲ႔ ကိုက္မကိုက္ ဆိုတာေတြကို က်ဳပ္ဘယ္ေတာ့မွ မစဥ္းစားဘူး” လို႔ ဆိုးေရာ့စ္ ကိုယ္တိုင္ က ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ “စီးပြားေရး လုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ က်င့္ဝတ္ေတြ သိကၡာေတြကို ထည့္တြက္ေန တာဟာ ကိုယ့္လက္ကိုယ္ ၾကိဳးနဲ႔ တုတ္ထားတာျဖစ္တယ္။ ေအာင္ျမင္မႈမရႏိုင္ဘူး” လို႔ ၂၀၀၃ ခုစက္တင္ဘာ လက အင္တာဗ်ဴးတခုမွာ သူကိုယ္တိုင္ ထုတ္ေျပာခဲ့တယ္။

က်ေနာ္တို႔ဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရေတြက ဒါပဲသုံး၊ ဒါပဲ တရားဝင္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ ေငြစကၠဴ ေလးေတြကို က်ပ္တေသာင္းႏွစ္ေသာင္း ရဖို႔အေရး ၊ ေလးငါးေဒၚလာရဖို႔ အေရး ေခြ်းျပိဳက္ျပိဳက္ က်ေအာင္ အလုပ္လုပ္ေနခ်ိန္မွာ ဆိုးေရာ့စ္လို သန္းေထာင္ခ်ီခ်မ္းသာတဲ့ သူေဌးၾကီးေတြက က်ေနာ္တို႔ ရမယ့္ေငြကို စကၠဴစုတ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ပစ္ျပီး သူတို႔ အတြက္ အျမတ္အစြန္း ရွာေဖြေနပါတယ္။

ျပင္သစ္ဘဏ္ရဲ့ စေတာ့ရွယ္ယာကို ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တုန္းက အတြင္းသတင္းႏႈိက္ျပီး ေစ်းကစားခဲ့မႈ (Insider trading ) နဲ႔ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္မွာ သူ႔ကို ျပင္သစ္ အစိုးရက တရားစြဲျပီး ေဒၚလာ ၂ သန္း ဒဏ္ေငြရိုက္တာလည္း ခံခဲ့ရတယ္။

တၾကိမ္မွာေတာ့ အေမရိကန္ သမၼတျဖစ္လာမယ့္ ေဂ်ာ့ခ်္ဘုရွ္ အငယ္ရဲ့ Spectrum 7 ကုမၸဏီ ခြက္ခြက္ လန္ ရွဳံးျပီး ေဒၚလာ သန္းခ်ီေၾကြးတင္မယ့္အခ်ိန္မွာ ဆိုးေရာ့စ္ဟာ အမႈိက္ျဖစ္ေတာ့မယ့္ ရွယ္ယာေတြကို ဝယ္ျပီး အသက္ဆက္ ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ဆိုးေရာ့စ္က ဘယ္လိုေျပာခဲ့သလဲ ဆိုေတာ့ “က်ဳပ္ဝယ္လိုက္တာဟာ ႏိုင္ငံေရးၾသဇာကို ပိုက္ဆံေပးဝယ္လိုက္တာ” လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။

ဆိုးေရာ့စ္ဟာ အာဖရိက၊ လက္တင္အေမရိက၊ ကရစ္ဘီယံ၊ အာရွတို႔မွာရွိတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမား၊ ႏိုင္ငံေရး သမား၊ ပညာရွင္ေတြကို ဝယ္ယူပါတယ္။ ေနာင္တခ်ိန္မွာ ႏို္င္ငံေရးအာဏာရလာမယ့္သူ၊ ဒါမွ မဟုတ္ ေနာင္တခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံေရး ၾသဇာရွိလာမယ့္သူလို႔ သူယူဆတဲ့သူေတြကို ေငြၾကိဳေပးစနစ္နဲ႔ ဝယ္ယူ တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသလို ဝယ္ယူတဲ့အခါမွာလည္း မ်ားေသာအားျဖင့္ ေျဗာင္ေငြေပး ဝယ္ယူေလ့ရွိပါတယ္။

ဆိုးေရာ့စ္ဟာ သူ႔ကိုယ္သူ အေမရိကန္နဲ႔ မပတ္သက္သူလို႔ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီမိုကေရစီ ဘက္ေတာ္သား အမ်ားစုကေတာ့ သူ႔ကို စီအိုင္ေအလူလို႔သာ သတ္မွတ္ေလ့ရွိပါတယ္။

နယူးေယာက္က သမိုင္းဘာသာသင္တဲ့ အထက္တန္းျပဆရာမတေယာက္လည္း ျဖစ္ျပီး ႏိုင္ငံေရးတက္ ၾကြ လႈပ္ရွားသူ တေယာက္လည္း ျဖစ္တဲ့ ဟဲသာ ေကာ့တင္ က ဆိုးေရာ့စ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေရးသားတဲ့ နယ္ခ်ဲ႔ဝါဒ ေမွာ္ဆရာ သို႔မဟုတ္ ႏွစ္ဖက္ခြ်န္ သူလွ်ိဳ ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးမွာ အခုလို ေရးခဲ့တယ္။

စီအိုင္ေအနဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္ရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ဟာ တထပ္တည္းျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဖြဲ႔စလုံးဟာ ဆိုရွယ္လစ္ ဝါဒ ပ်က္စီးေရး ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္သူေတြသာျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္အာဖရိကမွာ စီအိုင္ ေအက ကြန္ျမဴနစ္ အတိုက္အခံေတြကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ရာမွာ ဆိုးေရာ့စ္ရဲ့ အကူအညီကို ရယူခဲ့တယ္။ ဟန္ေဂရီ၊ ပိုလန္၊ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ တို႔မွာ စီအိုင္ေအ၊ NED ၊ AFL-CIO ၊ USAID တို႔ဟာ ဆိုးေရာ့စ္ရဲ့ Open Society Fund ကခန္႔ထားတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြ ရဲ့ အကူအညီရယူျပီး ကြန္ျမဴနစ္ ဆန္႔က်င္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ ဆိုးေရာ့စ္ ကိုယ္တိုင္ကလည္း “ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ရွိတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ဟာ ဘာႏိုင္ငံေရးအေရာင္အေသြး ရွိသလဲဆိုတာ က်ဳပ္ကေလ့လာျပီး က်ဳပ္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အျမင္တူသူေတြ ဆိုရင္ ထင္ရွားသူျဖစ္ေစ၊ မထင္ရွားသူျဖစ္ေစ၊ အဲဒီလိုလူေတြကို ရွာေဖြ စုစည္း ေထာက္ပံ့ေပးေနတယ္” လို႔ ဖြင့္ေျပာပါတယ္။

ရုရွား ဘီလ်ံနာ သူေဌးၾကီး ေဘာရစ္ ဘရက္ေဇာ့ဗ္စကီ ကေတာ့ ဆိုးေရာ့စ္ဟာ စီအိုင္ေအျဖစ္ေၾကာင္း သူသိခဲ့ရတယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားျပီး “ဆိုးေရာ့စ္ဟာ စီအိုင္ေအ သူလွ်ိဳဆိုတာကို သိလိုက္ရေတာ့ က်ေနာ္ျဖင့္ သတိေမ့မတတ္ လန္႔သြားမိတယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။

တကယ္တန္း ဆိုးေရာ့စ္ဟာ စီအိုင္ေအ သူလွ်ိဳပါလို႔ အေထာက္အထားျပျပီး အတိအက် လက္ဆုပ္ လက္ကိုင္ ေျပာဖို႔ ခက္ေပမဲ့ သူ႔အဖြဲ႔ အစည္းေတြမွာ သူခန္႔ထားတဲ့လူေတြကို ၾကည့္ရင္ေတာ့ သူဘယ္လိုလူ ဆိုတာကို ခန္႔မွန္းလို႔ရပါတယ္။

ဆိုးေရာ့စ္ အဖြဲ႔ေတြထဲမွာ ၾသဇာအၾကီးဆုံး အဖြဲ႔တဖြဲ႔က ၁၉၈၆ ခုမွာ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရး အဖြဲ႔ပါ။ အဲဒီအဖြဲ႔ကို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရးဆရာၾကီးေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္း ထားပါတယ္။ ဒါရိုက္တာအဖြဲ႔ထဲမွာ အေမရိကန္ သမၼတေတြရဲ့ ႏိုင္ငံေရး အၾကံေပး ဇဘစ္ႏ်ဴးဘာဇင္စကီ ပါပါတယ္။ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးေဟာင္း ေမာ္တန္ အဘရာမိုဝစ္ဇ္၊ ေနတိုး ရဲ့ ဥေရာပ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဝက္စလီ ကလပ္၊ အေမရိကန္ လုံျခဳံေရး အၾကံေပးေဟာင္း ရစ္ခ်တ္အယ္လင္ တို႔ပါဝင္ပါတယ္။ ရစ္ခ်တ္အယ္လင္ဟာ အီရန္ကြန္ထရာ အေရးမွာ နာမည္ပ်က္နဲ႔ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သူပါ။

ဆိုးေရာ့စ္ဟာ ဟင္နရီ ကစ္ဆင္းဂ်ား ၊ ဗားစလပ္ဟာဗယ္၊ ပိုလန္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဗြိဳက္ခ်က္ ယာရူဇက္ဆကီ တို႔ရဲ့ မိတ္ေဆြၾကီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒလိုင္းလားမားနဲ႔ ရုရွား သမၼတေဟာင္း မီဟိုင္း ေဂၚဘာေခ်ာ့ဗ္ တို႔ကိုေတာ့ ဆန္ဖရန္စစၥကိုမွာ အင္စတီက်ဳေတြ၊ ေဖာင္ေဒးရွင္းေတြဖြင့္ဖို႔ အေဆာက္အဦးေပးထား ပါတယ္။ တရုတ္ ႏိုင္ငံ က ဒလိုင္းလားမား ၊ ရုရွားႏိုင္ငံက ေဂၚဘာေခ်ာ့ဗ္တို႔ကို ဒီလို ေျမႇာက္စားထားတာ အေၾကာင္းရွိပါ လိမ့္မယ္။

၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ၊ Waldorf-Astoria ဟိုတယ္မွာ World Economic Forum က အစည္းအေဝးလုပ္ေနခ်ိန္မွာ လူထုအေျမာက္အမ်ားက ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပပြဲ |ဆင္ႏႊဲခဲ့ တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဆိုးေရာ့စ္ဟာ အေမရိကန္ရဲ့ တျခားအေရးပါတဲ့ ဝါဒျဖန္႔ခ်ိသူေတြျဖစ္ ၾကတဲ့ ဇဘစ္ႏ်ဴး ဘာဆင္စကီ၊ ဆင္ျမဴရယ္ ဟန္တင္တန္၊ ဖရန္စစ္ ဖူကူယားမား တို႔နဲ႔ အတူ မိန္႔ခြန္းေျပာဖို႔ ေစာင့္ဆိုင္းေန ခ်ိန္ပါ။ သူတို႔အားလုံးဟာ အေမရိကန္ ေမြးထားတဲ့ လက္ေရြးစင္ ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရးသမားေတြ ခ်ည္းပါပဲ။ ဆိုးေရာ့စ္ဟာ အေမရိကန္ရဲ့ ေပၚလစီဖန္တီးသူေတြ ၊ ဝါဒျဖန္႔ခ်ိသူေတြ၊ စီအိုင္ေအ၊ NED လို အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္လက္တြဲ အလုပ္လုပ္သူျဖစ္ပါတယ္။

အသက္ ၈၃ ႏွစ္ အရြယ္ ဆိုေရာစ္ နဲ ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မွာ လမ္းခြဲ ခဲ့ တဲ့

ဘရာဇီး ေမာ္ဒယ္ Adriana Ferreyr

အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလိုပဲ ဆိုးေရာ့စ္ဟာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရးကို ဖ်က္စီးျပီး သူ႔အတြက္ ေဒၚလာ သန္းေထာင္ခ်ီ အျမတ္ထြက္ေအာင္ လုပ္တတ္သလို အေမရိကန္သမၼတေလာင္းအပါအဝင္ ကမၻာတဝန္းက ေတာ္လွန္ေရးသမား၊ ႏိုင္ငံေရသမားေတြကို ေဒၚလာ သန္းခ်ီေပးဝယ္တတ္သူတေယာက္လည္း ျဖစ္ပါ တယ္။

ဒီလို ေငြပုံေပၚထိုင္ျပီး ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ခိုင္းစားတတ္တဲ့ ဆိုးေရာ့စ္ အတြက္ေတာ့ ဗမာျပည္က ႏိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ သိပ္ေစ်းခ်ဳိပါလား၊ သိပ္အရေတာ္လွပါလားလို႔ ေတြးေနမွာ ဧကန္ျဖစ္ပါတယ္။

အဆုံးသတ္အေနနဲ႔ ဆိုးေရာ့စ္ ဘယ္လိုလူလဲ ဆိုတာ ထင္ထင္ရွားရွား ျမင္သာေအာင္ သူေျပာတဲ့ စကား တခြန္းကို ကိုးကားခ်င္ပါတယ္။ “ေရွးတုန္းက ေရာမေခတ္မွာ ရိုမန္ေတြပဲ မဲေပးခြင့္ရတယ္။ အဲဒါဟာ ေရာမေခတ္ ဒီမိုကေရစီပဲ။ ဒီေန႔ ဂလိုဘယ္ အရင္းရွင္ေခတ္မွာေတာ့ တကမၻာလုံး အတြက္ အေမရိကန္ ေတြပဲ မဲေပးခြင့္ရတယ္။ အဲဒါဟာ ဒီေန႔ေခတ္ ဒီမိုကေရစီပဲ” လို႔ ဆိုးေရာ့စ္ ေျပာတဲ့စကားဟာ ဆိုးေရာ့စ္ ဘယ္လိုလူဆိုတာကို အေကာင္းဆုံး သရုပ္ေဖာ္ႏိုင္တဲ့စကားျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ မွ လက္ထပ္ ခဲ့ တဲ့ ဆိုေရာစ္ ရဲ ့ တတိယ ေျမာက္ အိမ္သူသက္ထား တမီကိုလ္ ေဘာလ္တန္

ေနာက္တပိုင္းမွာ NED အေၾကာင္းေရးပါမယ္။|

ေဇာ္ဝင္း

၈၈ ေက်ာင္းသားေဟာင္း