ေဒၚစု ဖင္ပိတ္ျငင္းေနသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာ ( ဘဂၤလီ )ကုလားဆိုတာ ဘာလဲ

ဘဂၤလီကုလားမ်ား၏ ဘူမိနက္သန္ ဘဂၤလားေဒ႔ရွၤ ႏုိင္ငံအေၾကာင္းမွစေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ (စာလုံုး ဆင္႔ေတြ ေတာ႔ျဖည္႔ဖတ္ပါခင္ဗ်ာ ဤကား စကားခ်ပ္)

ပါကစၥတန္ျပည္တြင္းစစ္ပြဲအၿပီး ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ (၁၀)ရက္ေန႔တြင္ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ ျပည္သူ႔သမၼတ ႏုိင္ငံေပၚထြက္လာခဲ႔ၿပီးေနာက္ အာရွတြင္ ဆဌမ ေျမာက္၊ ကမၻာေပၚတြင္ န၀မေျမာက္ လူဦးေရ အမ်ားဆံုး ႏုိင္ငံျဖစ္ျခင္း၊ေျမေနရာက်ဥ္းေျမာင္းၿပီး လူဦးေရေပါက္ဖြားႏူန္း၊ လူဦးေရသိပ္သည္းမႈ အေနျဖင္႔တစ္စတုရန္း ကီလိုမီတာတြင္ (၁၀၀၂)ေယာက္ေနထုိင္၍ လူေနထူထပ္ျခင္း၊ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈ အနည္းဆုံးတုိင္းျပည္စာရင္းတြင္ပါ၀င္ျခင္း၊ စာတတ္ေျမာက္မႈအနည္းဆံုးႏွင္႔ ကေလးေမြးဖြားၿပီး ေသဆံုးႏွုန္း မ်ားျပားျခင္း၊မြတ္စလင္လူဦးေရဒုတိယအမ်ားဆံုးျဖစ္ျခင္း၊

ႏွစ္စဥ္သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ခံရျခင္း၊ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားႏွင္႔ဘာသာေရးအရကြဲျပားျခားနားျခင္းႏွင္႔ လူဦးေရေပါက္ကြဲမႈမွတဆင္႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသုိ႔  စိမ္႔၀င္မႈမ်ားျပားျခင္း စသည္တုိ႔ေၾကာင္႔ ေဒသတြင္း တည္ျငိမ္ေရးႏွင္႔ လံုျခံဳေရးေအား ျခိမ္းေျခာက္ေနေသာႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအျဖစ္တည္ ရွိေနေၾကာင္း ေတြ႔ျမင္ရ မည္ျဖစ္သည္။

ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္သည္ "Friendship to all, malice to none"ဟူေသာ အေျခခံႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒကိုင္ဆြဲ ထားေသာ္ လည္း ႏုိင္ငံတကာ၏အကူအညီရယူေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္၍လည္းႏုိင္ငံတကာႏွင္႔ "Adaptor Behaviour" ေခၚ လိုက္ေလ်ာညီေထြေနရေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္သျဖင္႔အလွဴရွင္ႏုိင္ငံမ်ား၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ မလြန္ဆန္ႏုိင္ေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္ျခင္း၊လူဦးေရသိပ္သည္းမႈမ်ားျပားျခင္း (Population Burst) အေပၚ ပတ္၀န္းက်င္အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားမွလည္း စိုးရိမ္ပူပန္မႈရွိျခင္း၊ ႏွစ္စဥ္သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ ခံစားရၿပီး ဆင္းရဲမြဲေတမႈႏွုန္းျမင္႔မားမႈအေပၚ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ အေသခံအၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၏ စည္းရံုးမႈမွ တဆင္႔လည္းအိုစမာဘင္လာဒင္လက္သစ္ အေျမာက္အမ်ားေပၚထြက္လာမည္ကိုလည္း ႏုိင္ငံတကာမွ စိုးရိမ္ပူပန္လ်က္ရွိျခင္းတုိ႔ေၾကာင္႔ ၀ိုင္း၀န္းေထာက္ပံ႔မႈမ်ားေပးေနရသည္ကိုေတြ႔ရသည္။

ဤသို႔အေျခအေနမ်ားေၾကာင္႔ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ႏုိင္ငံ၏ အခန္းကန္ဏမွာေဒသအတြင္းတြင္ မရွိလွ်င္ မျဖစ္သည္႔ ဦးေဆာင္ႏုိင္ငံအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မည္႔အေျခအေနမွာႏုိင္ငံစြမ္းအားအေျခအေနအရ မျဖစ္ႏုိင္ေသာ္လည္း ဆင္းရဲမြဲေတမႈျမင္႔မားေသာ၊ လူဦးေရမ်ားျပားလြန္းေသာ၊ နွစ္စဥ္သဘာ၀ေဘး အႏၱရာယ္ခံစားေနရေသာ အဆိုပါႏိုင္ငံအား ႏုိင္ငံတကာမွေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေဒသ တြင္းႏုိင္ငံမ်ား ကေသာ္လည္းေကာင္းလစ္လ်ဴရွႈထားမည္ဆုိပါကလည္း ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းတြင္စိုးရိမ္ပူပန္မႈ၊ ထိတ္လန္႔ေၾကာက္ရြံ႕မႈျဖစ္ေပၚေစမည္႔ အေသခံအၾကမ္းဖက္သမားမ်ားေပါက္ဖြားရာႏုိင္ငံျဖစ္လာႏုိ္င္သျဖင္႔ အေရးၾကီးသည္႔အခန္းကဏမွ မပါေသာ္လည္းအေရးပါသည္႔ အခန္းကဏတြင္ရွိေနေသာ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ အျဖစ္ ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။

ဘဂၤါလီျပႆနာကိုၾကည္႔မည္ဆိုပါက ယေန႔ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္သည္ ႏုိင္ငံတကာအေထာက္အပံ႔ပိုမိုရရွိေရး Bilateral Issues မွ International Issues သို႔ေရာက္ရွိေစရန္ ဦးတည္ေနေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္မွာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုတြင္ လံုး၀မရွိေသာ အမည္ျဖစ္သည္။ ဘဂၤလီကုလားမ်ား လာေရာက္မႈသည္ ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္ မတုိင္မီကပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၈၅၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ၿဗိတိသွ်တုိ႔မွ စပါးရိတ္သိမ္းရန္ႏွင္႔ ၁၈၅၆ ခုႏွစ္ စူးအက္ တူးေျမာင္းဖြင္႔လွစ္ႏုိင္၍ ဆန္စပါးလုပ္ငန္း ပိုမိုတြင္က်ယ္လာမႈအေပၚ ၿဗိတိသွ်မွ လုပ္အားေစ်းခ်ိဳေသာ ဘဂၤလီကုလားမ်ားအား ငွားရမ္းအသံုးျပဳရာမွ စတင္မ်ားျပားအေျခခ်လာခဲ႔ၿပီး ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္ ႏုိင္ငံေရးေလာ ဘသားမ်ားေၾကာင္႔ တရား ၀င္မွတ္ပံုတင္မ်ားရရွိ၍ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသတြင္ ဘဂၤလီမ်ားပို၍ မ်ားျပားလာခဲ႔သည္။

၁၉၄၈ ခုနွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရးရလွ်င္ရျခင္း ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ႔ေတာင္နယ္ေျမအား မြတ္ဆလင္ျပည္နယ္ေပးေရးေတာင္းဆိုကာ အၾကမ္းဖက္ေသာင္းက်န္းလာမႈေၾကာင္႔ ၁၉၄၈ မွ ၁၉၅၄ ခုနွစ္အထိ ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္မွ ႏွိမ္နွင္းခဲ႔သည္။တစ္ဖက္မွလည္း ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ေမာင္ေတာျမိဳ႕နယ္ အလယ္သံေက်ာ္တြင္ မြတ္စလင္ညီလာခံက်င္းပ၍ အစိုးရသို႔ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းအား သီးျခားမြတ္ဆလင္ျပည္နယ္ႏွင္႔ ေတာင္ပိုင္းအား ရခိုင္ႏွင္႔တန္းတူ အခြင္႔အေရးေပးရန္ ပါ၀င္ေသာ (၁၁) ခ်က္ပါေတာင္းဆိုခ်က္ျဖင္႔ အိတ္ဖြင္႔စာေပးခဲ႔သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားညီညြတ္ေရးအဖြဲ႔ (ရတည) သည္ ၁၉၆၀ ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရခဲ႔ရာ ဦးႏုေခါင္းေဆာင္သည္႔ (ပထစ) ပါတီမွ ရခိုင္ျပည္နယ္ေပးပါမည္ဟု ကတိၿပဳခ်က္ျဖင္႔ ညြန္႔ေပါင္းအစိုးရဖြဲ႔ႏိုင္ခဲ႔သည္။

သို႔ျဖစ္ရာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမဟုတ္ေသာ ဘဂၤလီမ်ားမွာလည္း ျပည္နယ္မရႏုိင္မႈကိုသိလာ၍ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမြတ္စလင္အျဖစ္ ပါလီမန္ အမတ္ေဟာင္း မစၥတာဂဖားမွ စတင္လိမ္ညာေဖာ္ထုတ္ရာမွ " ရိုဟင္ဂ်ာ" အမည္တြင္လာျခင္းျဖစ္သည္။၄င္းေ၀ါဟာရကိုပင္ ဘဂၤလီသမိုင္းပညာရွင္မွ ရခိုင္ျပည္အားဘဂၤလီဘာသာျဖင္႔ " ရိုဆင္" ေခၚဆိုမႈ၊အဂၤလိပ္သုေတသီမွ ဘဂၤလီမ်ားက ရခိုင္အား ကုလားသံျဖင္႔ "ရိုဟင္႔သွ်္" ဟုေခၚရာရခိုင္မ်ားကလည္းကုလားသံတုိင္း ပီပီသသမေျပာႏုိင္၍ "ရြင္႔"ဟုေခၚကာ ရခိုင္လူမ်ိဳးအား "ရြင္႔ဂ်ာ" ဟုေခၚဆိုမႈ၊ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ဦးအနီး ရြာေဟာင္းရြာရွိရာ ၄င္းအား စစ္တေကာင္းသားဘဂၤလီမ်ားကရြာေဟာင္းရြာအား "ရိုဟင္"ဟုေခၚဆုိၾကၿပီး ရြာသားဟား "ပါယာဂ်ာ" ဟုေခၚဆိုရာရြာေဟာင္းရြာသားမ်ားအား "ရိုဟင္ဂ်ာ"ဟုေခၚဆုိေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ထား မႈအားေတြ႔ရွိရသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္အေရးအခင္းအၿပီး ပါတီစံုဖြဲ႔စည္းရာတြင္လည္း ဘူးသီးေတာင္၊ ရေသ႔ေတာင္၊ ေမာင္ေတာရွိ ဘဂၤလီႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားက မဲဆြယ္မႈအျဖစ္ ရိုဟင္ဂ်ာဟုမွည္႔ေခၚ၍ တရား၀င္ႏုိင္ငံသားျဖစ္ေရး ဦးတည္လာခဲ႔ျပန္သည္။ ၄င္းကိစၥအရ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ ပံုေပါက္သာေက်ာ္မွ စာမ်က္နွာ (၃၃၈) မ်က္ႏွာပါရွိေသာ " ရိုဟင္ဂ်ာႏွင္႔ ပတ္သက္ေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင္႔ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံ ဘဂၤလီမ်ား ျပႆနာ သုေတသနစာ တမ္း" အျဖစ္ ႏုိင္ငံေတာ္ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ ဥကၠဌထံသို႔ (၁၃-၁၁-၈၉) ရက္ေန႔တြင္ "ရိုဟင္ဂ်ာအႏၱရာယ္ၾကီး" ေခါင္းစဥ္ျဖင္႔ ျဖစ္ရပ္မွန္တင္ျပထားေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။

အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရးႏွင္႔ ေဒသတြင္းျပႆနာမ်ားအရ အိမ္နီးခ်င္းႏွစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ေသာ အိႏၵိယႏွင္႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ တို႔သည္ အဓိကက်သည္႔ အေနအထားေတြ႔ရွိရသည္။အိႏၵိယသည္ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္၏ ျပည္ပၿခိမ္း ေျခာက္မႈအႏၱရာယ္အျဖစ္ရႈျမင္ထားသကဲ႔သို႔ အိႏၵိယမွလည္း ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္အား အင္အားၾကီးႏုိင္ငံမ်ား၏ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈမွတဆင္႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းသို႔စီး၀င္မႈသည္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ၾကီးမားေသာ ျပႆနာတစ္ရပ္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊လူဦးေရစီး၀င္မႈအား မတားဆီးႏုိင္ပါက ေရရွည္တြင္ ယူဂိုဆလားဗီးယား ႏုိင္ငံရွိ ဆာ႔ဘ္ႏွင္႔ အယ္ေဘးနီးယားခြဲထြက္မႈ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ ရွိလာႏုိင္ေၾကာင္း သတိျပဳၾကေစလိုပါတယ္ခင္ဗ်ာ...။

ဘဂၤလီကိစၥဆိုတာ အခုမွျဖစ္တဲ႔ေပၚပင္ကိစၥမဟုတ္ဘူးဆိုတာ မသိရွိလုိက္၊ မမွီလိုက္ေသာ ယေန႔ေခတ္ လူငယ္မ်ား ဗဟုသုတရေစရန္ႏွင္႔  အႏၱရာယ္တစ္ခုအေနျဖင္႔ လူတုိင္းသိရွိႏိုင္ေစရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး ေရးသားလုိက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အရင္တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက အထက္ပါျပႆနာမ်ားကို ၾကိဳတင္ေမွ်ာ္ေတြးၿပီး စည္းရိုးကာရံျခင္းမ်ား၊ တံတုိင္းမ်ားကာရံျခင္းမ်ားေဆာင္ရြက္ခဲ႔ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ပင္လယ္ျပင္ပိုင္နက္ အေရးအခင္းၿပီးေနာက္ကီလိုမီတာ (၂၃၀) ရွည္တဲ့ ျမန္မာ-ဘဂၤလား နယ္စပ္တေလွ်ာက္သံဆူးႀကိဳးကာရံျခင္းလုပ္ငန္းကုိ စတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကုန္မွာ (၇၀) ကီလုိမီတာအထိ ၿပီးစီးခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ စိုင္တင္ျမစ္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ကေနရရွိတဲ့ လွ်ပ္စစ္ကို သံုးၿပီးဓာတ္အားလႊတ္ နယ္စပ္သံဆူးႀကိဳး စီမံခ်က္အရၿမန္မာဘက္က အျမန္ဆံုးၿပီးေအာင္ ကာရံေနတာပါ။

ဒါေပမယ္႔ အခုေခတ္အတိုက္အခံပါတီၾကီးအျပင္ ျပည္ပရွိမီဒီယာအခ်ိဳ႕မွအထက္ပါ ျခံစည္းရိုးကာရံျခင္းအား လူ႔အခြင္႔အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား၊ အတင္းအဓမၼလုပ္အားေပးခိုင္းေစမႈမ်ား အျဖစ္ ျပင္းျပင္းျပင္းထန္ ထန္ေ၀ဖန္ၿပီးလူနည္းစုမ်ားအား တပ္မေတာ္မွႏွိပ္ကြပ္ေနသေယာင္ ပံုေဖာ္ခဲ႔ၾကတာကိုလည္း ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ဘေလာ႔အခ်ိဳ႕ ၀က္ဆိုဒ္အခ်ိဳ႕ကိုဖတ္ေသာသူအခ်ိဳ႕လည္း မွီလိုက္ဦးမွာပါ။

ဆိုခ်င္တာက ဒီကိစၥေတြဟာ အမ်ိဳးသားေရးကိစၥပါ။အထူးသျဖင္႔ လူမ်ိဳးေရး၊ အမ်ိဳးသားေရးကိစၥေတြမွာ ကိုယ္႔ပါတီမဲရၿပီးေရာ၊ ေထာက္ခံရင္ၿပီးေရာသေဘာျဖင္႔ ႏုိင္ငံေရးအေရာင္ဆိုးခ်င္ေနၾကေသာ ပါတီအခ်ိဳ႕ လည္း ဆင္ျခင္ႏုိင္ၾကပါေစ....။

From: ဟမ္း ေလာ