ရန္ကုန္တြင္ ေဆးမတုိးသည့္ အဆုတ္တီဘီေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈမ်ား ရွိလာ

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ကဲ့သုိ႔ ၿမိဳ႕ျပေဒသႀကီးမ်ားတြင္ ကုသရန္ ခက္ခဲ၍ ေဆးမတုိးသည့္ အဆုတ္တီဘီ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈမ်ား ရွိလာၿပီး ရန္ကုန္ျပည္သူ႕ ေဆးရုံႀကီး၊ အဆုတ္ႏွင့္ရင္ေခါင္းအထူးကုဌာန၊ ဌာနမွဴး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ၀င္းႏုိင္က ေျပာသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ မင္းရဲေက်ာ္စြာလမ္းရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုန္သည္ မ်ားႏွင့္ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္ရုံး (UMFCCI) တြင္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၆ ရက္ေန႔က က်င္းပသည့္ တီဘီေရာဂါဆုိင္ရာ အသိပညာေပး ေဟာေျပာပြဲ တြင္ ေဒါက္တာ၀င္းႏုိင္ က ထုိသုိ႔ေျပာဆုိျခင္းျဖစ္သည္။

“ ေဆးယဥ္ပါး တီဘီ အေျခအေန ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံ အဆိုးဆံုးထဲမွာမပါပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ကမၻာ့ အဆုိးဆံုး ၂၇ ႏိုင္ငံထဲမွာေတာ့ ပါပါတယ္။ အဆုိးဆံုးေတာ့ မဟုတ္ေသးပါဘူး၊ မဟုတ္ဖို႔လည္း က်ေနာ္ တုိ႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ XDR တီဘီဆုိတာ ေဆးမတုိးတဲ့ တီဘီ ။ သူကေတာ့ အျပင္းတက အျပင္းထဲမွာ ပါတယ္ ေဆးမတုိးတဲ့ တီဘီေရာဂါတမ်ဳိးျဖစ္တယ္။ အဲဒါက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကမာၻႀကီး ရင္ေဘာင္တန္းရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံမွာလည္းရွိတယ္။ ဒီေလထုထဲမွာပဲ ရွိတယ္၊ ေလကုိရႈတဲ့ သူတုိင္း ဒီတီဘီေရာဂါျဖစ္ႏုိ္င္တယ္။ ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာ မေရြး၊ ရန္သူမိတ္ေဆြ မဆုိင္ပါဘူး၊ က်ေနာ္တို႔ ဆရာ၀န္ေတြ ကိုယ္တိုင္ တီဘီရႏိုင္ပါတယ္။ လူတုိင္း အတြက္ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္´´ ဟု ေဒါက္တာ၀င္းႏုိင္က ရွင္းျပ သည္။

ပုံမွန္အားျဖင့္ တီဘီေရာဂါ ျဖစ္ပြားလွ်င္ ေဆးကုသမႈ သက္တမ္း ၆ လႏွင့္ ၈ လ အတြက္ ေဆးထုိး၊ ေဆး ေသာက္ရုံ ျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္ေသာ္လည္း ေဆးမတုိးသည့္ XDR တီဘီ ေရာဂါျဖစ္ပြားပါက ကုသရမည့္ ေဆး၀ါး ရွားပါးသည့္အျပင္ ေဆး၀ါးစရိတ္မွာလည္း အလြန္ႀကီးျမင့္ေၾကာင္း၊ ေဆးကုသမႈ ကာလသည္လည္း ၂ ႏွစ္ ၾကာျမင့္ၿပီး ေသာက္သုံးရသည့္ေဆး၀ါးမ်ား၏ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိး မ်ားျပားေၾကာင္း ၎က ဆုိသည္။

ေဆးမတုိးသည့္ XDR တီဘီသည္ ပုံစံႏွစ္မ်ဳိးျဖင့္ ကူးစက္ပ်ံ႕ပြားၿပီး တီဘီေရာဂါ ေ၀ဒနာရွင္မ်ား ေဆးပုံမွန္ မေသာက္သုံးရာမွ ေဆးယဥ္ပါးၿပီး ကုသရန္ ခက္ခဲသည့္ XDR တီဘီေရာဂါ ျဖစ္ပြားေၾကာင္း၊ ယင္းXDR တီဘီ ပုိးသည္ ေလထဲမွ တဆင့္ အျခားသူမ်ားထံ ကူးစက္ပ်ံ႕ပြားေၾကာင္း သိရွိရသည္။

က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ အမ်ဳိးသားတီဘီေရာဂါ တုိက္ဖ်က္ေရး စီမံခ်က္က ကုသရန္ ခက္ခဲသည့္ ေဆးမတုိး ေသာ တီဘီေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူမ်ားကို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေရး စီမံခ်က္မ်ားရွိၿပီး ေဆးမတုိးသည့္ တီဘီေရာဂါ ခံစား ရေသာ ေ၀ဒနာရွင္မ်ားသည္ ေသာက္သုံးရန္ ေဆး၀ါးအတြက္ ေစာင့္ဆုိင္းရမႈမ်ား ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။

“ေဆးမတိုးတဲ့ TB အေၾကာင္းေလးလည္း က်ေနာ္ တင္ျပခ်င္ပါတယ္။ ဘယ္လိုနည္းေတြရွိတယ္ေပါ့။ တမ်ဳိးတည္းကို မတိုးတာ၊ ႏွစ္မ်ဳိးကို မတိုးတာ။ အေရးႀကီးေသာ ႏွစ္မ်ဳိးကို မတိုးတာ။ ႏွစ္မ်ဳိးအထက္ကို မတိုးတာ။ ဘာေဆးမွ မတိုးတာ။ ဒီလိုအဆင့္ေတြ က်ေနာ္တို႔ ခြဲထားတယ္။ အဲလိုခြဲထားတဲ့ေနရာမွာ ေဆးမွာ စၿပီးေတာ့ အူထဲကို၀င္လိုက္တာနဲ႔ မတိုးတဲ့ပိုးက ၀င္လာတာလား၊ ကိုယ့္ဆီမွာကုရင္းနဲ႔ ကိုယ္လုပ္လို႔ပဲ ေဆးက မတိုးေတာ့တာလား။ ဒီလိုမ်ဳိး ကြဲတာရွိတယ္။ သူမ်ားဆီကစၿပီး၀င္လာတဲ့ ပိုးကိုမွ သူမ်ားဆီက ကိုယ္က ရလိုက္တာေပါ့။ ဒါဆုိရင္ ေဆးမတိုးတဲ့ TB ကိုၾကည့္ရင္ ဘာမွ ေျပာလို႔မရေတာ့ဘူလား။ ဆရာ၀န္တေယာက္အေနနဲ႔က်ေတာ့ ကုရာနတၳိ ေဆးမရွိ ဒီလိုေတာ့လည္း မဟုတ္ေသးဘူးေပါ့။ အရင္တုန္းက ကုရာနတၳိေဆးမရွိေတြ ေတာင္ ေဆးရွိလာတာပဲ ။ ရွိတယ္လို႔ ဆုိၿပီးျဖစ္လာတာပဲ။ သူတို႔လည္း ပြားတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတာကေတာ့ ဘာလဲ ေဆးမ်ားမ်ား ေသာက္ပါေပါ့ေလ။ ေစ်းမ်ားမ်ား ေပးရမယ္။ TB က မျဖစ္တာ အေကာင္း ဆုံးပါပဲ။ ေဆးယဥ္ပါးတီဘီအတြက္ ေဆးဖုိးကုန္က်စရိတ္က အျပင္မွာ ေဆး၀ယ္ေသာက္ရင္ တလကို ၅ သိန္း ေလာက္ ကုန္တယ္။ ရွိတယ္။ ၂ ႏွစ္ ေဆးေသာက္ ရမွာဆုိေတာ့ သိန္း ၁၀၀ ေလာက္ကုန္မယ္။ က်ေနာ္ကုေပးရတဲ့ ေဆးယဥ္ပါး တီဘီေ၀ဒနာရွင္ေတြ ရွိပါတယ္´´ ဟု ေဒါက္တာ၀င္းႏုိင္က ဆုိသည္။

ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္ တီဘီေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ တိက်ေသာ ကိန္းဂဏန္းဇယားမရွိဘဲ ခန္႔မွန္းေျခအားျဖင့္ ယမန္ႏွစ္က လူတသိန္းလွ်င္ လူဦးေရ ၂၀၀ တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားေၾကာင္း၊ ယခုလက္ရွိ တြင္မူ လူတသိန္းလွ်င္ လူ ၃၀၀ ေရာဂါျဖစ္ပြားသည္ဟု ၎၏ အဆုိအရ သိရွိရသည္။

Marie Stopes International Myanmar မွ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာစစ္ႏုိင္က တီဘီေရာဂါသည္ လူ႕အသုိင္းအ၀ုိင္းကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ေနေသာ ကူးစက္ေရာဂါတခုျဖစ္ၿပီး လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံ၏ အေျခအေနကိုပါ သက္ေရာက္မႈ ရွိႏုိင္ေသာ ေရာဂါဟု ေျပာသည္။

ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕(WHO)၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တီဘီေရာဂါ အဆုိးရြားဆုံး ကူးစက္ ခံရေသာ ကမၻာ့ ၂၇ ႏုိင္ငံစာရင္းတြင္ ပါ၀င္လ်က္ရွိသည္။