တရားသူႀကီးခ်ဳပ္၊ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ခန္႔အပ္တာနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဦးရဲထြဋ္ ဘာေျပာလဲ

သမၼတ၏ ေျပာခြင့္ရ၊ ျပန္ၾကားေရး ဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ က သူ႔ရဲ႕ ေဖ့စ္ဘုတ္စာမ်က္ႏွာမွာ တင္ျပ လာတဲ့ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ခန္႔အပ္မႈ ဆိုင္ရာ ေရးသားတင္ျပခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

မီဒီယာမ်ားမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တရား သူၾကီး ခ်ဳပ္နဲ႕ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ကို သမၼတက တိုက္ရိုက္ ခန္႕အပ္တာ ျဖစ္လို႕ တရားေရးမ႑ိဳင္က အုပ္ခ်ဳပ္ ေရး မ႑ိဳင္ေအာက္မွာေရာက္ေနတယ္လို႕ ေျပာဆို ေၾကာင္း ေရး သားေဖာ္ျပေနတာကို ေတြ႕ရ ပါ တယ္။ 

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာၾကားတဲ့စကားအတိအက်ကို ကၽြန္ေတာ္မသိပါဘူး။ သို႕ေသာ္ မီဒီယာမ်ား မွာ ေရးသားေဖာ္ျပ ေနတဲ့ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္နဲ႕ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ကို သမၼတက တိုက္ရိုက္ခန္႕အပ္တာ ဆိုတဲ့ အခ်က္ ကေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားနဲ႕ ကြဲလြဲေနပါတယ္။ 

ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ ၂၃၇ (က) မွာ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ဥပေဒအၾကံဥာဏ္မ်ားရယူႏုိင္ရန္ႏွင့္ ဥပေဒဆုိင္ရာ တာ၀န္မ်ားေပးအပ္ႏုိင္ရန္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထဲကျဖစ္ေစ၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္သူမ်ားထဲက ျဖစ္ေစ ေအာက္ပါအရည္အခ်င္းမ်ားနဲ႕ ျပည့္စံုသည့္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး ဦးကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနခ်ဳပ္ အျဖစ္ခန္႕အပ္ တာ၀န္ေပးရမယ္လို႕ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ 

ပုဒ္မ ၂၃၇( ဂ) မွာေတာ့ ျပည္ေထာင္ စုလႊတ္ေတာ္က သေဘာမတူရင္ အမည္စာရင္း အသစ္ျပန္တင္ျပ ရမယ္လို႕ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ 

ျပည္ေထာင္စုတရားသူၾကီးခ်ဳပ္ နဲ႕ပတ္သက္ျပီး ပုဒ္မ ၂၉၉ (ဂ)(၁) မွာ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ျပည္ေထာင္စု တရားသူ ၾကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ခန္႕အပ္သင့္ေသာပုဂၢိဳလ္အမည္စာရင္းကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သို႕ တင္သြင္းသေဘာတူညီခ်က္ရယူ ရမည္လို႕ ျပ႒ာန္းထားျပီး ပုဒ္မ ၂၉၉ (ဂ) ( ၃) မွာ ေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က သေဘာမတူရင္ အမည္စာရင္း အသစ္ျပန္တင္ဖို႕ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ 

ပုဒ္မ ၂၉၉(ဂ) (၄) မွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၏ သေဘာတူညီခ်က္ရရိွသူကိုသာ ျပည္ေထာင္စု တရားသူၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ခန္႕အပ္ရမယ္လို႕ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ 

ဒါတင္မကေသးပါဘူး။ က်န္တဲ့ တရားလႊတ္ ေတာ္ခ်ဳပ္တရားသူၾကီးမ်ားကိုလည္း ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရဲ့ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႕ သာ ခန္႕ထားရမယ္လို႕ ပုဒ္မ ၂၉၉ (ဃ) မွာ ျပ႒ာန္းထားပါေသးတယ္။ 

ဒါ့ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုတရားသူၾကီးခ်ဳပ္နဲ႕ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ကို သမၼတက တုိက္ရိုက္ခန္႕ အပ္တာမဟုတ္ဘဲ နဲ႕ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ရဲ့ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႕သာ ခန္႕အပ္တာျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားစြာ ေတြ႕ႏုိင္ ပါတယ္။ 

ဒီလို သမၼတက အမည္စာရင္းတင္သြင္း၊ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳ၊ လက္မခံႏုိင္ရင္ အမည္စာရင္း အသစ္ တင္ ဆိုတဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းဟာ သမၼတက ႏုိင္ငံ အၾကီးအကဲ အျဖစ္ေရာ၊ အစိုးရအဖြဲ႕အၾကီးအကဲ အျဖစ္ေရာေဆာင္ရြက္ျပီး မ႑ိဳင္ သံုးရပ္ အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္း တဲ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ (Presidential System ) ရဲ့ လကၡဏာပဲျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒီလိုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို စတင္တီထြင္အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာလည္း တရားသူၾကီးခ်ဳပ္နဲ႕ ေရွ႕ေန ခ်ဳပ္ ကို သမၼတ က အမည္စာရင္းတင္သြင္းျပီး အထက္လႊတ္ေတာ္( ဆီးနိတ္)က အတည္ျပဳေပးရပါ တယ္။ 

ေအာက္လႊတ္ေတာ္က ဒီရာထူး ခန္႕အပ္ေ၇းမွာ ပါ၀င္ျခင္းမရိွပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္လံုးကို အာဏာတူ ေပးအပ္ထားတဲ့အတြက္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ေရာ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ပါ ပါ၀င္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳေပးဖို႕ ျပ႒ာန္းထားတာျဖစ္ပါ တယ္။

ေနာက္ထပ္မွားယြင္းခ်က္တစ္ခုကေတာ့ မီဒီယာမ်ားရဲ့ သတင္းေရးသားေဖာ္ျပခ်က္မ်ားအရ ၾကည့္လိုက္ ရင္ ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ကိုပါ တရားေရးမ႑ိဳင္ထဲမွာ ထည့္ထားတဲ့သေဘာသက္ေရာက္ေနပါတယ္။ အဲဒါမွားပါတယ္။ 

ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အခန္း (၆) ဟာ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့သီးျခားျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားျဖစ္ ၿပီး အဲဒီ အခန္းမွာပါတဲ့ ပုဒ္မ ၂၉၄ မွာ ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္သည္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အျမင့္ဆံုး တရားရံုးျဖစ္သည္လို႕ ျပ႒ာန္းျပီး ေနာက္ ပုဒ္မမ်ားမွာ ျပည္ေထာင္စုတရားသူၾကီးခ်ဳပ္ ခန္႕အပ္ျခင္း အပါအ၀င္ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားပါ၀င္ပါတယ္။ 

ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနခ်ဳပ္ခန္႕အပ္ျခင္းကိုေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႕ဆိုင္တဲ့ အခန္း ၅ ထဲမွာထည့္ထားပါတယ္။ 

ဒီလိုအုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑ိဳင္ထဲမွာထားရျခင္းဟာလည္း ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနခ်ဳပ္ဟာ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတကို ဥပေဒဆုိင္ရာအၾကံဥာဏ္မ်ားေပး ဖို႕ နဲ႕ ဥပေဒဆုိင္ရာတာ၀န္မ်ားထမ္းေဆာင္ဖို႕ တာ၀န္ရိွတဲ့ အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ 

အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာလည္း တရားရံုးခ်ဳပ္ ( Supreme Court ) ဟာသီးျခားမ႑ိဳင္အျဖစ္ ရိွျပီး ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ကေတာ့ United States Attorney General (AG) ဆိုျပီး တရားေရးဌာန Department of Justice ကို ဦးေဆာင္ရပါတယ္။ 

သူဟာ ဥပေဒစိုးမိုးေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ တာ၀န္ရိွတဲ့အတြက္ သမၼတရဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕၀င္ျဖစ္တဲ့အျပင္ အက္ဖ္ဘီအုိင္ အဖြဲ႕ကို သူ႕လက္ေအာက္မွာထား ပါတယ္။ 

တစ္နည္းအားျဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ေအာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးေနခ်ိန္မွာ အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္း ခ်က္မ်ားနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး လြဲမွားေျပာဆုိမႈမ်ား နည္းႏုိင္သမွ် နည္းေအာင္လုပ္ဖို႕လိုပါတယ္။ 

ေျပာဆိုေဆြးေႏြးတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ျပဳမူက်င့္ၾကံရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေျခခံဥပေဒပါအခ်က္မ်ားနဲ႕ မကိုက္ညီ လြဲမွားခဲ့ရင္လည္း မ႑ိဳင္သံုးရပ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ ေပးေနတဲ့ Watch Dog ျဖစ္ေသာ စာနယ္ဇင္းမ်ား က ေထာက္ျပျပဳျပင္ေပးၾကပါ။ 

အဲဒီလို ေထာက္ျပ ႏုိင္ေအာင္ ကိုယ္တုိင္လည္း ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားနဲ႕ အကၽြမ္း တ၀င္ ျဖစ္ေအာင္ ေလ့လာဖို႕ တိုက္တြန္း လိုပါတယ္။ 

ဦးရဲထြဋ္ ~