ပဓာနက်တဲ့အေၾကာင္းအခ်က္
တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးမွာ ေခါင္း ေဆာင္မႈ အပိုင္းဟာ ပဓာနက်တဲ့ အေၾကာင္း အခ်က္ (Factor) ျဖစ္တယ္လို႕ ပညာရွင္အမ်ားက လက္ခံထားၾကပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ သယံ ဇာတအပိုင္း၊ တိုင္းသူျပည္သားေတြရဲ႕ ပညာေရး အပိုင္း၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ လူသား အရင္း အျမစ္ အပိုင္း၊ ၿပီးေတာ့ အရင္းအႏွီးအင္အား အပိုင္းေတြ ေကာ အေရးမႀကီးဘူးလားဆိုေတာ့ အဲဒါေတြလည္း သူ႕က႑အလိုက္ အေရးႀကီးပါတယ္၊ သို႕ေပမယ့္ ေခါင္းေဆာင္မႈအပိုင္းဟာ အဲဒါေတြ အားလုံးထက္ပိုၿပီး ပဓာနက်တယ္ဆိုတဲ့ သင္ခန္းစာေတြကို ဂ်ပန္နဲ႕ စင္ကာပူက လက္ေတြ႕ျပေနတာ အထင္အရွား ေတြ႕ေနရပါတယ္။
အံ့ဖြယ္ဂ်ပန္
အားလုံး သိၿပီးၾကတဲ့အတိုင္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံဟာ မည္မည္ရရ သယံဇာတ ဘာမွ မထြက္ပါဘူး။ သို႕ေပမယ့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးခ်ိန္ စစ္ရႈံးႏိုင္ငံဘ၀ကေန ျပန္လည္ ကုန္းရုန္းထႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခု ကာလအတြင္း အံ့ၾသစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ စက္မႈႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ျပန္လည္ေခါင္းေမာ္လာ ခဲ့ပါ တယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးေနာက္ ၂၅ႏွစ္အၾကာ၊ ၁၉၇၀ျပည့္ႏွစ္ေလာက္မွာ ကမၻာ့ထိပ္ဆုံးတန္း စီးပြားေရး အင္အားရွင္ႏိုင္ငံႀကီး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
ဘက္ေပါင္းစုံေခါင္းေဆာင္မႈ
အဲဒါ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္ၿပီးေခတ္ေခါင္းေဆာင္မႈအဆက္ဆက္ရဲ႕ အရည္အေသြးေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သည္ ေနရာမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈလို႕ပဲ သုံးႏႈန္းထားတာကို သတိျပဳေစခ်င္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦး တစ္ေယာက္၊ ဆူဇူကီးရယ္၊ တာနာကာရယ္ မဆိုလိုပါဘူး။ အစိုးရအဖြဲ႕ေတြ တစ္ႏွစ္ပဲခံခံ၊ ႏွစ္ႏွစ္ပဲခံခံ၊ အစိုးရအေျပာင္းအလဲေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ရယ္၊ တရားစီရင္ေရးစနစ္ရယ္၊ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြရယ္ဆိုတဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈ (ူနေိနမ့်ငစ) အပိုင္းဟာ ပုံမွန္ ဟန္ခ်က္ညီညီ အလုပ္ လုပ္ ေနခဲ့ၾကတယ္။ ဒါတင္မက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ အဓိကက်သူေတြျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကလည္း မ်ိဳးခ်စ္ ျပည္ခ်စ္စိတ္အျပည့္အ၀နဲ႕ တိုင္းျပည္အက်ိဳးကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး တာ၀န္ ေက်ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီက႑ေတြအားလုံးကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး ေ၀ဖန္ေထာက္ျပကာ အမ်ားျပည္သူ ထင္ျမင္ခ်က္ကို ဦးေဆာင္ေပးခဲ့ၾကတဲ့ ဂ်ပန္စတုတၴမ႑ိဳင္ (ဂ်ပန္သတင္းစာေလာက)ရဲ႕ အခန္းက႑ ကလည္း အေရးပါတဲ့အခန္းက႑က ပါခဲ့တယ္ဆိုတာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ေလ့လာသူတိုင္း လိုလိုက ထည့္သြင္းေရးသားခဲ့ၾကပါတယ္။
ဂ်ပန္က အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြ
ေနာက္တစ္ခုက ေခါင္းေဆာင္မႈအပိုင္းရဲ႕ အဓိက ေထာက္တိုင္ေတြ ျဖစ္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၀န္ထမ္းအမ်ားစုရဲ႕ ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္တာ၀န္ေက်စြာလုပ္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕ဟာ ဘယ္ပါတီက ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ အစိုးရ တက္ျဖစ္ျဖစ္၊ ပုံမွန္ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္လုပ္ေနၾကတာပါပဲ။ သူတို႕ဆီမွာက ရာသက္ပန္ အေျပာင္းအလဲ မရွိတဲ့ အစိုးရဆိုတာ မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ေလေတာ့ အာဏာရ ပါတီကလူေတြကို အေသကပ္ထားစရာမလိုဘူး။ ဘယ္ပါတီကိုမွလည္း သံေယာဇဥ္ထားေနစရာမလိုဘူး။ သူတို႕ဆီမွာ မိုးက်ေရႊကိုယ္ဆိုတဲ့ လူ႕ အလႊာလည္း လုံး၀မရွိ၊ ရွိခဲ့ရင္လည္း စတုတၴမ႑ိဳင္ရဲ႕ ေဖာ္ထုတ္ဖြင့္ခ်မႈနဲ႕ ရင္ဆိုင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္မွာ မသမာမႈ ေတြကို သတင္းစာေတြက ဖြင့္ခ်လို႕ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြေတာင္ ျပဳတ္က်တဲ့သာဓကေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဂ်ပန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ လစာ၀င္ေငြကလည္း အျပင္လုပ္ငန္းဌာနေတြက ပုဂၢလိက၀န္ထမ္းေတြ ထက္ ပိုမ်ားတယ္။ ၿပီးေတာ့ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာလို အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြကို အထင္ေသးအျမင္ေသး မျဖစ္ဘဲ ျပည္သူေတြက ေလးစားသမႈရွိၾကပါတယ္။ အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြဟာလည္း ေလာဘတိုက္သူနဲ႕ ေလာင္း ကစား ဖက္မိ သူေတြကလြဲလို႕ လာဘ္စားမႈ၊ ေငြအလြဲသုံးမႈေတြ အလြန္နည္းပါးပါတယ္။
စင္ကာပူလည္း အလားတူ
စင္ကာပူႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကိုေလ့လာရင္လည္း ေခါင္းေဆာင္မႈ အပိုင္းရဲ႕ အရည္အေသြးေၾကာင့္ ဆင္းရဲသားႏိုင္ငံဘ၀ကေန ႏွစ္အစိတ္ေလာက္ အတြင္း ပထမကမၻာစာရင္း၀င္ႏိုင္ငံျဖစ္သြားတာပဲလို႕ ေတြ႕ရွိၾကရပါတယ္။ စင္ကာပူကေတာ့ ဂ်ပန္လို လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို မက်င့္သုံးခဲ့ပါဘူး။ မေလး ရွားကေန ခြဲထြက္လာရၿပီးခ်ိန္ကစလို႕ ခုခ်ိန္ထိ ႀကိဳးကိုင္ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကိုပဲ က်င့္သုံးပါတယ္။ စင္ကာပူ လည္း ဂ်ပန္လိုပဲ ဘာသယံဇာတမွ မထြက္ပါဘူး။ ဂ်ပန္ထက္ဆိုးတာက ဂ်ပန္က လူသားအရင္းအျမစ္ ရွိၿပီးသားအေျခအေနကေန တိုင္းျပည္ကို ျပန္လည္ထူေထာင္တာျဖစ္တယ္။ စင္ကာပူဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၅၀ ေလာက္က အသိပညာ၊ အတတ္ပညာ၊ နည္းပညာလူသားအရင္းအျမစ္ ဘာတစ္ခုမွ မရွိခဲ့ဘူး။ တခ်ိဳ႕ ခ်ိဳးႏွိမ္ခ်င္သူေတြ ေျပာသလို တံငါရြာသာသာအဆင့္ပဲရွိခဲ့တယ္ဆိုတာ မမွားပါဘူး။
အဲဒီအေျခအေနကေန ႏိုင္ငံျခားလူသားအရင္းအျမစ္၊ ႏိုင္ငံျခား စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈေတြ စိတ္ခ်လက္ခ် ၀င္လာေအာင္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး လီကြမ္ယူက ဖိတ္ေခၚႏိုင္ခဲ့တယ္။ ကိုယ့္ဆီက မ်ိဴးဆက္သစ္လူငယ္ေတြကို ပညာေရးဘက္မွာ ကမၻာ့အဆင့္မီ ပညာတတ္ေတြျဖစ္ေအာင္ ပ်ိဳးေထာင္ ႏိုင္ခဲ့တယ္။ (စင္ကာပူႏိုင္ငံ ပထမ ကမၻာစာရင္း၀င္ျဖစ္လာတဲ့အထိ ေအာင္ျမင္မႈ ဇာတ္လမ္းေတြကို စာအုပ္စာတမ္းေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ထြက္ခဲ့ၿပီးျဖစ္လို႕ အက်ယ္မေရးေတာ့ပါ။) ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္မႈပါပဲ။
ေခါင္းေဆာင္ကို ေမြးယူတယ္
လီကြမ္ယူက သူအနားယူေတာ့ တပည့္ေက်ာ္ တစ္ေယာက္ (ဂိုေခ်ာက္ေတာင္) ကို သူ႕ေနရာ ဆက္ခံေစ ခဲ့တယ္။ အဲဒီကာလမ်ားအတြင္း သားျဖစ္သူ လီေရွာင္လုံးကို ေခါင္းေဆာင္မႈပညာေတြ ဆည္းပူးေစခဲ့တယ္။ နတ္ေရကန္ထဲပစ္ခ်ၿပီး လူလားေျမာက္ခိုင္းခဲ့တာမ်ိဳးမဟုတ္။ ေဟာ- ဂိုေခ်ာက္ေတာင္ ရာထူးသက္တမ္း ႏွစ္ဆက္ေလာက္လုပ္ၿပီးေတာ့ လီေရွာင္လုံး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ၀င္လုပ္တယ္။ အားလုံး အဆင္ေခ်ာပါတယ္။ သူတို႕ ပီေအပီပါတၤီကလည္း တိုင္းျပည္ထူေထာင္ခ်ိ္န္ကစလို႕ ခုထိ အာဏာရပါတီပါပဲ။ ယေန႕ထိ လႊတ္ေတာ္ ထဲမွာ အတိုက္အခံအမတ္ ၆ေယာက္ထက္မပိုေသး။ နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႕ ဤအေျခအေနကို အေျပာင္းအလဲ မရွိေအာင္ လုပ္ထားပါတယ္။ ျပည္သူအမ်ားစုကလည္း စား၀တ္ေနေရး မပူပင္ရတဲ့အတြက္ ေယဘုယ် အားျဖင့္ ေက်နပ္ေနၾကတယ္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမႈကို ဂုဏ္ယူေနၾကတယ္။
ဆိုရွယ္လစ္အျမင္နဲ႕မတူ
သမိုင္းရဲ႕ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈကို ရႈျမင္တဲ့ေနရာမွာ ဆိုရွယ္လစ္ သမိုင္းအျမင္ကို လက္ခံသူမ်ားက လူပုဂၢိဳလ္ အခန္းက႑ကို လက္ေအာက္ခံ ျပႆနာလို႕ပဲ သေဘာထားတယ္ဆိုတာ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္က ဆိုရွယ္လစ္ ႏိုင္ငံေရးသင္တန္းနဲ႕ ဆိုရွယ္လစ္ သတင္းစာပညာသင္တန္း တက္ခဲ့ဖူးတဲ့ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႕ နားရည္၀ေနပါတယ္။ သမိုင္းပညာရွင္၊ ႏိုင္ငံေရးဒႆနဆရာ ေထာမတ္ ကာလိုင္း (၁၇၉၅-၁၈၈၁) ကေတာ့ လူထူးခြၽန္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ သမိုင္းကို ဖန္တီးရာမွာ အလြန္အေရးပါ တယ္လို႕ ဆိုခဲ့တယ္။ အလြန္အားႀကီးတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ ကမၻာႀကီးရဲ႕ အေကာင္းအဆိုးကို အဆုံးအျဖတ္ေပးခဲ့ၾကတဲ့ အေၾကာင္း အေထာက္အထားေတြ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
ခ်ာခ်ီ စတာလင္
ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလအတြင္း အဂၤလန္မွာ ခ်ာခ်ီ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ လာလို႕ ဂ်ာမနီကို စစ္အႏိုင္ တိုက္ႏိုင္ခဲ့ တာလို႕ အမ်ားက ယုံၾကည္ၾကတယ္။ ခ်ိန္ဘာလိန္သာ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဆက္လုပ္ေနရင္ ဂ်ာမန္လက္ေအာက္ က်သြားႏိုင္တယ္ လို႕ အဆိုရွိတယ္။ ရုရွားမွာ အာဏာရွင္ စတာလင္ ဓာတ္ၾကမ္းတိုက္ၿပီး ႀကံ႕ႀကံ႕ခံ ခဲ့လို႕ ဂ်ာမန္ေတြ ဦးက်ိဳးသြားတာလို႕လည္း သမိုင္းဆရာေတြက ေရးတယ္။
အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေစခဲ့
လူပုဂၢိဳလ္ ေခါင္းေဆာင္မႈရဲ႕ အေရးပါမႈကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾက တာေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ဒုတိယကမၻာစစ္ အၿပီးမွာ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီး ေပၚလာၿပီး ဟမၼားရိႈးလို၊ ဦးသန္႕လို အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေတြ အစြမ္းျပႏိုင္ ခဲ့တာ၊ မာရွယ္တီတိုး၊ ခ်ဴအင္လိုင္း၊ ဆူကာႏို၊ ေနရူး၊ နာဆာ၊ ဦးႏု စတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ဦးေဆာင္မႈေၾကာင့္ ဘက္ မလိုက္ႏိုင္ငံမ်ားအုပ္စုေပၚလာခဲ့တာေတြဟာ အားေကာင္းတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ အခန္းက႑ေတြပဲ မဟုတ္ပါလား။
ဒါတင္မက ဖရန္ကို ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ ဆက္ခံသူ ဘုရင္ ဟြမ္ကာလို႕စ္ေၾကာင့္ စပိန္ႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ဆိုဗီယက္မွာ ျပည္ေထာင္စုသမတ ေဂၚဘာေခ်ာ့ဗ္ကို စစ္တပ္က အာဏာသိမ္း ေတာ့ ရုရွားျပည္ရဲ႕ သမတ ယဲ့လ္ဆင္က တင့္ကားေပၚခုန္တက္ၿပီး ရဲရဲေတာက္ တရားေဟာကာ ခုခံတိုက္ပြဲ၀င္ ခဲ့လို႕ တစ္ပါတီစနစ္ေအာက္ ျပန္လည္ က်ေရာက္မယ့္ အႏၱရာယ္က လြတ္ကင္းခဲ့တယ္။ နယ္လ္ဆင္ မင္ဒဲလားေၾကာင့္ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲ ေခ်ာေမြ႕ခဲ့တယ္။ ဖိလစ္ပိုင္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာမို႕စ္ေၾကာင့္ နာရီပိုင္းအတြင္း တစ္ဆစ္ခ်ိဳး အေျပာင္းအလဲျဖစ္ၿပီး ျပည္သူ႕အာဏာ ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ပြဲခံႏိုင္ခဲ့တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္း ေခါင္းေဆာင္ မႈေကာ၊ အစုအဖြဲ႕လိုက္ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေရာ အလြန္အေရးၿကီးတယ္လို႕ ေျပာခ်င္တယ္။
၂၆ ၀၅ ၂၀၁၃
No comments:
Post a Comment
မိမိတို႔၏အျမင္မ်ားကို လြတ္လပ္ပြင့္လင္းစြာေရးသားႏိုင္ပါသည္။
ဘမ္းမည္မဟုတ္ပါ။