နာမည္ဆိုးႏွင့္ ေငြရလမ္း

ထိုင္းႏိုင္ငံသည္ ပင္လယ္ေရထြက္ လုပ္ငန္းမွ ထုတ္ကုန္မ်ားကို ျပည္ပသို႔ တင္ပို႔ေရာင္းခ်သည့္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားထဲတြင္ အဓိကတင္ပို႔ေရာင္းခ်သည့္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ ထိုလုပ္ငန္းသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြက္ အက်ဳိး မ်ားေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။

အထူးသျဖင့္ ပင္လယ္ေရနက္ပိုင္းတြင္ ငါးဖမ္းေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ ထိုငါးဖမ္း လုပ္ငန္း၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားသည္ ပုန္းလွ်ိဳးကြယ္လွ်ိဳး က်ဴးလြန္ေပၚေပါက္လ်က္ ရိွေနသည္။ ထိုငါးဖမ္းလုပ္ငန္း ကပင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ အမ်ဳိးသားစီးပြားေရးအတြက္ တႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄ ဘီလီယံခန္႔ ေငြပိုေငြလံွ် ရရိွေနသည္။

ထိုလုပ္ငန္း၏ ဆက္ႏြယ္ေနသည့္ အခ်က္မ်ားမွာ ပင္လယ္ေရနက္ပိုင္းတြင္ ငါးဖမ္းရသည့္ လုပ္ငန္းသည္ အသက္ အႏၲရာယ္မ်ားသည့္အတြက္ အလုပ္သမား ျပတ္လပ္မႈ၊ အလုပ္သမားရွားပါးမႈတို႔ ၾကံဳရသည္။ သို႔ေသာ္ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံမ်ားမွ ဘဝရပ္တည္ရန္ ခက္ခဲေသာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ ရမိရရာ အလုပ္လုပ္ ရမည္ျဖစ္ရာ ထိုလုပ္ငန္းသည္ ယင္းတို႔အတြက္ ဆြဲေဆာင္မႈလုပ္ငန္း ျဖစ္ေနျပန္သည္။

ထိုသို႔ အလုပ္လုပ္ရန္ ဆာေလာင္ေနသူမ်ား၊ ဝင္ေငြရရန္ တြယ္မိတြယ္ရာ အလုပ္ကို လုပ္လိုသူမ်ားအေပၚ လူပဲြစားမ်ား လူကုန္ကူးသူမ်ား ဝိသမ ေလာဘသမားမ်ားအတြက္ အျမတ္ထုတ္ရန္ အခြင့္လမ္းတခု ျဖစ္ေနျပန္သည္။ အျမတ္ထုတ္ လူသူမ်ားအတြက္ ထိုအလုပ္လုပ္လိုသူ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားသည္ အလြယ္တကူ လူကုန္ကူးခံရမည့္ သားေကာင္အျဖစ္ က်ေရာက္ရန္ လြယ္ကူေနေပသည္။

အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ၊ လာအိုႏွင့္ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံတို႔မွ အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ထိုင္းငါးဖမ္းေလွမ်ားေပၚတြင္ လူကုန္ကူး ခံေနၾကရသည္။ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံမ်ား၏ အစိုးရမ်ား၊ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္း မ်ားၾကားတြင္ စိုးရိမ္မႈျမင့္တက္ကာ အာ႐ံုစိုက္မႈ ပိုမ်ားလာေနသည္။

ထိုလုပ္ငန္းမွ လူကုန္ကူးခံေနရမႈ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား မရရိွျခင္းႏွင့္ ဘာသာစကား ကန္႔သတ္ခ်က္ရိွျခင္းတို႔က ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားကို လူကုန္ကူးခံရမႈႏွင့္ လုပ္အားေခါင္းပံုျဖတ္ခံရမႈ အႏၲရာယ္ က်ေရာက္ေစခဲ့ၾကသည္။

ံ Human Rights Watch (လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔) ၏ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမား ၂၅၀,၀၀၀ ဦး ခန္႔သည္ ပင္လယ္ျပင္ငါးဖမ္းထြက္ ထိုင္းေလွမ်ားေပၚတြင္ အလုပ္လုပ္ေနၾကသူမ်ားႏွင့္ ပင္လယ္စာထုပ္ပိုး အစာသြတ္ စက္႐ံု၊ ပုဇြန္ခြါစက္႐ံုတို႔တြင္ အလုပ္လုပ္ေနၾကသည္ဟု ဆိုသည္။

ထိုျမန္မာအလုပ္သမား အမ်ားစုသည္ လူကုန္ကူးခံေနရသူမ်ား(သို႔) လုပ္အားေခါင္းပံုျဖတ္ ခံေနရသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထိုလုပ္ငန္းမ်ားအားလံုးသည္ ျပည္ပမွ လာေရာက္လုပ္ကိုင္သူမ်ားအတြက္ ထိုအႏၲရယ္သို႔ က်ေရာက္ႏိုင္သည့္ အေျခအေနတြင္ ရွိၾကသည္။

ထိုင္းႏုိင္ငံ ေတာင္ပိုင္း စမုတ္စခြန္ခ႐ိုင္ရိွ ပင္လယ္အစားအစာ သြတ္စက္႐ံုမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ေနၾကရေသာ ေရႊ႕ေျပာင္း ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ား၏ ၅၇ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ လုပ္အား အျမတ္ထုတ္ခံေနရသည္ကို စစ္တမ္းထုတ္ သည့္စာတမ္း တေစာင္ကဆိုပါသည္။

ျမန္မာႏွင့္ ကေမၻာဒီးယားမွ အလုပ္သမားမ်ားသည္ ထိုင္းငါးဖမ္းလုပ္ငန္းမ်ား၌ အခ်ဳိ႕မွာ အဓမၼအလုပ္သမား စုေဆာင္း ျခင္းခံရမႈမ်ား၊ ခရီးသြား စာရြက္၊စာတမ္း အေထာက္အထားအတုမ်ားျဖင့္ ေႂကြးၿမီေႏွာင္ဖဲြ႔ ခိုင္းေစျခင္း အပါအဝင္ လုပ္အားေခါင္းပံုျဖတ္ခံရမႈမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔ျဖစ္ပြားေနသည္ကို ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ေမလက ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းတခု၏ သုေတသန စာတမ္းတခုက ေဖာ္ျပထားသည္။

ထိုအလုပ္သမားမ်ားကို အေရွ႕ေတာင္အာရွမွတဆင့္ အျခားႏိုင္ငံတကာ ေရပိုင္နက္သို႔ ေခၚေဆာင္သြားကာ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ လုပ္ခမေပးဘဲ ပင္လယ္ေရနက္ပိုင္းမွာ အလုပ္ေစခိုင္းလ်က္ရိွေနသည္ကိုလည္း အေသးစိတ္ ေဖၚျပထားသည္။ အလုပ္ခိ်န္မွာလည္း တေန႔ ၁၈ နာရီမွ ၂ဝနာရီထိ အလုပ္လုပ္ၾကသည္ဟုလည္း တင္ျပထားသည္။

အလုပ္ခြင္တြင္ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရျခင္းႏွင့္ ႐ိုက္ႏွက္ခံရမႈမ်ားလည္း ေတြ႔ၾကံဳၾကသည္ကို မ်က္ျမင္သက္ေသ ထြက္ဆိုခ်က္ မ်ားအရ ေဖၚျပထားေသးသည္။

ထိုင္းငါးဖမ္းေလွမ်ားတြင္ လူကုန္ကူးခံေနရမႈမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနေသာ္လည္း စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ သိသိသာသာ အားထုတ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရိွေပ။ ၂ဝ၁၁ခုႏွစ္အတြင္း ထိုင္းငါးဖမ္းေလွ အမႈ ၃မႈသာ ေဖၚထုတ္မႈရိွခဲ့သည္။၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္က ႏွစ္မႈသာေ ဖၚထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ဳိး တရားစဲြဆိုျခင္းမ်ဳိး မလုပ္ခဲ့ေခ်။ ထိုလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ကုန္ကူးခံရသူမ်ားအျဖစ္ ခြဲျခားစိစစ္မႈၾကိဳပမ္းအားထုတ္မႈမ်ဳိး မရိွ။ ေရွ႕တန္းက် လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေနၾကသည့္ အရာထမ္းႏွင့္ အရာရိွမ်ားကို ခဲြျခားစိစစ္မႈသင္တန္းမ်ား လံုေလာက္ေလ့က်င့္သင္တန္းေပးျခင္းမ်ဳိးမရိွ။

၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ အတြင္း ထိုင္းငါးဖမ္းေလွအခ်ဳိ႕ကို ပင္လယ္ျပင္သို႔ ငါးဖမ္းမထြက္မီွ စစ္ေဆးမႈမ်ဳိးျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း လုပ္အားအျမတ္ထုတ္မည့္ သံသယျဖစ္မႈမ်ားကို ကာကြယ္တားဆီးႏိုင္ျခင္း မရိွခဲ့။ ထိုင္းပင္လယ္ကမ္းေျခ ျပင္ပမွာ ေရာက္ေနသည့္ ထိုင္းငါးဖမ္းေလွမ်ားကို အႀကိမ္ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ မက သြားေရာက္စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။

သို႔ေသာ္ အေထာက္အထားမဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားကို စိစစ္ေတြ႔ရိွေသာ္လည္း လူကုန္ကူးခံရသူမ်ာအား ခဲြျခားစိစစ္မႈ ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရိွ။ သံသယျဖစ္သည့္ လူကုန္ကူးမႈမ်ားကိုပင္ ခြဲျခားစိစစ္ေပးႏိုင္ျခင္းမရိွ။ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္းက ေဆာင္ခလာခ႐ို၊ ကန္ခ်ရာပူရီခ႐ိုင္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ အျခားနယ္ေျမမ်ားရိွ အစားသြတ္လုပ္ငန္း စက္႐ံု မ်ား၌ ျမန္မာႏွင့္ ကေမၻာဒီးယား အလုပ္သမားမ်ားသည္ ၄င္းတို႔၏ ႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္မ်ားကို စက္႐ံုမွ သိမ္းဆည္းထား ျခင္း၊ လုပ္ခမ်ားကို စက္႐ံုပိုင္ရွင္မ်ားႏွင့္ လူပဲြစားမ်ားက ထိန္းထားျခင္း၊ လံုၿခံဳမႈမရိွသည့္ ေနရာခ်ထား ခံရျခင္းႏွင့္ ျပည္ႏွင္ခံရမည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ခံရျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ဆႏၵျပမႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၾကသည္။

ထိုအမႈမ်ားကို ထိုင္းရဲတပ္ဖဲြ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ေသာ္လည္း တာဝန္ရိွသူမ်ားကို တရားစဲြဆိုျခင္းႏွင့္ ျပစ္ဒဏ္ စီရင္ခ်က္ ခ်မွတ္ျခင္းတို႔မရိွခဲ့။ ပင္လယ္ေရနက္ပိုင္းတြင္ ငါးဖမ္းသည့္ လုပ္ငန္းမွ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာသူမ်ား၏ သက္ေသထြက္ဆိုခ်က္ ေပးမႈမ်ားေၾကာင့္ ပင္လယ္ျပင္အတြင္း လူကုန္ကူးခံေနရမႈ အေထာက္အထားမ်ား မ်ားျပား လာေနသည္။ ထိုငါးဖမ္းေလွမ်ားေပၚတြင္ လူကုန္ကူးခံေနရသူမ်ားသည္ တႏွစ္(သို႔) ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္(သို႔) အိႏၵိယပင္လယ္ (သို႔) ထိုင္းႏိုင္ငံ ပင္လယ္ျပင္ နယ္နမိတ္ျပင္ပမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ေနၾကရသည္ကို ထင္ထင္ရွားရွား သိရိွလာၾကရသည္။

ထိုငါးဖမ္းေလွမ်ားသည္ ဖမ္းဆီးမိသည့္ ငါးမ်ားကိုဆိပ္ကမ္းသို႔ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ျခင္းမရိွ၊ ဆိပ္ကမ္းျပန္ကပ္ေလ့ရိွသည့္ ငါးဖမ္းေလွမွာ အလြန္ရွားပါးလွသည္။ သို႔ေၾကာင့္ ထိုင္းေရျပင္အာဏာပိုင္မ်ားအဖို႔ စစ္ေဆးႏိုင္ျခင္းမရိွ။

လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ားကပင္ ထိုင္းျပည္တြင္းႏွင့္ ျပည္ပမီဒီယာအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔မွ ထိုင္းငါးဖမ္းေလွေပၚမွ လူကုန္ကူးခံ ေနရမႈ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို အသိပညာေပးမႈမ်ား မ်ားလာသည့္အတြက္ ထုိင္းေရထြက္ပစၥည္းမ်ားကို တင္သြင္းေနသည့္ ဥေရာပ၊ အေမရိကန္၊ အျခားေဒသမွ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားက ပင္ထိုပယ္လယ္ျပင္မွ ထိုင္းငါးဖမ္းေလွမ်ားေပၚမွ လူကုန္ကူးမႈ မ်ားကို စိတ္ဝင္စားမႈ စိုးရိမ္မႈမ်ား ျမင့္တက္လာေစခဲ့သည္။

ထိုလူကုန္ကူးမႈ အမ်ဳိးအစားျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္မွာ ထိုင္းငါးဖမ္းလုပ္ငန္း၊ အစိုးရ၊ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႔မ်ား၊ ပုဂၢလိကက႑ႏွင့္ ျပည္တြင္းျပည္ပမီဒီယာမ်ားစသည့္ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးတြင္ ပါဝင္ၾကသည့္ တာဝန္ရိွသူ တိုင္း ပါဝင္ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးသည္ မလုပ္မျဖစ္လုပ္ေဆာင္ရမည့္ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ သို႔မွသာ ထိုင္းငါးဖမ္းေလွ တြင္ အလုပ္လုပ္ေနၾကသည့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမွ အလုပ္သမားမ်ား ပင္လယ္ျပင္တြင္လံုၿခံဳမႈ အျပည့္အဝရေရး၊ အႏၲရာယ္ကင္းသည့္ လုပ္ငန္းခြင္ ပတ္ဝန္းက်င္ျဖစ္ေရးတို႔ အေကာင္အထည္ ေဖၚႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

သို႔မွသာ အေျခခံ လူအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ လူ႔သိကၡာကို ေလးစားလိုက္နာရာ ေရာက္မည္ ျဖစ္သည္။

ဝင္းႏိုင္ထြန္း - မဇၥ်ိမသတင္းဌာန

မူရင္းသတင္းက ဒီမွာပါ။