တိုင္းရင္းသား ညီလာခံတြင္ ၈ ျပည္ေထာင္စုမူ ကိစၥ ေဆြးေႏြးမည္

လာမည့္ ဇြန္လလယ္ပိုင္းတြင္ က်င္းပမည့္ ညီေနာင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားပါတီ ဖက္ဒေရး႐ွင္း (NBF) ၏ ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ႀကီး ညီလာခံတြင္ ဖက္ဒရယ္ စနစ္ ေပၚေပါက္ရန္အတြက္ ၈ ျပည္ေထာင္စုမူကို ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ ဥကၠ႒ ေဒါက္တာေအးေမာင္က ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။

“က်ေနာ္ ေမလ ၃ ရက္ေန႔က ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မ႐ွင္နဲ႔ ေတြ႕ေတာ့ ၈ ျပည္ေထာင္စုပံုစံ စဥ္းစားသင့္ၿပီလို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ တိုင္း ၇ ခုကို ေပါင္းၿပီးေတာ့ ျပည္မျပည္နယ္တခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးဖို႔ပါ” ဟု သူက ဆိုသည္။

၈ ျပည္ေထာင္စုမူ ဆိုသည္မွာ ဗမာကိုလည္း တိုင္းရင္းသား အျဖစ္ သတ္မွတ္၍ ျပည္နယ္ တခုသာေပးရန္ႏွင့္ ယခု ဖြဲ႕စည္းပံုျဖစ္ေသာ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္း ၁၄ ခု အစား တုိင္းရင္းသား ၈ မ်ိဳးကို အေျခခံ၍ ၈ ျပည္ေထာင္ စနစ္ကို ပံုေဖာ္ျခင္း ျဖစ္သည္။

ဖြဲ႕စည္းပံု ျပင္ဆင္ရာတြင္ တိုင္း ၇ တုိင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ ၇ ခုဟူ၍ ခြဲျခားထားေသာ ပံုစံကို ျပန္သံုးသပ္ ေစခ်င္ေၾကာင္း၊ ၈ ျပည္ေထာင္ စနစ္ကို ျပန္သြားရန္ လိုအပ္ၿပီး ဗမာသည္လည္း တိုင္းရင္းသားပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာ ေအးေမာင္က ႐ွင္းျပသည္။

ညီေနာင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား ပါတီ ဖက္ဒေရး႐ွင္းက ဇြန္လလယ္တြင္ ႐ွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕၌ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရးမ်ား အတြက္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ညီလာခံတရပ္ က်င္းပမည္ျဖစ္ရာ ၈ ျပည္ေထာင္မူကို တင္ျပလာပါက ေဆြးေႏြးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ခ်င္းအမ်ိဳးသားပါတီ အတြင္းေရးမႉး ဆလိုင္းက်ဲလြဲေထာင္းက ေျပာသည္။

“အကုန္လံုး ျပည္နယ္ ဆိုတာကေတာ့ အခ်ိန္ယူရမယ္။ က်ေနာ္တို႔က ဘယ္မူကိုမွ တရားေသ ဆုပ္ကိုင္မသြားဘဲနဲ႔ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရး ျပည့္ျပည့္၀၀ ရမယ္ဆိုရင္ အကုန္လံုးနဲ႔ ေပါင္းလုပ္မယ္” ဟု ၎က ဆုိသည္။

NBF အေနျဖင့္ ၈ ျပည္ေထာင္မူကို လက္ခံရန္ အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးေသာ္လည္း ေရ႐ွည္တြင္ ယင္းမူကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရန္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဆႏၵ႐ွိေနေၾကာင္း သိရသည္။

ညီေနာင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား ပါတီ ဖက္ဒေရး႐ွင္းသည္ အၿမဲတမ္း အဖြဲ႕၀င္ တိုင္းရင္းသား ၇ ပါတီ႐ွိၿပီး ေလ့လာသူ တိုင္းရင္းသား ၁၃ ပါတီ႐ွိေၾကာင္း၊ ေတာင္ႀကီး ညီလာခံတြင္ အၿမဲတန္းအဖြဲ႕၀င္ ၁၅ ပါတီအထိ ႐ွိလာမည္ဟု ခန္႔မွန္းထားေၾကာင္း ယင္းဖက္ဒေရးရွင္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေျပာသည္။

ဖက္ဒရယ္စနစ္ ေပၚေပါက္ရန္ ၈ ျပည္ေထာင္မူကို သေဘာက်ေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ အားလံုး စားပြဲ၀ိုင္း ထိုင္၍ ေသခ်ာေဆြးေႏြးရန္ လိုအပ္႐ံုသာမက လက္႐ွိ ႏုိင္ငံ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုပါ ေသခ်ာစြာ ႐ွင္းျပရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ကခ်င္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာတူးဂ်ာက ဆုိသည္။

“မ်က္ႏွာစံုညီ ေဆြးေႏြးရမယ္။ အေျဖ႐ွာရမယ္။ ဒီကိစၥက ေလာလို႔ မရဘူးေနာ္။ တိုင္းဆိုတဲ့ အသံုးထက္ အားလံုးကို ျပည္နယ္အျဖစ္ လုပ္ခ်င္တာက ေကာင္းပါတယ္။ အခုအခ်ိန္က လုပ္ရင္ ေစာေနဦးမလား လို႔ေတာ့ ထင္တယ္” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။

တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေျပာဆိုေနေသာ ၈ ျပည္ေထာင္စု မူအစား လက္႐ွိဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ က်င့္သံုးေနေသာ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ေလွ်ာ့၍ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားသို႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ပိုမို ေပးျခင္းကသာလွ်င္ လက္ေတြ႕က်မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ႐ွမ္းတိုင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးရဲထြန္းက သံုးသပ္သည္။

လႊတ္ေတာ္တြင္ ေရးဆြဲထားေသာ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ား အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေရး ဥပေဒ ၾကမ္းကိစၥကို NBF ၏ ေတာင္ႀကီး ညီလာခံတြင္ အဓိက ေဆြးေႏြးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္း ဥပေဒၾကမ္းသည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတီခြန္ျမတ္ကို ေရးဆြဲရန္ တာ၀န္ေပးထားေသာ ဥပေဒၾကမ္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ႏုိင္ရန္ စမ္းၾကည့္သည့္ သေဘာျဖင့္ ယခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလမွ စတင္ကာ တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ား၏ သယံဇာတ ခြဲေ၀မႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ၏ ပုဒ္မ တခုကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ရန္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ား၏ လက္မွတ္ လိုက္ယူျခင္းျဖင့္ ႀကိဳးစားခဲ့ေသးေၾကာင္း ေဒါက္တာေအးေမာင္က ေျပာသည္။

“ျပည္နယ္တခုရဲ႕ လြတ္လပ္ပိုင္ခြင့္ အကုန္လံုးကို အလြတ္လပ္ႏိုင္ဆံုး ေပးသင့္တယ္။ ကိုယ့္ျပည္နယ္ကို ကိုယ္တုိင္ အုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္၊ ႀကိဳးစားပိုင္ခြင့္ ရရမယ္။ က်ေနာ္တို႔ ရွင္သန္ခြင့္ လိုခ်င္တယ္။ ႐ွင္သန္ခြင့္ဆိုတာ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္တို႔၊ ျပ႒ာန္းခြင့္ တို႔ကို ေျပာတာပါ။ ဗဟိုရဲ႕ စည္းေႏွာင္မႈကေတာ့ ႐ွိရမွာေပါ့” ဟု သူက ဆိုသည္။

ယခင္က လူမ်ိဳးစု လႊတ္ေတာ္ဟူ၍ ႐ွိခဲ့ၿပီး ယခင္ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ယခု အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္က တူေၾကာင္း၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ ၁၄ ခုမွ ၁၂ ဦးက်စီ ပါဝင္ေၾကာင္း၊ သို႔ရာတြင္ လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ခု၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ တူေနေသာေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ ခြဲထားျခင္းမွာ အဓိပၸာယ္ မဲ့ေနသည္ဟု ျမင္ေၾကာင္း ေဒါက္တာ ေအးေမာင္က ဆက္ေျပာသည္။

“စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ပံုစံ ေဖာ္ႏိုင္ေအာင္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကို လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္လို ဖန္တီးေပးရမယ္။ တိုင္း ၇ ခုကို ေပါင္းၿပီးေတာ့ ျပည္မ ျပည္နယ္တခု အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးဖို႔လိုတယ္” ဟု သူက ရွင္းျပသည္။

ႏိုင္ငံျခားေရး၊ သံတမန္ေရး၊ ေငြေရးေၾကးေရးတို႔ကို ျပည္ေထာင္စု အစိုးရက တိုက္႐ိုက္ ခ်ဳပ္ကိုင္သင့္ ေသာ္လည္း ျပည္နယ္မ်ား အေနျဖင့္ ၀န္ထမ္းခန္႔အပ္ခြင့္၊ ႒ာနမ်ိဳးစံုကို စီမံခန္႔ခြဲခြင့္ႏွင့္ ျပည္နယ္ လံုၿခံဳေရးကို ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က တာ၀န္ယူခြင့္ စသည့္ အခြင့္အေရးမ်ား ရလိုေၾကာင္း၊ ျပည္နယ္တြင္ အႏုိုင္ရ႐ွိထားေသာ သူမ်ားက ပါလီမန္တြင္ အစိုးရဖြဲ႕၍ အေရးႀကီးေသာ ၀န္ႀကီး ေနရာမ်ား ရယူခြင့္ လိုအပ္ေၾကာင္း တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေျပာဆိုၾကသည္။

ဖက္ဒရယ္ ၀ါဒသည္ ခဲြထြက္ျခင္း မဟုတ္ဘဲ ေပါင္းစည္းျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဖက္ဒရယ္ကို ခြဲထြက္သည္ဟု ယူဆသူမ်ားမွာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းသူမ်ားႏွင့္ ၎တို႔ ေနာက္လိုက္မ်ား၏ အယူအဆသာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကမာၻေပၚတြင္ ဖက္ဒရယ္ စနစ္ က်င့္သံုးေသာ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ အတူတကြ ေပါင္းစည္း ေနေၾကာင္း၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ ျပ႒ာန္းခြင့္အတြက္ ေပးလာေသာ အေျခအေနေပၚ မူတည္၍ လက္ေတြ႕က်က် ေဆာင္႐ြက္လိုေၾကာင္း ခ်င္းတိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္တဦးက ေျပာသည္။

“ကမာၻေပၚမွာ လူဦးေရ သန္းတရာေက်ာ္တဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးေတြ အားလံုး ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို က်င့္သံုးေနပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ကို ခြဲထြက္တယ္လို႔ ေျပာတာ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ႀကံမႈပါ။ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္တံုးကမွ ခြဲထြက္ဖို႔ မစဥ္းစားဘူး။ ဖက္ဒရယ္ လုပ္ရင္ ခြဲထြက္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ ဖက္ဒေရး႐ွင္း မလုပ္ေတာ့ ေျပာင္းျပန္အဓိပၸာယ္ ျဖစ္သြားမယ္” ဟု သူက ဆိုသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီက ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၌ မဲအမ်ားစု အႏုိင္ရခဲ့ ေသာ္လည္း ပါတီအေနျဖင့္ အစိုးရ မဖြဲ႔ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအရ သမၼတက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို အဆိုျပဳ ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မွာ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီမွ ရ႐ွိခဲ့ေၾကာင္း ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ ဦးခင္ေမာင္ႀကီးက ေျပာသည္။

“၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ကပဲ ေ႐ႊးရမယ္။ က်ေနာ္တို႔က အမ်ားစု ႏိုင္ရဲ႕သားနဲ႔ ေနရာမရဘူး။ State လို႔ ေခၚေပမယ့္ တကယ့္ State အဆင့္ မရေသးပါဘူး” ဟု သူက ဆိုသည္။

႐ွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပမည့္ NBF ညီလာခံသို႔ တုိင္းရင္းသားပါတီ ၂၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ မည္ဟု စံုစမ္း သိရွိရသည္။

ေနျပည္ေတာ္ရွိ သမၼတ အိမ္ေတာ္တြင္ တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ား အပါအဝင္ မဟာမိတ္ ၁၀ ပါတီႏွင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္တုိ႔ ယမန္ႏွစ္ ဇူလိုင္လအတြင္း ေတြ႕ဆံုၾကစဥ္ (ဓာတ္ပံု – Hmuu Zaw facebook)

Credit : http://burma.irrawaddy.org/archives/41127