ေရြးေကာက္ပဲြ အကဲခတ္ကြန္ယက္ ဖဲြ႔စည္း

ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပမယ့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တရားမွ်တမႈ ရွိမရွိကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည္႔ကာ အေျခအေနေတြကိုလည္း အမ်ားျပည္သူသိရွိႏိုင္ဖို႔ သတင္းေတြထုတ္ျပန္သြားမယ္လို႔ ေရြးေကာက္ပြဲေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ကြန္ယက္ကေျပာပါတယ္။

၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးတက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူ လူငယ္ေတြနဲ႔ ဒီေရြးေကာက္ပြဲေလ့လာေစာင့္ၾကည္ေရး ကြန္ယက္ကို ဖြဲ႔စည္းထားတာ ျဖစ္ၿပီး ဘက္လိုက္မႈကင္းတဲ့ ေစာင့္ၾကည္႔မႈေတြ လုပ္သြားမယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကိုေတာ့ မသင္းသီရိက ဆက္သြယ္ေမးျမန္း တင္ျပထားပါတယ္။

၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔အတူ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ တက္ႂကြစြာ လႈပ္ရွားေနၾကတဲ့ လူငယ္ေတြ ပူးေပါင္းကာ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး ကြန္ယက္တခု ဖ႔ြဲထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တရားမွ်တမႈ ရွိမရွိဆိုတာကို ဘက္လုိက္မႈ ကင္းကင္းနဲ႔ အဓိကေစာင္ၾကည့္ေလ့လာဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသူ မမီးမီးက ေျပာပါတယ္။

“အဓိက ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြတရားမႈ၊ မတရားမႈေတြေကာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တျခား ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ပါဝင္ဆင္ႏြဲၾကတဲ့ မဲဆႏၵရွင္ေတြရဲ႕ ေရြးေကာက္ပဲြဆုိင္ရာ ပညာေရးအသိအျမင္ေတြ ဘယ္ေလာက္ ႂကြယ္ဝမႈ ရွိမရွိေပါ့ေနာ္- ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္တဲ့ ေကာ္မရွင္ အဖဲြ႔ခဲြေတြရယ္၊ မဲ႐ံုေတြရယ္၊ အဲဒီ မဲ႐ံုေတြမွာရွိတဲ့ မဲ႐ံုမႉးေတြရဲ႕ သန္႔ရွင္းမႈ ရွိမရွိရယ္။ ေနာက္တစ္ခုက သက္ဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးမႈမွာ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္ေတြကို အဓိကထားၿပီးေတာ့ က်မတို႔က ေစာင့္ၾကည့္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ေနာင္လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ဒီ့ထက္ပိုၿပီးေတာ့ အစီအစဥ္က်တဲ့၊ ဒီ့ထက္ပိုၿပီးသန္႔ရွင္းလြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြတစ္ခု ေပၚထြက္လာဖို႔အတြက္ကိုလည္း က်မတို႔က ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။”

ျပည္နယ္တိုင္း ၁၀ ခုက လစ္လပ္မဲဆႏၵ နယ္ ၄၈ ေနရာစလံုးက မဲ႐ံုေတြမွာ သူတို႔အဖြဲ႔ေတြကို ထားကာ ေလ့လာေစာင္ၾကည္ဖို႔ စီစဥ္ထားတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

ဒီလိုေရြးေကာက္ပဲြရဲ႕ အေျခအေနေတြကို အမ်ားျပည္သူသိရွိႏိုင္ေအာင္ ထုတ္ျပန္ေဆာင္ရြက္မယ့္ အစီအစဥ္အထဲ Face Book လို လူမႈကြန္ယက္ စာမ်က္ႏွာေတြကလည္း ထုတ္ျပန္အသိေပးသြားဖို႔ွအတြက္ မနက္ျဖန္ မတ္လ ၂၄ ရက္ေန႔က စမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“၈၈ မွာပဲ control center ထားၿပီး ေဖ့ဘြတ္ တစ္ခု ဖြင့္ထားပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ Election Monitoring Network. 88 လို႔ အမည္ရွိတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို က်မတို႔ ရသမွ်ကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး စိစစ္ၿပီးေတာ့ တင္ျပသြားမွာပါ။ ေရြးေကာက္ပဲြမတုိင္မီရယ္၊ ေရြးေကာက္ပဲြေန႔ရယ္၊ ေရြးေကာက္ပဲြၿပီးတဲ့အခ်ိန္ရယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီ အပိုင္း ၃ ပိုင္းမွာ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ အေျခအေနေတြ အားလံုးကို က်မတို႔က စိစစ္ၿပီးေတာ့ တင္ျပသြားမွာပါ။ ”

ဒါကေတာ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ဘယ္လိုပံုစံေတြနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမလဲဆိုတဲ့ အေျခအေနေတြကို ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသူ မမီးမီး ရွင္းျပသြားတာပါ။ အခု သူတို႔ရဲ႕အစီအစဥ္ကို ျပည္သူေတြေရာ သတင္းမီဒီယာအေတြအျပင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြပါ အားလံုး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ကို ဖိတ္ေခၚပါတယ္လို႔လည္း မမီးမီးကေျပာပါတယ္။

ဒီလို ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင္ၾကည္႔ဖို႔ စီစဥ္ေနတာ အခုလို အဖြဲ႔ေတြပဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ဦးခြန္ထြန္းဦး ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ရွမ္းအမ်ဳိးသား ဒီမုိ ကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ SNLD ဟာလည္း သူတို႔ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္မၿပိဳင္ေပမယ့္ တရားမွ်တမႈအေျခအေနေတြကို ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္သြားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းကလို မဲမသမာမႈေတြ မရွိရေအာင္ျဖစ္ၿပီး အခုကတည္းကစလို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ဗဟုသုတ ပညာေရးက႑ေတြ ေနရာတခ်ဳိ႕ စလုပ္ေပးေနၿပီလို႔ SNLD ပါတီေျပာခြင့္ရ ဦးစိုင္းလိိတ္က ေျပာပါတယ္။

“လား႐ႈိးမွာ လူငယ္အေယာက္ ၁၂၀ ေက်ာ္ကို ေခၚၿပီးေတာ့မွ ေရြးေကာက္ပဲြေလ့လာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ ဗဟုသုတေတြကို က်ေနာ္တို႔ ပို႔ခ်တယ္။ အဲဒီလူငယ္ေတြနဲ႔အတူ ေနာက္ထပ္ ရပ္ေက်း အသီးသီးက စုေဆာင္းလို႔ရရွိမယ့္ လူငယ္ေတြကို က်ေနာ္တုိ႔က ေရြးေကာက္ပဲြေန႔ က်ရင္ - ေနာက္ ေရြးေကာက္ပဲြမတုိင္ခင္ေပါ့ေနာ္။ ၃-၄ ရက္အတြင္းမွာ ထပ္ၿပီးေတာ့မွ ဆင့္ပြားသင္တန္းေတြ ေပးမယ္၊ ၿပီးရင္ ေရြးေကာက္ပဲြ ေန႔ေတြမွာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာဖို႔အတြက္ကို က်ေနာ္တုိ႔ form ေလးေတြ ေဝေပးထားတယ္။ အဲဒါ တကယ္လို႔ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မသမာမႈေတြ၊ အတိမ္းအေစာင္းျဖစ္တာေတြ ရွိလို႔ရွိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ဆီ လွမ္းၿပီးေတာ့မွ Data ေလးေတြ ပို႔ႏိုင္ေအာင္လုိ႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။

၂၀၁၀ တုန္းကလို အရိပ္မည္းႀကီးေတြ လုိက္လာမွာကို က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္တယ္။ ႀကိဳတင္မဲလို႔ပဲ ဆိုဆို၊ ေနာက္က်မွ ေရာက္ၿပီးေတာ့မွ လူမသိ သူမသိ ထပ္ၿပီးထည့္လိုက္တဲ့ မဲေတြပဲ ဆိုဆိုေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိး မသမာမႈေတြကို က်ေနာ္တို႔က ၂၀၁၀ မွာတုန္းက ႀကံဳခဲ့၊ ၾကားခဲ့၊ ေလ့လာ သိရွိခဲ့ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ အဲဒီလို မျဖစ္ေအာင္လို႔ အဓိကထားၿပီး လုပ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။”

SNLD ပါတီေျပာခြင့္ရ ဦးစိုင္းလိိတ္ပါရွင္။ အခုဆိုရင္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႔ ၾကားမွာ ေနာက္ထပ္ ၈ ရက္ပဲလိုပါေတာ့တယ္။ ဒီၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈ ရွိရမယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ကတိေပးထားၿပီး ႏိုင္ငံတကာက ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ေတြကိုလည္း လာခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ NLD ပါတီအပါအ၀င္ တျခား ႏို္င္ငံေရး ပါတီေတြကေတာ့ လက္ရွိ အာဏာရ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးရးပါတီဟာ အခုမဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးကာလေတြမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒနဲ႔ မကိုက္ညီတဲ့ မဲဆြယ္မႈေတြ ရွိေနတဲ့ေၾကာင္း သက္ဆုိင္ရာ ေကာ္မရွင္ေတြကို တိုင္တန္းထားတာေတြလည္းရွိပါတယ္။

မူရင္းလင့္က ဒီမွာပါ။